________________
આત્મા કર્મનો કર્તા છે. કર્મનો ભોક્તા છે.
૧૦૧
અનેકોને (પુણ્યની ઉદીરણા થઈને) પુણ્યોદય થતાં તે બધાને ખૂબ લાભ થાય. માટે જ શુદ્ધિ આપણે રાખવાનો અને પુણ્ય જગતનાં દુઃખ, દોષના દૂરીકરણમાં ઉપયોગી થવાનો સહુ હરિભક્તોએ સંકલ્પ કરવો જોઈએ. બાજરાનો છોડ કહે છે, “હે માણસો ! મારા બાજરાના ડોડા તમે લઈ લો. હે પશુઓ ! મારું ઘાસ તમે લઈ લો.”
અરિહંત ભગવંતની ચાર મોટી વિશેષતાઓ છે.
(૧) તે માત્ર આંતરશત્રુઓને જીત્યા નથી, અન્ય જીવોને જીતવામાં અત્યંત સહાયક છે. (નિશા નાવયાળ)
(૨) તે માત્ર સ્વયં સંસાર-સાગર તરેલા નથી, અન્યોને પણ તારનારા છે. (તિન્નાનું તારયાળ)
(૩) તે માત્ર પોતે બુદ્ધ (સર્વજ્ઞ) બનેલા નથી, અન્યોને પણ સર્વજ્ઞ બનાવે છે. (યુદ્ધાળું વોદયાળ)
(૪) તે માત્ર સ્વયં સંસાર-મુક્ત નથી. અન્યોને પણ મુક્ત કરનારા છે. (મુત્તાળ મોઞાળ)
આમાં તેમની વિશેષતા બીજાઓને સહાયક બનવા અંગેની છે. જીતવાનું, તરવાનું, બુદ્ધ થવાનું, મુક્ત થવાનું તો બીજાઓ માટે ય શક્ય છે; પરંતુ તમામ ભવ્ય જીવોને આ બાબતોમાં સહાયક, માર્ગદર્શક બનવાનું તો માત્ર તીર્થંકર ભગવંતો માટે જ શક્ય છે. કેમકે તીર્થંકર નામકર્મનો ઉદય તેમને જ હોય છે. જૈનોના ભગવાન કેવા કરુણાના સાગર છે ? અને જીવોનું હિત કરવામાં કેટલા બધા સહાયક છે ? એ વાત શક્રસ્તવમાં અભયદયાણં વગેરે પદોથી ખૂબ અદ્ભુત રીતે જણાવી છે.
આપણો જીવ અંધકારમય અને ભીમ ભયાનક સંસારરૂપી જંગલમાં એકલો અટૂલો માર્ગ ભૂલીને ફસાયો છે. અત્યંત ગભરાઈને “બચાવો... બચાવો”ની ચીસ પાડે છે. તે વખતે એક માણસ (ભગવાન) દૂરથી બૂમ પાડે છે, “ચિન્તા ન કરીશ. હું છું. (અભયદયાણું)’
આ રીતે અભય આપ્યા બાદ તે માણસ (ભગવાન) ડાકુઓએ આંખે કચકચાવીને બાંધેલો પાટો ખોલી નાંખે છે. (ચક્બદયાણું)
પછી આપણને માર્ગ ઉપર ચડાવે છે. (મગ્ગદયાણું)
એકલા આગળ વધવામાં બીક લાગતી હોવાથી - ફરી માર્ગ ચૂકી જવાની શંકા હોવાથી - તે આપણી સાથે ચાલે છે. (સરણદયાણું)