Page Text
________________
એવો ઉપહાસ કરીને કર્ણ જાણે કે એક વાર ભીમ દ્વારા તેને કહેવાયેલા શબ્દો, “તું સારથિપુત્ર! ચાબુક લઈને રથ હાંક રથ..'નો આ જોરદાર વળતો જવાબ આપ્યો. ભીમ પણ જીવ લઈને ભાગી ગયો.
કમાલ છે કર્ણની ! યુદ્ધભૂમિએ પણ વચનપાલન ! ભીમ જેવાને જીવતો જવા દીધો. વચનભંગ કરીને માર્યો હોત તો કદાચ વિજયનું પલ્લું કૌરવ-પક્ષ તરફ ઝૂકી જાત ! પણ ના, વચનભંગ પછીનો વિજય પણ કર્ણને મન પરાજય કરતાં ય ભૂંડો હતો.
અંતે જયદ્રથનો અર્જુન દ્વારા વધા આ બાજુ અર્જુને જયદ્રથને પકડી પાડ્યો. બે વચ્ચે કારમું તુમુલ યુદ્ધ જામ્યું. સૂર્ય અસ્ત થવા માટે હવે એકાદ બે ક્ષણની જ વાર હતી ત્યાં અર્જુને છોડેલા બાણથી જયદ્રથ હણાઈ ગયો. - પાંડવ-સૈન્યમાં ચારેબાજુ આનંદની ચિચિયારીઓ થઈ. ચૌદમો દિવસ પૂરો થયો. અત્યાર સુધીમાં કૌરવોનું સાત અક્ષૌહિણી સૈન્ય ખતમ થઈ ગયું હતું.
જયદ્રથના વધનો આ પ્રસંગ વ્યાસમુનિએ બીજી રીતે દર્શાવ્યો છે. એ પ્રસંગમાં શ્રીકૃષ્ણની યુદ્ધનીતિ-જેને દુનિયાની ભાષામાં કપટનીતિ કહેવાય તેને-રજૂ કરી છે. અર્જુનના અગ્નિ-પ્રવેશની પ્રતિજ્ઞા અને આવેશમાં લીધી, પણ તેથી કાંઈ અર્જુન જેવા વીર પુરુષને અગ્નિપ્રવેશ કરવા થોડો દેવાય? તેવી પરિસ્થિતિનું નિવારણ કરવાની જવાબદારી પોતાની છે એમ માનતા શ્રીકૃષ્ણ તેને ઉગારી લેવા માટે કપટનો પણ આશ્રય કર્યો હતો. ના, ન છૂટકે તેમણે તેમ કરવું પડ્યું હતું.
બહુ મોટા દોષમાંથી બચવા માટે કરાતું નાના દોષનું સેવન રાજનીતિમાં અને અમુક વખતે ધર્મનીતિમાં પણ ક્ષત્તવ્ય હોય છે. અહીં આપણે તે પ્રસંગ જોઈએ.
જમ્બર રાજનીતિજ્ઞ શ્રીકૃષ્ણ મહાભારતના યુદ્ધમાં એક દિવસ અર્જુનના મહાબલિષ્ઠ પુત્ર અભિમન્યુનો જયદ્રથે સંહાર કરી નાંખ્યો. પોતાના પુત્રના મૃત્યુના સમાચારે અર્જુન અત્યંત ઉદ્વિગ્ન તો થયો પરંતુ તેથી વધુ પુત્રહત્યારા જયદ્રથનો પ્રાણ લેવા માટે એ તલપાપડ થઈ ગયો. અર્જુને તે જ સ્થળે પ્રતિજ્ઞા કરી કે, “જો જયદ્રથ આવતી કાલની સાંજ જુએ તો મારે અગ્નિમાં પ્રવેશ કરીને બળી મરવું.”
અર્જુનની પ્રતિજ્ઞાના સમાચાર શ્રીકૃષ્ણને મળતાં તે ભારે ચિંતામાં પડી ગયા. “જો અર્જુન આવતી કાલના યુદ્ધમાં જયદ્રથને મારી ન શકે તો સ્વવચનપાલક અર્જુન અવશ્યમેવ અગ્નિપ્રવેશ કરે.” આ વિચાર શ્રીકૃષ્ણને ખૂબ જ સતાવવા લાગ્યો.
બીજા દિવસનો સૂર્ય ઉગ્યો અને યુદ્ધ શરૂ થયું. અર્જુન અને જયદ્રથ સામસામા આવી ગયા. બંને વચ્ચે યુદ્ધનીતિના ઉત્કૃષ્ટ દાવપેચ ચાલવા લાગ્યા. બંને પક્ષનો સૈનિકગણ લડવાને બદલે એ જંગ જોવામાં તલ્લીન બની ગયો.
જોતજોતામાં બપોરના ચારેક વાગ્યાનો સમય થઈ ગયો. હજી જયદ્રથ જરાય મચક આપતો નથી એ શ્રીકૃષ્ણ જોયું. આમ ને આમ જો સંધ્યા ઢળી જાય તો અર્જુનનો અગ્નિપ્રવેશ નિશ્ચિત હતો. અર્જુન જેવા મહારથીને ગમે તે રીતે બચાવવો જોઈએ એવું શ્રીકૃષ્ણ માનતા હતા. એમને હવે કોઈ દાવ રમવા સિવાય બીજો કોઈ રસ્તો દેખાતો ન હતો.
થોડેક દૂર જઈને શ્રીકૃષ્ણે ધરતી ઉપર પોતાનું સુદર્શન ચક્ર ઘુમાવવાનું શરૂ કર્યું. ચોમેર ધૂળની ડમરી ઊડવા લાગી. ધૂળના ગોટા બનવા લાગ્યા.
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૪૧
જૈન મહાભારત ભાગ-૨
| SR No. | 009165 |
| Book Title | Jain Mahabharat Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandrashekharvijay |
| Publisher | Kamal Prakashan |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 222 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |