________________
જૈન તત્ત્વજ્ઞાન સરળ ભાષામાં
ગમે તેમ હોય, સારી જગાએ - સદ્ગતિમાં જન્મ લેવો એ આપણા હાથની વાત છે, આપણે ચેલેંજ સાથે (ધર્મમય જીવન જીવીને) પરમાત્માને કહી શકીએ કે, “ઓ પરમાત્મા મહાવીરદેવ ! આપે કહ્યું છે કે આ કાળમાં, આ ભરતક્ષેત્રમાંથી કોઈ પણ આત્માનો મોક્ષ શક્ય નથી.” તો હું એ વાત પણ ભેગાભેગી કરી દઉં કે મારી દુર્ગતિ પણ શક્ય નથી. હું નિશ્ચિતપણે સગતિમાં જઈશ.. - જેની રાગદ્વેષની પરિણતિ પાતળી (સંજવલનના ઘરની) પડી ગઈ હોય એ આત્માની દુર્ગતિ થઈ શકતી નથી.
મૃત્યુ થતાંની સાથે સંસારના બધા વિકરાળ પ્રશ્નો (કૅન્સરની ગાંઠ થવા સુધીના) આપણા માટે મરી જવાના છે. માટે જ તેમની ઝાઝી ચિન્તા કરવી ન જોઈએ. પરંતુ મૃત્યુ પછીના જન્મસ્થાનનો પ્રશ્ન તો કુહાડાની જેમ ખડો થઈ જવાનો છે.
આપણા એક હજાર પ્રશ્નો હોય તો, તેમાં સૌથી ગંભીર પ્રશ્ન એક જ છે કે, “મારો પરલોકે જન્મ ક્યાં થશે ? હું દુર્ગતિમાં તો નહિ ધકેલાઈ જાઉં ને ? હાય ! જો તિર્યંચ ગતિમાં જાઉં તો કદાચ અનંતકાળે-માંડ-માનવભવ ફરી પામું. ના, ના. આ મને જરા ય પોષાય તેમ નથી.
બહુ કમનસીબીની વાત છે કે વર્તમાનકાલીન પ્રશ્નોમાં ગૂંચવાયેલા આત્માને એ વાતનો ભય જ થતો નથી કે પોતાને મર્યા પછી ક્યાં જન્મ લેવો છે ? બધું ફના થઈ જવા દો, પણ દુર્ગતિમાં તો ન જ જવું જોઈએ : સદ્ગતિ અવશ્ય પ્રાપ્ત થવી જોઈએ. વારંવાર જિનશાસનયુક્ત સંગતિ મળશે પછી જ મુક્તિ મળવાની શક્યતા છે.
એકાદ પણ ભૂંડનો ભવ મળે તે સમજુ આત્માને પરવડે તેમ નથી. પાંચ જ મિનિટ માટે પણ તે ભવ સહાય તેમ નથી : જ્યાં બધો ધરમ તો જાય પણ બધાં સુખો પણ જાય, આવા જન્મો શી રીતે લઈ શકાય ?
આપણી નજર પરલોક સુધી ભલે કદાચ ન પહોંચે પણ પરલોક સુધી તો પહોંચવી જ જોઈએ.
સમજદાર આત્માઓએ ત્રણ સ્થળેથી નજર ઉઠાવી લઈને દૂર ખેંચી જવી જોઈએ.
(૧) આલોકમાંથી પરલોકમાં ખેંચી જાઓ. (૨) દેહ ઉપરથી આત્મા સુધી ખેંચી જાઓ.
