________________
૩૪
જૈન તત્ત્વ જ્ઞાન સરળ ભાષામાં
ઉત્પન્ન થાય છે અને તે પરપોટો પાણીમાં જ વિલીન થઈ જાય છે.
નાસ્તિકો એ વાત જરૂર માને છે કે દરેક મનુષ્ય મરી જવાનું છે. પણ તેઓ આસ્તિકની જેમ એ વાત હરગિજ માનતા નથી કે એ મર્યા બાદ કર્મો પ્રમાણે ક્યાંક જન્મ લેવાનો છે. આસ્તિક, નાસ્તિક વચ્ચે આ પાયાનો ભેદ છે.
જે લોકો દેહને જ આત્મા માની લે છે તેઓ પુનર્જન્મને, પરલોકને, ત્યાં લઈ જતાં કર્મોને માનતા નથી. અરે ! તે બધાનાં મૂળમાં જે ‘આત્મા’ છે તેનો જ સ્વીકાર કરતા નથી. તેમનું કહેવું એ છે કે, “દેખાય તે જ માનવું. આત્મા, કર્મ, પુણ્ય, પાપ, સ્વર્ગ, મોક્ષ વગેરે આંખેથી દેખાતા નથી
માટે તે બધાનું અસ્તિત્વ માનવું નહિ.
આ લોકો જે બોલે છે તે બીજી બાબતમાં પાળતાં નથી.
એમ તો ધરતી ફરતી ક્યાં દેખાય છે ?
દાદાના દાદાને કોણે દેખ્યા છે ? આકાશમાં પડેલા આકાશવાણીથી છૂટેલા શબ્દોના ઢેરના ઢેરને કોણે દેખ્યો છે ?
દૂધમાં ઘી, મગજમાં બુદ્ધિ, વાતો વાયુ કોણે દેખ્યો છે ? આમ છતાં આ બધું માનવું છે અને આત્મા વગેરેને માનવા નથી. આની પાછળ ખરું કારણ સાવ બીજું છે. આત્મા, પુણ્ય, પાપ, નરક વગેરે જો સ્વીકારાય તો ભોગો ભોગવવામાં મોટું નિયન્ત્રણ લાવી દેવું પડે. આ વાત ભોગના રસિયાઓને પરવડે તેમ નથી. એટલે જ તેઓ આત્મા વગેરેને, ‘નથી દેખાતા’ એ વાત આગળ કરીને ઇન્કારી દે છે.
ખેર... પોતાની સામે ત્રાટક કરીને છાપરે બેઠેલો બિલાડો; – ઉંદર આંખ મીંચી દે; અને પછી કહે કે, “બિલાડો દેખાતો નથી; માટે છે જ નહિ તો કેટલો મૂર્ખ ગણાય ? શું બિલાડો ઉંદરનો શિકાર પળ બે પળમાં કર્યા વિના રહેશે ખરો ?
જ્ઞાનીઓ કહે છે કે એક વાર ધારી લો (તુષ્યતુ દુર્જનન્યાયેન) કે પરલોક, નરક વગેરે કશું નથી. તો ય સદાચારનું જીવન જીવવામાં નાસ્તિકોને વાંધો શું છે ? પરલોક માટે નહિ પણ આલોકમાં ય સદાચારો ખૂબ ઉપયોગી છે. એનાથી આરોગ્ય મળે; યશ વધે, સુખ વધે, સંતોષ રહે. આ કેટલા મોટા આલોકના જ લાભો છે ? હવે જો પરલોક હશે તો સદાચારી જીવન જીવનારાને પુણ્યબંધ થતાં તે ઉદયમાં આવતાં પરલોકમાં ય લીલાલહેર થવાની છે. આમ ઉભયલોક સુંદર બની જશે.