________________
૫) નિરિબ્ધનતાઃ ઇન્જન રહિત ધૂમની ઉર્ધ્વ ગતિની જેમ કર્મ અને શરીર રહિત જીવની ઉર્ધ્વ ગતિ થાય છે.
૬) પૂર્વ પ્રયોગઃ અનાદિ કાળથી કર્મ અને શરીરના સંયોગથી જીવનું ગમના થતું રહ્યું છે. કર્મ અને શરીરથી મુક્ત થવા છતાં પૂર્વ પ્રયોગથી જીવની ગતિ થાય
જેમ કુંભારનો ચાક દંડ હટાવી લીધા પછી પણ થોડી વાર ફર્યા કરે છે, તેમ જીવ પણ મુક્ત થયા પછી પૂર્વ પ્રયત્નથી જ એક સમય માટે ઉર્ધ્વગતિ કરે છે. શુદ્ધ આત્મામાં ગતિ કરવાનો સ્વભાવ નથી તેથી લોકાગ્રે પહોંચી સ્થિર થઇ જાય
છે.
ઉપસંહારઃ
સુધર્મા સ્વામી પોતાના શિષ્ય જંબુસ્વામીને કહે છે, હે આયુષ્યમાન જંબુ! આ સમ્યપરાક્રમ નામના અધ્યયનનો અર્થ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ સામાન્ય રૂપે, વિશેષ રૂપે સમજાવ્યો છે. તેના સ્વરૂપનું વર્ણન, અનેક ભેદોનું દિગ્દર્શન દૃષ્ટાંત દ્વારા સમજાવ્યું છે.
(ઓગણત્રીસમું અધ્યયન સંપૂર્ણ)
૧૪૩
