________________
ગઈ. તેઓ કંપી ઊઠ્યા. તેમને તે જ પળે કૌરવકુળનો સર્વનાશ દેખાયો. તેમણે ઊંડો નિસાસો નાંખ્યો. તે મનોમન બોલ્યા, ‘નિયતિને કોણ મિથ્યા કરી શક્યું છે ?'
દુર્યોધન તરફથી નજર ઉઠાવી લઈને તેમણે પાંડવો વગેરેને છેલ્લી શીખ આપતા કહ્યું, “અરિહંતદેવના શાસનને તમારા જીવનમાં વધુ ને વધુ આત્મસાત્ કરજો.” શ્રીકૃષ્ણને પણ તે જ વાત કરી.
ભીષ્મનો દીક્ષા-સ્વીકાર એ પછી તેમણે જૈનાચાર્ય ભદ્રગુપ્તસૂરિજીની પાસે સંયમવ્રત ગ્રહણ કર્યું.
જે આજ સુધી બાહ્ય જોરદાર સંગ્રામ ખેલતા હતા તેમણે હવે ભીતરના મોહરાજાની સાથે જોરદાર સંગ્રામ ખેલવા કમર કસી.
જે આત્મા કમે શૂરો હતો તે હવે ધમ્મ (વિશેષ) શૂરો બન્યો. ઓલા બાહુબલિની જેમ ભાઈને મારવા ઉગામેલી મુઠ્ઠીને પોતાના માથે મારીને માથાના વાળનો લોચ કરી નાંખ્યો.
જેણે આંખો ખુલ્લી રાખી હતી અને તેથી જે જગત-દર્શન કરતો હતો તેણે હવે આંખો બંધ કરી અને આંતર-દર્શન શરૂ કર્યું.
જે બાહ્ય શત્રુઓને હણતો હતો તે હવે આંતરશત્રુઓને હણવા માટે સજ્જ બન્યો.
કૌરવો અને પાંડવો મુનિવર બનેલા પિતામહને વંદન કરીને પોતપોતાની છાવણીઓ તરફ વિદાય થયા.
હા, હજી એક વર્ષ માટે પિતામહ આ ધરતી ઉપર જીવંત રહેવાના છે. પણ જગત માટે તો તેઓ આજથી મરી ગયા છે.
સાચો સાધુ તે જ બની શકે જે જગત માટે મરી જાય છે, એનું ‘સિવિલ ડેથ થાય છે.
ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૩૮
જૈન મહાભારત ભાગ-૨