________________
અમે બન્ને થોડો વખત સાથે રહીએ અને શ્રદ્ધાપૂર્વક ગૃહસ્થધર્મનું પાલન કરીને પાછલી ઉંમરે દિક્ષા ગ્રહણ કરીને ભિક્ષાચર્યા કરતાં સંયમમાં વિચરીશું.
પુત્રોઃ જે ધર્મને સ્વીકારવાથી ફરી જન્મ મરણ ન કરવા પડે, તે સંયમધર્મને અમે હમણાં જ અંગીકાર કરીશું. આ સંસારમાં જીવ બધા જ સુખો અનંતવાર ભોગવી ચુક્યો છે. માટે હે પિતાજી! અમારા પરથી રાગભાવ દૂર કરી ધર્મમાં શ્રદ્ધા કરો.
પ્રબુદ્ધ પુરોહિતનો પત્ની સાથે વાર્તાલાપઃ હે વાશિષ્ઠિ! પુત્રો વિના હું સંસારમાં રહી શકું નહિં. હવે મારો ભિક્ષાચર્યાનો વખત આવી ગયો છે. વૃક્ષ ડાળીઓથી જ શોભા પામે છે. ડાળીઓ કપાઇ જતાં તે કેવળ ઠુંઠું કહેવાય છે.
આ લોકમાં જેમ પાંખ રહિત પક્ષી, યુદ્ધમાં સેના વિનાનો રાજા, વહાણ યાત્રામાં ધનહીન વેપારી ક્યાંય સફળ થતા નથી તેમ પુત્રો વગર મારૂં સંસારમાં રહેવું વ્યર્થ છે.
પુરોહિત પત્નીઃ સુસજ્જિત અને સમ્યક્ રૂપે સંગૃહિત, ઉત્તમ સુખદાયી આ ઇન્દ્રિય વિષયોના સાધનો આપણી પાસે છે. તો હમણાં તે ઇન્દ્રીયના વિષયોને ભોગવી લઇએ. ત્યાર બાદ સંયમ માર્ગ અંગીકાર કરીશું.
પુરોહિતઃ હે ભદ્રે! આપણે વિષયો ભોગવી ચૂક્યા છીએ. યુવાવસ્થા આપણો સાથ છોડી રહી છે. ગૃહસ્થ જીવનથી કોઇ પ્રયોજન નથી. ત્યાગી જીવનના લાભહાનિ, સુખ-દુઃખ વગેરેનો વિચાર કરીને જ મુનિધર્મ અંગીકાર કરવા ઇચ્છુ છું. મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે દીક્ષા ગ્રહણ કરવી આવશ્યક છે.
પુરોહિત પત્નીઃ સામા પ્રવાહે તરનાર વૃદ્ધ હંસને પસ્તાવું પડે, તેમ તમને પરિવાર જનોની યાદ આવતાં પસ્તાવું પડશે. મારી સાથે ગૃહસ્થાવસ્થામાં રહીને ભોગ ભોગવો કારણ કે સંયમ જીવનનું પાલન ખૂબ જ કષ્ટમય છે.
પુરોહિતઃ હે ભદ્રે! જેમ સર્પ કાંચળી ઉતારીને નિરપેક્ષભાવે ચાલ્યો જાય છે, તેમ આ બન્ને તરુણ પુત્રો ભોગોનો ત્યાગ કરી જઇ રહ્યા છે. તો હું પણ તેમની
૫૫