________________
રહે તેટલા પૂરતો તે તાવ મઝાજપ દ્વારા ચાદરમાં ઉતારી દઈને તેને ટીંગાડી દેતા. ભક્તો તેનું કારણ પૂછતા ત્યારે તે જવાબ દેતા કે આ તાવ તો ભીતરના તાવ ઉતારી નાખે છે. મારા માટે તે શાપરૂપ નથી, આશીર્વાદરૂપ બન્યો છે.
(૩) સનતકુમાર ચક્રવર્તી ! મુનિજીવનમાં સાતસો વર્ષ સોળ ભયાનક રોગો ‘ત્રાહિમામ્ પોકરાવી દે તે રીતે ત્રાટક્યા પણ મુનિવરના મોં ઉપર ક્યારેય અપ્રસન્નતા ન મળે, ક્યારેય રોગનાબૂદીની ઈચ્છા પણ ન જાગે.
દેવોએ વૈદ્યરૂપે આવીને રોગો મટાડવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી ત્યારે તેમણે કહ્યું, “તમને મારા જે સોળ રોગો દેખાય છે તે મારે મટાડવા નથી. તમને મારા એકસો અઠ્ઠાવન રોગો (કર્મની ૧૫૮ પ્રકૃતિઓ) તો દેખાતા જ નથી, જે મટાડવાની મારી ખૂબ ઈચ્છા છે. - જો તમે તે ભીતરી રોગોને મટાડી શકતા હો તો હમણાં જ તેમ કરવાની રજા આપું છું. બાકી બાહ્ય રોગો તો ય ક્યાં નથી મટાડી શકતો? જુઓ', એમ કહીને માત્ર એક આંગળીને ઘૂંકવાળી કરી. તત્ક્ષણ તે આંગળી દાહ વગેરેથી મુક્ત થઈને સોના જેવી દેખાવા લાગી.
“ભાઈઓ ! સાધનાના પરિપાકથી આવી લબ્ધિ મારા ઘૂંક વગેરેમાં પેદા થઈ છે. પણ જે સોળ રોગો મારા અનંત આંતર કર્મોના ભુક્કા બોલાવી દે તેવી વેદના મને બક્ષિસ કરતા હોય તેમને દૂર કરી દેવાની વાતમાં હું કદી સંમતિ ન આપું.”
દેવો નમીને ચાલી ગયા.
(૪) અરે ! પેલા સંન્યાસી પણ કૅન્સરની ગાંઠના જંતુઓની કારમી પીડા અનુભવતા હતા ત્યારે ભક્તોએ પૂછ્યું, “આપને શું થાય છે ?”
જવાબ મળ્યો, “પાંચ ભૂતોરૂપી કૂતરાઓ જોરથી ભસી રહ્યા છે. જુઓ આ દેહમાં મિજબાની ઉડાવી રહ્યા છે. ખૂબ મજા આવે છે!''
આધ્યાત્મિક જગતના સાધકોની આવી વાતો સાંભળતાં ય ભોગરસિક ભમરાને તમ્મર આવી જાય !
છેલ્લી પળ સુધી ભીખની દુર્યોધનને શીખ કૌરવો-પાંડવોની વચ્ચે સૂતેલા પિતામહે દુર્યોધન તરફ નજર કરીને તેને કહ્યું, “ભાઈ ! મેં જાણી જોઈને ઓશીકું અને પાણી માંગેલ હતા. મારે તમને અર્જુનની ભારે જબરી વિશેષતાઓ દેખાડવી હતી. તે તારી આંખ સામે જોઈ ને? આવા પરાક્રમી પાંડવો સાથે યુદ્ધ ખેલીને તું શા માટે કૌરવકુળનો ક્ષય કરી રહ્યો છે? તારું પણ સામર્થ્ય કેટલું પ્રચંડ છે? તમે સહુ એક થઈ જાઓ તો સમગ્ર ધરતીમાં તમારો મુકાબલો કરવાની કોઈની પણ તાકાત ન રહે. વત્સ ! હું હજી પણ તને કહું છું કે તું તારા અહંકાર, ઈર્ષ્યા વગેરે દોષોનો ત્યાગ કર અને પાંડવોની સાથે પ્રેમ કર.”
ભીષ્મ પિતામહના મનમાં યુદ્ધ પૂર્વે અને યુદ્ધના ચાલુ દિવસોમાં પણ પ્રત્યેક પળે ‘ના-યુદ્ધની ભાવના કેટલા જોરથી ઘૂમતી હશે તે તેમની આ સમયની દુર્યોધનને અપાતી શીખમાં આપણને જોવા મળે છે.
દુર્યોધનનો નફ્ફટ ઉત્તર અને ભીષ્મની વેદના તે વખતે દુર્યોધને કહ્યું, “પિતામહ ! નખની ઉપર રહે તેટલી પણ ધરતી પાંડવોને દેવા માટે હું બિલકુલ તૈયાર નથી. યુદ્ધના મેદાન ઉપર જ મારે ફેંસલો કરવો છે. પછી એમને જે મળવું હોય તે ભલે મળે.”
આ શબ્દો સાંભળતાં જ પિતામહના આખા શરીરમાં અતિ દુ:ખ ભરેલી ઝણઝણાટી પસાર થઈ ધર્મ તો મારો સ્વભાવ છે
૧૩૭ જૈન મહાભારત ભાગ-૨