________________
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
૬૫
સઘળાં કુટુંબીજનોના દેખતાં જમડો સ્વજનને ઘસડીને ઉપાડી જવાનો છે : કોઈ કાકલૂદી ચાલવાની નથી !
જો આવાં સત્યો આપણી નજરમાં તરવરતાં રહે તો ભોગસુખોથી વિરાગ થવાનું જરા ય મુશ્કેલ ન બને.
પરલોકષ્ટિ : પાપ છૂજારો અશુભ કર્મોના વિપાકોની ભયાનકતા ઉપર વિચાર થયો.
આ ઉપરથી એ વાત નક્કી થાય છે કે જેમ આત્મા કર્મને બાંધે છે તેમ તેને ભોગવે પણ છે.
આ ઉપરથી એ વાત નક્કી થઈ કે આપણે મરીને ક્યાંક જન્મ લેવાનો છે, જ્યાં બાંધેલાં કર્મો ભોગવવાનાં છે. આમ જો પરલોક છે તો દરેક આત્માએ એની તરફ નજર સતત રાખવી જોઈએ. એ તરફ આંખો મીંચવાથી એના અસ્તિત્વનો ઇન્કાર થઈ શકે તેમ નથી. નાસ્તિક તે છે જે માત્ર મરણને માને છે. આસ્તિક તે છે જે મરણ પછી થનારા જન્મને પણ માને છે.
આપણે પૂર્વે ક્યાંક જન્મેલા, જીવેલા અને મરી ગયેલા.
હવે આ ભવમાં આપણે જન્મી ગયા છીએ. જીવી રહ્યા છીએ અને નિશ્ચિતપણે મરી જવાના છીએ.
ફરી પાછો જે જન્મ થશે તે આપણાં બાંધેલાં કર્મો પ્રમાણે થશે. જેનો ઈશ્વરને જગત્કર્તા માનતા નથી એટલે આપણને મળનારા જન્મનો તે નિર્ણાયક નથી. તે વચ્ચે આવતા જ નથી.
આપણે ક્યાં જન્મ લેવો ? તે આપણા હાથની વાત છે. ગજસુકુમાલને મોક્ષે જવું હતું તો તે ખચિત મોક્ષે ગયા. - અયવંતી સુકુમાલને દેવલોકના નલિનીગુભવિમાનમાં જન્મ લેવો હતો તો તેમ જ થયું. | જિનશાસનને પામ્યા પછી આ કોઈ મોટી વાત રહેતી નથી.
જેઓ ધર્મમય જીવન જીવે છે. તેઓ સામાન્યતઃ (અવળી પરિણતી વખતે જ આયુષ્યકર્મનો બંધ પડે તો મોટા રૂસ્તમ જેવો ધર્મી પણ નારકમાં ય જતો રહે) દુર્ગતિમાં ન જાય. તેમને તો જિનશાસનયુક્ત સદ્ગતિની પ્રાપ્તિ થાય.
જેઓ પાપમય જીવન જીવે છે : અથવા ધર્મી છતાં જેમના દોષો (સ્વભાવગત) કાતિલ છે. તેઓ સામાન્યતઃ દુર્ગતિમાં જાય. તેમને કોઈ ઉગારી શકે નહિ.
ત.જ્ઞા-પ