________________
કરે એવો એક પણ યોદ્ધો તારી પાસે નથી. ના, ભીખ કે દ્રોણ તેમની હરોળમાં ઊભા રહી શકે તેમ નથી એ વાતની તું નમ્રતાપૂર્વક નોંધ કર.
જો તું યુદ્ધ નહિ કરવાનો નિર્ણય લે તો તમે બધા એક થઈ શકશો. આમ થશે તો તારા પિતા ધૃતરાષ્ટ્રનું જ બળ વધી જશે. તેના આધિપત્ય નીચે તમે બધા આવશો એટલે તમારા ભયથી ધૃતરાષ્ટ્રની સામે કોઈ રાજા આંખ પણ ઊંચી કરી શકશે નહિ.
દુર્યોધન ! એકતાના આ ખૂબ મોટા લાભ તરફ તું કેમ નજર કરતો નથી ! મને લાગે છે કે તારે મારી વાત માનવી જોઈએ. મને એમ પણ લાગે છે કે આ વાત તને મનાવવા માટે જો ભીષ્મ, દ્રોણાચાર્ય વગેરે પ્રયત્ન નહિ કરે તો તેઓ મહાપાતકના ભાગીદાર થશે.”
દુર્યોધનનો ધૃષ્ટતાપૂર્ણ પ્રત્યુત્તર અને લડી લેવાનો અફર નિર્ણય
શ્રીકૃષ્ણના ભાષણથી અકળાઈ ગયેલો દુર્યોધન એકદમ બોલી ઊઠ્યો, “શ્રીકૃષ્ણ ! તમે, મારા પિતાજી વગેરે મારી ઉપર જ બધું દોષારોપણ કેમ કરી રહ્યા છો એ મને સમજાતું નથી. આમાં ક્યાંય મારી શી ભૂલો છે એ તો મને બતાવો !
યુધિષ્ઠિર જુગાર રમ્યો. તે જ બધું હારી ગયો તો એમાં મારો કોઈ દોષ ખરો?
કરાર પ્રમાણે તેણે વનવાસ સ્વીકારવો પડ્યો તો એમાં મારો કોઈ દોષ ખરો? બધું જ કાયદેસર થયું છે. મેં ક્યાંય અન્યાય કર્યો જ નથી.
હવે તે જ યુદ્ધ કરવા માંગે છે તો એમાં મારો કોઈ દોષ ખરો ?
હું ક્ષત્રિય છું. મારે તેના યુદ્ધનો પડકાર ઝીલી લેવો ન જોઈએ શું? ક્ષત્રિય બચ્ચો કદી નમી જાય ખરો? હું તેમ કરું તો તે કૌરવકુળને કલંક નથી શું? ધારો કે યુદ્ધમાં મરવું પડ્યું તો તેથી શું થયું ? હું તો તેને વીર-મૃત્યુ માનીશ પણ માથું તો કદી નહિ ઝુકાવું.
શ્રીકૃષ્ણ ! તમે હવે એક વાત ખૂબ નિશ્ચિતપણે સમજી લો કે હવે યુધિષ્ઠિરને ઈન્દ્રપ્રસ્થ તો નહિ મળે પણ એક તસુ જેટલી પણ ધરતી નહિ મળે. તેને જોઈતી હોય તો આખી ધરતી તે લઈ જાય; પણ યુદ્ધમાં મને જીતીને, તે સિવાય કદાપિ નહિ. આ મારો અફર નિર્ણય છે. તમે યુધિષ્ઠિરને આટલું સ્પષ્ટ શબ્દોમાં જણાવી દેજો.”
દુર્યોધનના શબ્દો, “બધું કાયદેસર જ થયું છે.” વાહ રે કાયદો ! આજે ય આવી જ વાતો કરનારાઓનો ક્યાં તોટો છે ! દારૂ પીનારો માણસ કહે છે, “મારી પાસે લાઈસન્સ છે.” ગર્ભપાત કરાવતી સ્ત્રી કહે છે, “મેં સારા ડૉક્ટર પાસે ગર્ભપાત કરાવ્યો છે.” ઈન્કમટેક્ષ ઓફિસર કહે છે, “ચોરી ખૂબ કરો, પણ કાયદેસર કરો.” સરકારે ભેળસેળને ય એગ માર્કથી કાયદેસર બનાવેલ છે ! છૂટાછેડા પણ કાયદેસર થઈ શકે છે !
શ્રીકૃષ્ણની જડબાતોડ વાતો અને “ના-ચુદ્ધની ભારપૂર્વક સલાહ શ્રીકૃષ્ણ દુર્યોધનને કહ્યું, “ભાઈ ! મને લાગે છે કે તારા દિવસો ભરાઈ ગયા છે. તારો પાપનો ઘડો હવે ફૂટવાની તૈયારીમાં છે. મને હવે મહાસંહારક યુદ્ધ દૂર જણાતું નથી અને તારું મોત પણ દૂર જણાતું નથી. મને લાગે છે કે હવે તું મરવાનું જ ઈચ્છી રહ્યો છે. તો ભલે, જેવી તારી ઈચ્છા. તું તો મરીશ પણ આખા કૌરવકુળને મારીશ.
બાકી તે મને જે સવાલ કર્યો કે “મેં પાંડવોનું શું બગાડ્યું છે?' આ સવાલ પૂછતાં ય તને શરમ ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
૯૧