________________
(૫૫)
એક દહાડે કુમારપાળને બનેવી કૃષ્ણદેવ અહંકાર લાવી સભાસમક્ષ તેમના પૂર્વના માં પ્રકાશવા લાગ્યો, તે જોઈ રાજાએ તેને વાયો કે, આવી વાત સભાસમક્ષ કરવી લાયક નથી. રાજાએ વાર્યા છતાં પણ કૃષ્ણદેવે જ્યારે માન્યું નહીં, ત્યારે તેની આંખે ફડાવી કુમારપાળે તેને આંધળો કર્યા. જગતમાં પ્રસિદ્ધ છે કે, રાજા કોઇના પશુમિત્ર થતા નથી.
ત્યારબાદ કુમારપાળે પિતાને ઉપકારી ઉદયન મંત્રીને બોલાવી તેના પત્ર બહાને મહામંત્રીની પદવી આપી, અને ઉદયનને મહા અમાત્ય ઠરા
. આલિંગ કુંભારને બોલાવી તેને સાત ગામ આપ્યાં. ભીમ ખેડુતને બેલાવી તેને પોતાનો અંગરક્ષક સ્થાપ્યો. જે સ્ત્રીએ તેમને શીખંડ ખવરાત્રે હતો, તેણીને ળકા ગામ આપ્યું, અને સાજ કુંભારને ચિત્તોડનો કિલ્લો આ. કાશી દેશમાં જે વણિકે તેમને પોતાના ઘરમાં રાખ્યા હતા, તેને સોળ ગામે આપ્યાં, બાલચંદ્ર મેચી, કે જેણે પગરખાં આપ્યાં હતાં, તેને કોટવાળી પદવી આપી, અને સાથે બાર ગામે આપ્યાં. આમ્રવનને રખેવાળને લાવી, તેને પિતાને બગીચે સોંપ્યો, તથા સ્ત્રીના વિયેગી યોગીને બોલાવી, તેની ની પાછી અપાવી. સુરાહીયાને બોલાવી નગરશેઠ કર્યો, તથા જે કણબણની રોટલી ઝુંટવી લીધી હતી, તેણીને બેલારી બાર ગામો આપ્યાં. ઘતની કુડલીઓવાળા વણિકને બોલાવી તેને સોરઠ દેશ આપે, અને શુકનપાઠકને સાત ગામો આપ્યાં. જે જગાએ પેલે સોનામહોરવાળો ઉંદર મૃત્યુ પાસે હતો, તે જગોએ તેમણે ઉંદરવિહાર નામનું જિનાલય બંધાવ્યું. એવી રીતે જેણે જેણે ઉપકાર કર્યા હતા, તે સઘળાઓને બોલાવી કુમારપાળે તેમની યોચિત ભકિત કરી. આટલું છતાં પણ દૈવયોગે તે હેમચંદ્રાચાર્યજીને વીસરી ગયા.
એ દહાડો હેમચંદ્રાચાર્યજીએ ઉદયન મંત્રીને બોલાવી કહ્યું કે, આજે કુમારપાળ રાજાની નવી રણના મહેલમાં મધ્યરાત્રિએ પ્રાણઘાતક ઉપસર્ગ થવાને છે, માટે આજે રાજાને ત્યાં જતા અટકાવજો; અને આ બાબતની જે રાજા વધુ પૂછપરછ કરે, તે અમારું નામ જણાવજે. ઉદયનમંત્રીએ પણ રાજાને રાત્રિએ ત્યાં જતા અટકાવ્યા, અને તેજ રાત્રિએ ત્યાં વીજળી પડવાથી તે રાણીનું મૃત્યુ થયું. તે જ વખતે રાજાએ ઉદયનને બોલાવી પૂછયું કે, હે મંત્રી ! આ ભવિષ્યજ્ઞાની ઉપકારી માણસ તમને કેણ મળ્યો? કે જેણે મને આજે જીવિતદાન આપ્યું. તે સાંભળી મંત્રીએ કહ્યું કે,
Aho ! Shrutgyanam