________________
નથી-એ યાદ રાખવું જોઈએ. કારણ કે ગર્વ કરવાની શરૂઆત જ બીજાના તિરસ્કારાદિથી થતી હોય છે. પોતાની જાતને છોડીને અન્ય વ્યકતિઓ પર છે. આમ જોઈએ તો એ બધાની વાત કરવાની ખરી રીતે જરૂર નથી. પરન્તુ કોઈ વાર સંયોગવશ એવી કથાનો પ્રસંગ આવે તો એની કાળજી રાખવી કે, એ કથામાં બીજાનો પરાભવ–તિરસ્કાર કરવાની ભાવના ન હોવી જોઈએ. મોટા ભાગે આવી પરકથાઓમાં તે તે વ્યક્તિને ઉતારી પાડવાની ભાવના પ્રબળ હોય છે. આવા પ્રકારની ભાવનાવાળા આત્માઓ જે પરકથા કરે છે-તે પરકથાઓને અભિભવ (પરાભવ) સારકથાઓ કહેવાય છે. એ કથાનો ત્યાગ કરી નિરભિભવસાર જ પરકથા કરવી-તે સામાન્યધર્મ છે. બીજાને ઉતારી પાડવાની વૃત્તિ ખૂબ જ તુચ્છ વૃત્તિ છે. આવી વૃત્તિના કારણે કોઈ પણ સારા માણસો તેમની સાથે વાત પણ કરતા નથી. તેથી કોઈ પણ ગુણની પ્રાપ્તિ થાય-એવા સંયોગો રહેતા નથી. પરદોષદર્શનની પ્રવૃત્તિ બન્ધ થાય તો પરાભિભવવાળી કથા કરવાથી દૂર રહેવાનું સરળ બને. આપણો ભૂતકાળ યાદ કરીએ તો બીજા કોઈના દોષો જોવાનું કારણ જ નહિ રહે. અન્તે તો આપણે સૌ કર્મપરવશ છીએ ને? કર્મના યોગે ઓછા-વધતા પ્રમાણમાં આપણે દોષના ભાજન બનેલા છીએ જ. બીજાના દોષો જોવાના બદલે શક્ય પ્રયત્ને આપણે આપણા દોષોને દૂર કરવા પ્રયત્નશીલ બનીએ-એ આશયથી પરકથાનું વર્જન કરીએ તો ‘નિમિમવસારા: પરથા:’ -આ સામાન્યધર્મનું આચરણ સહેલાઈથી કરી શકાય. જીવનમાં આ પરમતારક ધર્મનું પાલન ખૂબ જ ચીવટપૂર્વક કરવું જોઈએ. સારામાં સારી રીતે
૩૨
