________________
જ
30, ત્યા રાક્ષસી
અત્યન્ત ઉદાસ દુર્યોધન હસ્તિનાપુર તરફ વિદાય થયેલો દુર્યોધન પાંડવોની મદદથી છૂટકારો મળ્યાની હકીક્તથી એટલો બધો આઘાત પામ્યો હતો કે એક વાર તો તેણે રસ્તામાં જ પડાવ કરી દઈને સહુને કહી દીધું કે, “મારું જીવન હું અહીં જ પૂરું કરી નાંખીશ. હવે મને કોઈ વાતે રસ રહ્યો નથી. મારી હિંમત અને ઉત્સાહ પણ ખતમ થઈ ગયા છે. તમે સહુ હસ્તિનાપુરનું રાજ ચલાવજો.”
કર્ણ વગેરેએ દુર્યોધનને ખૂબ સમજાવ્યો ત્યારે તે હસ્તિનાપુર આવ્યો. પણ હવે તેને રાજના કામમાં લેશ પણ ઉત્સાહ ન હતો. તે અત્યન્ત ઉદાસ થઈ ગયો હતો.
મંત્રીગણે વિચાર કર્યો કે જયાં સુધી પાંડવોને મારી નાંખવામાં નહિ આવે ત્યાં સુધી દુર્યોધનનો આનંદ અને ઉત્સાહ જીવતા થઈ શકશે નહિ.
આથી તેમણે નગરમાં સર્વત્ર ઢંઢેરો પિટાવ્યો કે, “કોઈ પણ પ્રકારનો ઉપાય કરીને પાંડવોને સાત દિવસમાં જે મારી નાંખશે તેને મહારાજા દુર્યોધન પોતાનું અડધું રાજય ભેટ આપશે.”
પેલો લાક્ષામહેલના કાવતરાનો સર્જક પુરોચન ! એના ભાઈ સુરોચને આ બીડું ઝડપી લીધું. તે જાણતો હતો કે માનવીય બળથી પાંડવોની હત્યા થઈ શકે તેમ નથી. આથી તેણે માનવબળથી પણ ચડિયાતા દૈવીબળને મેળવવાની આરાધના શરૂ કરી.
દેવીબળ બ્રહ્મચારી અને કૃપાપાત્રને ફળે બેશક, માનવબળ કરતાં દૈવી બળ ચડિયાતું જ છે. અરવિંદ ઘોષ પણ એક વાર પોતાના બળથી જગતકલ્યાણ કરવાની અક્ષમતા જોઈને બોલ્યા હતા, “હવે મારે અતિ-માનવ(દેવ) થવું પડશે. તે બળોથી જ હું આ વધુ પડતા દુષ્ટ થઈ ગયેલા માનવીય દોષોનું દહન કરી શકીશ.”
અહીં દૈવીબળ એ સચોટ ઉપાય હોવા છતાં એને સાધવાની વિધિ અતિશય કઠણ અને જોખમી હોય છે. કાચાપોચાનું અહીં કામ નહિ. થોડીક જ અવિધિ જાનને પણ ખતરામાં મૂકી દેતી હોય છે. બાકી જો તે બળ સાધવામાં કોઈ દઢ મનોબળી, બ્રહ્મચારી, દેવગુરુની કૃપાનો પાત્ર બેસી જાય તો વર્ષોથી અને હજારો માનવોથી જે આપત્તિ ન હટાવી શકાય તે કદાચ રાતોરાત દૂર કરી શકાય. સિદ્ધિ માટે એ સૌથી ટૂંકો, સૌથી ઓછી મહેનતનો છતાં સૌથી વધુ જોખમી માર્ગ છે.
સ્વાર્થ ખાતર કેવી સાધના ! સુરોચને કૃત્યા નામની રાક્ષસીને વશ કરવા માટેની આરાધના શરૂ કરી. એના જપમાં એ એકાકાર બની ગયો.
રાજ્યવૈભવ વગેરે પૌગલિક વસ્તુ પામવાના સ્વાર્થમાં માણસ બીજાઓને મારી નાંખવા સુધી જઈ શકે છે એ કેવી નવાઈની વાત છે ! અને દૈવીતત્ત્વો તેવાઓને મદદ પણ કરવા લાગે છે એ તો વળી એથી પણ વધુ નવાઈની વાત લાગે છે.
પેલો વિનય રત્ન નામધારી સાધુ !
શત્રુ રાજાનું ખૂન કરનારને મોટું ઈનામ આપવાની એક રાજાએ જાહેરાત કરી તો તે માટે આ ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
પ૧ જૈન મહાભારત ભાગ-૨
પ૧
જૈન મહાભારત ભાગ-૨