________________
માન વિજય ૬૯) માયા વિજય ૭૦) લોભ વિજય ૭૧) રાગદ્વેષ મિથ્યા દર્શન વિજય ૭૨) શૈલેષી અવસ્થા ૭૩) કર્મરહિત અવસ્થા
૧) સંવેગઃ
પ્રશ્નઃ હે ભગવન્! સંવેગથી જીવને શું લાભ થાય?
ઉત્તરઃ સંવેગ એટલે સમ્યગ્ વેગ. મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટેનો વેગ તે સંવેગ. મોક્ષ પ્રાપ્તિની તીવ્ર ઝંખના, તે સંવેગ.
સંવેગથી શ્રુતધર્મ આદિની શ્રદ્ધા થાય છે. વિષયોનો રાગ છૂટી જાય છે. કષાયોનો ક્ષય થાય છે. દર્શનની વિશુદ્ધિ થાય છે. તેથી મિથ્યાદર્શન જનિત કર્મબંધ થતો નથી.
૨) નિર્વેદઃ
પ્રશ્નઃ હે ભગવન્! નિર્વેદથી જીવને શું લાભ થાય?
ઉત્તરઃ નિર્વેદ એટલે સંસારથી વૈરાગ્ય. વિવિધ ઉદયોમાં સમભાવ. સંવેગ અને નિર્વેદ સિક્કાની બે બાજુ છે. જ્યારે મોક્ષની અભિલાષા રૂપ સંવેગ પ્રગટે ત્યારે સંસારના ભોગો પ્રત્યે નિર્વેદ-વૈરાગ્ય ભાવ જાગૃત થાય છે. આ રીતે સંવેગ વિધિ રૂપ છે. નિર્વેદ નિષેધાત્મક ત્યાગ રૂપ છે.
૩) ધર્મ શ્રદ્ધાઃ
પ્રશ્નઃ હે ભગવન્! ધર્મશ્રદ્ધાથી જીવને શું લાભ થાય?
ઉત્તરઃ ધર્મશ્રદ્ધાથી જીવ શાતાવેદનીય કર્મ જનિત વૈષયિક સુખોથી વિરક્ત થઇ, અણગાર થઇ છેદન-ભેદન અને સંયોગ-વિયોગ જન્ય શારીરિક અને માનસિક દુઃખોનો નાશ કરે છે અને અવ્યાબાધ સુખ પ્રાપ્ત કરે છે.
૪) ગુરુ સાધર્મિકની સુશ્રુષાઃ
પ્રશ્નઃ હે ભગવન્! ગુરુજનો અને સાધર્મિકોની સેવા-શુશ્રુષા કરવાથી જીવને શું લાભ થાય?
૧૨૪
