Page Text
________________
७- तथा कुणिर्य
તથા ‘કુણિય’ ની વ્યાખ્યા કરતાં પણ ફરમાવે છે કે
“ तथा कुणियंति गर्भाधानदोषाद् हुस्वैकपादो न्यूनैकपाणिर्वा कुणि!”
“તથા ‘કુણિય’ એટલે ગર્ભાધાન દોષથી એક પગે કરીને ટુંકો એટલે લુલો અથવા લંગડો અને એક ટુંકા હાથવાળો એટલે ઠુંઠો જ હોય, તેને કુણિ નામનો રોગ કહેવાય છે, અર્થાત્ કુણિ તે કહેવાય છે કે-ગર્ભમાં આવતી વખતના દોષથી જે એક પગની ખામીવાળો અથવા તો એક હાથની ખામીવાળો થાય છે.’’ ८- तथा खुज्जियं
તથા ‘ખુલ્જિયં’ ની વ્યાખ્યા કરતાં લખે છે કે
" तथा- खुज्जियं ति कुब्जं पृष्ठादावस्यास्तीति कुब्जो, मातापितृ शोणित शुक्रदोषेण गर्भरथदोषोद्भवाः कुव्जवामनकादयो दोषा भवन्तीति उक्तं च
“મેં વાતપ્રોપેન, રોહરે વાડપમાનિત
વેત્ યુl: gpf, પડ્યુંનો મન C વા 1/9/
भूको मन्मन एवेत्येतदेकान्तरिते मुखदोषे लगनीयमिति "
“તથા ‘ખુજ્જિય’ એટલે કુબ્જ અને એ કુબ્જ રોગ પીઠ આદિ ઉપર જેનો હોય તે કુબડો. આ કુબ્જ અને વામનક આદિ દોષો માતાનું લોહી અને પિતાના વીર્યના દોષથી ગર્ભમાં રહેલ દોષોથી ઉત્પન્ન થયેલા હોય છે ઃ કહ્યું છે કે
“ગર્ભમાં વાતનો પ્રકોપ થવાથી અથવા દૌહદનું અપમાન કરવાથી ગર્ભ કુબડો, ઠુંઠો, પાંગળો, મુંગો અથવા ગુંગણો થાય.’’
“મુગો એ ગુંગણોજ છે, એ વાત આ પછીના એક દોષ પછી આવતા મુખદોષમાંજ એને લગાડી
દેવો.”
૯- તથા ‘૩
‘ઉદિ’ પદની વ્યાખ્યા કરતાં ફરમાવે છે કે
" तथा-उदरिं च ति, चः समुच्चये वातपित्तादिसमुत्थमष्टधोदरं तदस्यास्तीत्युदरी तत्र जलोदर्यसाध्यः शेपास्त्वचिरोत्थिताः साध्या इति, ते. चामी भेदा:
66
'पृथक् समस्तैरपि चानिलाद्यैः, प्लीहोदरं वध्धगुदं तथैव । आगन्तुकं सप्तमष्टमं तु, जलोदरं चेति भवन्ति तानि //9//
“તથા ઉચિં ચ આ સ્થળે જે ચ શબ્દ છે તે સમુચ્ચય અર્થમાં છે અને વાત તથા પીત્ત આદિથી ઉત્પન્ન થયેલ ઉદર નામનો રોગ એ આઠ પ્રકારનો હોય છે. તે રોગ જેને હોય તે રોગી ઉદરી તરીકે ઓળખાય છે. એ આઠ પ્રકારોમાં છેલ્લો જલોદરી અસાધ્ય છે, ત્યારે બાકીના સાત જો થોડા સમયમાં ઉત્પન્ન થયેલા હોય તો તે સાધ્ય કોટિના છ. તે આઠ ભેદો આ પ્રમાણે ગણાવવામાં આવ્યા છે’’
પૃથ નિલાશે: આ પ્રમાણે કહીને- ૧. વાત જન્ય, ૨. પિત્તજન્ય અને ૩. કજન્ય આ ત્રણ અને ‘સનસ્ટેરપિ જ્ઞાનિનાો આ પ્રમાણે કહીને ૪. વાત, પિત્ત અને કફ એ ત્રણે જન્ય' આ ચોથો તે પછી Page 154 of 234
| SR No. | 009178 |
| Book Title | Jeev Vichar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Narvahanvijay |
| Publisher | Narvahanvijay |
| Publication Year | |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 60 MB |