________________
-
હ-
3
સિદ્ધશિલા ઉપર એક ક્ષેત્રમાં અનંત સિદ્ધ કેટલાંક નેતાઓ પોતાના રક્ષણ માટે પોતાની ભિગવંતો એક સાથે રહેલાં છે અને બઘાં અનંત સાથે સિપાઈ રાખે છે. પણ દુશમનો મોટી સુખી છે. પણ બધાંનું સુખ જુદું-જુદું જ હોય સંખ્યામાં અને જોરાવર હોય અને તેનો સામનો છે અને કોઈ પોતાનાં સુખની બીજાની સાથે ન થઈ શકે તેમ હોય ત્યારે સિપાઈ પોતાનું વહેંચણી કરતું નથી. સુખ-દુ:ખની જેમ દરેક રક્ષણ પહેલાં વિચારે છે અને પછી નેતાનું બાબતમાં પોતાનો જીવ એકલો જ હોય છે. પ્રસુતિ સમયે ડોકટર મા કે બાળક એ બેમાંથી આપણો જીવ સ્ત્રી-પુત્ર-પરિવારાદિક અનેક
એકની જ જીંદગી બચી શકે તેમ છે તેવું સંયોગોની વચ્ચે હોય તોય તે એકલો જ છે.
જણાવે ત્યારે મા પોતાની જીંદગી પહેલાં કેમ કે, જ્યારે પણ કોઈ દુ:ખ આવી પડે.
બચાવવાનું જણાવે છે અને પછી બાળક બચી ત્યારે આ લોકો કોઈ મદદ કરતાં નથી
શકે તો બજાવવાનું કહે છે. પ્રસિદ્ધ કે કરી શકતાં પણ નથી. જન્મ કે
કથા અનુસાર પૂરના પાણીમાં ફસાયેલ મરણ પ્રસંગે પોતે અનંત દુ:ખથી પીડાતો
વાંદરી પોતાના બચ્ચાને પાણીમાં ડૂબી હોય ત્યારે કુંટુંબીજનો, ડોકટરો વગેરે
જતાં બચાવવા માથા ઉપર રાખે છે હાજર હોવા છતાં કોઈ પોતાનું દુ:ખ
પણ પછી પાણી માથા સુધી વધી જતાં દૂર કરી શકતું નથી કે તેમાં ભાગ
બચ્ચાને પાણીમાં ડુબાડી પોતે તેના પડાવી શકતું નથી. આ બઘાં સંયોગો
ઉપર ઉભી રહી જઈને બચાના ભોગે છે પણ દુ:ખમાંથી ઉગારી શકે તેવો
પોતાનો જીવ બચાવવા પ્રયત્ન કરે છે.
- - સાથી કે સહાયક કોઈ નથી. આપણા
મરણ પછી સગા-સબંધીઓ સ્મશાન જીવનમાં કોઈ પણ આપત્તિ આવે પડે
- સુધી આવે છે પણ પોતાની પાછળ ત્યારે તે આપણે એકલાએ જ ભોગવવી.
E કોઈ મરતું નથી. મોહના કારણે સ્ત્રીપડે છે અને તેમાં બીજા કોઈ મદદ - ૪ -પુત્ર-પરિવાર થોડા દિવસ રડે છે. કરી શકતા નથી. વસ્તુનું સ્વરૂપ જ એવું છે પણ તે પોતાના રાગને કારણે રડે છે અને કે કોઈ કોઈની કિંચિત્ પણ મદદ કરી શકે પોતાની સગવડતા છીનવાઈ ગઈ તેને રડે છે. નહિ. સાક્ષાત્ જિનેન્દ્ર ભગવાન પણ તેના પણ પોતે પરિવાર માટે પૈસા કમાવવા પાપ ભિક્તોની ભીડ ભાંગી શકતા નથી તો બીજા કર્યું અને તેથી મરીને ઢોરમાં ગયો તે માટે પામર મનુષ્યોની શી વિશાત!
કોઈ રડતું નથી. વર્તમાનપત્રમાં એવા સમાચાર ઘણીવાર જાણવા કોઈ મેળામાં કે મુસાફરીમાં અનેક માણસો મળે છે કે ઘમાચકડી અને ઘક્કામુક્કીમાં ઘણા આપણાં સંગાથી હોય છે પણ તેમાં સાથી લોકો મૃત્યુ પામે છે. આ સમયે કુટુંબીજનો અને કોઈ હોતું નથી. તેમ સત્તા-સંપત્તિ, સગા-સબંઘી મિત્રો સાથે હોવા છતાં કોઈ કોઈનો ભાવ પૂછતાં જેવા અનેક સંયોગો હોવા છતાં તેમાં કોઈ નથી અને બઘાં પોતાનો જીવ બચાવવા નાસભાગ સાથી કે સહાયક નથી. તેથી પોતે એકલો કરી મૂકે છે. અને તેમાં કચડાઈને કેટલાંય જ છે. જન્મ-મરણ સમયે એકલો છે તેમ ઘાયલ થાય છે અને મૃત્યુ પણ પામે છે. આ જીવનના દરેક પ્રસંગોમાં અને કોઈ પણ જ બતાવે છે કે આપણાં જ સગા કે સબંઘીઓ અવસ્થામાં પોતે એકલો જ હોય છે. તે એકત્વ આપણાં સાથી કે સહાયક હોતાં નથી. ભાવનાની ચિંતવના પ્રક્રિયા છે.
૪. એકત્વભાવના