________________
ઉદાસીનતા દૂર કરી દે અને ઝટ હસ્તિનાપુર પહોંચી જા. તારા વિના પ્રજા કેટલી દુઃખી હશે! તારે પ્રજાના રક્ષણ માટે આ ઉદાસીને ખંખેરી નાંખવી જોઈએ.
હશે, ક્યારેક સૂર્ય અને ચન્દ્ર પણ રાહુ વગેરે દ્વારા પ્રસાતા નથી? માટે જરાય ચિંતા ન કર.”
વનના ફળાદિ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવેલી રસવતી ભારે પ્રેમથી જમાડીને દુર્યોધનને યુધિષ્ઠિરે. વળાવીને વિદાય આપી.
ત્યાર બાદ ચન્દ્રશેખર, ચિત્રાંગદ, ખેચર-સૈન્યને પણ યુધિષ્ઠિરે અને અર્જુને સત્કાર-ભાવભરી વિદાય આપી.
ક્યાં યુધિષ્ઠિરનું ટોચકક્ષાનું સૌજન્ય ! અને ક્યાં દુર્યોધનની નીચ કક્ષાની દુર્જનતા ! અપકારી ઉપર પણ યુધિષ્ઠિર સહજભાવે ઉપકાર કરી રહ્યો છે !
આ તે દેશ છે... આ દેશની માટી જ આવા પ્રકારની છે. આ દેશમાં યુધિષ્ઠિરોની ઓલાદ પેદા થાય તેમાં લગીરે આશ્ચર્ય પામવા જેવું નથી. આશ્ચર્ય તો કોક દુર્યોધન પેદા થઈ જાય તેનું જ થવું ઘટે.
આ તે દેશ છે, જેમાં વિરોધીઓ દ્વારા ફૂટી ગયેલા રસોઈયાએ માલિકને ઝેર આપ્યું તો ય ભક્તો તેનું મોત ન કરે તે માટે ખીસામાં પડેલા વીસ રૂપિયા ગાડીભાડા માટે આપીને રસોઇયાને ભગાડી મૂક્યો છે.
આ તે દેશ છે, જેમાં પુત્રના ખૂનીનો માતા-પિતાએ આપત્તિકાળમાં ભારેથી ભારે અતિથિસત્કાર કર્યો છે.
આ તે દેશ છે, જેમાં ચંડકૌશિક જેવો ઝેરી નાગ મોત લેવા આવ્યો તો ય તેની ઉપર વહાલ વરસાવ્યું છે અને દેવાધમ સંગમે લાગટ છ માસ સુધી કાળો કેર વર્તાવ્યો તો ય તેના ભયાનક ભાવિને નજરમાં લાવીને દુઃખી હૈયે આંસુ છલકાયા છે અને આગ વરસાવનારને દેવાત્મા બનાવ્યો
આ તે દેશ છે, જેના રાજવીઓએ, રાણી સાથે દુરાચાર સેવતા નાલાયક આદમીઓને પકડાઈ જવા છતાં ક્ષમા આપી છે અને પોતે સંન્યાસનો પંથ પકડી લીધો છે !
આ તે દેશ છે, જ્યાં પોતાના દેહ ઉપર વારંવાર થંકીને પોતાને અપવિત્ર કરતા તોફાનીઓને સસ્મિત આવકારતાં રહીને દરેક વખત કશાય રંજ વિના નદીમાં સ્નાન કરીને પુનઃ પવિત્ર થવાનું કામ ચાલુ જ રાખ્યું છે; એક-બે વાર નહિ, સાત સાત વાર.
આ તે દેશ છે, જેનો સંન્યાસી પોતાને ડંખ મારીને પાણીમાં પડી જતાં, તરફડતા વીંછીને વારંવાર આંગળીથી બહાર કાઢીને બચાવે છે.
આ દેશની તો શી વાત થાય !
લાખ લાખ વર્ષોના વહાણાં વાઈ ગયા તો ય અપકારી ઉપર પણ ઉપકાર કરવાના યુધિષ્ઠિરના ચોરાએ નખ્ખોદ ગયું નથી, નાના-મોટા અનેક યુધિષ્ઠિરો આજે પણ પેદા થઈ રહ્યા છે.
આપણે સહુ યુધિષ્ઠિરના એ ચોરા ઉપર બેસણાં કરીએ. ઇતિહાસ ક્યાં સુધી વાંચ્યા કરીશું? હવે નવા ઇતિહાસના સર્જક પણ બનીએ !
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
જૈન મહાભારત ભાગ-૨