Page Text
________________
૭૫
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
સર્વ દોષોનો જે રાજા છે તેનું નામ પરદોષદર્શન અને સ્વગુણદર્શન છે. આ બે દોષોની ઉત્પત્તિ અહંકારમાંથી થતી હોવાથી તે અતિ ભયાનક દોષ ગણાય. આત્મામાં દોષદર્શન તો હોવું જ જોઈએ. પણ તે સ્વદોષોનું દર્શન. પરદોષોનું તો કદાપિ નહિ. આત્મામાં ગુણદર્શન તો હોવું જ જોઈએ પણ તે પરગુણદર્શન. સ્વગુણદર્શન તો કદાપિ નહિ.
તમે બીજામાં જે જુઓ તે તમારામાં પ્રવેશે. દોષો જુઓ તો દોષો પ્રવેશે. ગુણો જુઓ તો ગુણો પ્રવેશે.
બગીચામાં ગુલાબ છે, ઉકરડો પણ છે. ઉકરડે ચાંચ મારે તે કાગડો છે.
ગુલાબની મહેફિલ માણે તે બુલબુલ છે. આપણે પરદોષમાં ચાંચ મારીને શા માટે કાગડા બનવું ? બુલબુલ જ કેમ નહિ બનવું ?
કૃષ્ણ વાસુદેવે સડીને ગંધાઈ ગયેલી કૂતરીના ક્લેવરમાં ચમકતી ચેત દંતપંક્તિઓ જ જોઈ હતી અને તેની પ્રશંસા કરી હતી.
પરોપજીવી નામની વનસ્પતિ છે. તેના નામ પ્રમાણે તેનો ગુણ છે. તે પોતે આકાશમાં ઊંચે પહોંચી શકતી નથી પણ તેને આકાશી પોષક તત્ત્વો તો જોઈએ જ છે એટલે તે આકાશને આંબેલા વિરાટ ઊંચાઈનાં વૃક્ષોના ધરતીમાં રહેલા મૂળને વીંટળાઈ જાય છે. એ મૂળમાં આવતાં આકાશી તત્ત્વોને એ ચૂસી લઈને પોતાનું કામ પતાવી દે છે.
આપણે વિરાટકાય ગુણવાનું પુરુષોના ગુણોને વળગી પડીએ (તેમાં પાગલ બનીએ) તો તે ગુણો આપણામાં સોંસરા ઊતરી જાય.
એકાદ ગુણના સ્વામી બનવું એ ય બહુ કઠિન વાત છે. કેમકે અનાદિ કાળના અનંત ભવોના પરિભ્રમણમાં આ જીવે મોટા ભાગે દોષોનું ખૂબ રસથી સેવન કર્યું છે. એનામાં ગુણ હોય જ ક્યાંથી ?
એક સ્થળે કહ્યું છે કે જો તમને કોઈ જીવમાં કોઈ ગુણની સુંદર ખિલવટ જોવા મળે તો તમે તેને માનવજાતનું મોટું આશ્ચર્ય માનજો.
સંસ્કૃતમાં એક શ્લોક છે. તેના છેલ્લા ચરણમાં કહ્યું છે કે, એકાદ પણ સાચો ગુણવિકાસ સઘળા દોષોનો નાશ કરે છે. કેવડો કર્કશ છે, જંગલી છે; તેમાં સર્પનો વાસ છે; તેને ફળ બેસતું નથી. આ બધા માઇનસની સામે તેનો એક મોટો પ્લસ છે કે તે સુગંધીદાર છે. આ ગુણને કારણે સહુ તેને ઘરમાં રાખે છે.
આ રીતે દોષોને ખતમ કરવા માટેની જે સાધના છે : જે સાધના
| SR No. | 009166 |
| Book Title | Jain Tattvagyan Saral Bhasha ma |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrashekharvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 250 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |