________________
તે જયપુર નગરમાં આવ્યા. એવી રીતે કેટલાક દેશાવરોમાં ભમીને અનુક્રમે કુમારપાળ પાટણમાં આવ્યા. ત્યાં પગમાં પહેરવાના પગરખાં લેવા માટે તે એક બાલચંદ નામના મેચી ની દુકાને આવ્યા. તે મોચીએ પણ તેમના પગના ચિન્હપરથી તેમને કોઈ મહાપુરૂષ જાણીને કહ્યું કે, હે સ્વામી! આ પગરખાંની જોડી આપના પગને લાયક છે, માટે આપ ગ્રહણ કરો ? મારે તેનું મૂલ્ય જોઈતું નથી. એવી રીતનાં તે નીચ જાતિના પણ મીણ વચન સાંભળીને કુમારપાળને અસંત આનંદ થયો. પછી તે મોચીનો ઉપકાર માની ત્યાંથી કુમારપાળ એક આમવનમાં ગયા, અને ત્યાં આંબાના વૃક્ષો પર ઝુમી રહેલાં પરિપકવ ફલેને જોઈ કહેવા લાગ્યા કે, હે અમૃતરસ સરખા આમ્રવૃક્ષ ! તે ખરેખર સર્વ વૃક્ષોમાં શિરોમણિ છે, હું તારા ગુણોનું કેટલુંક વર્ણન કરું ? તું ખરેખર કલ્પવૃક્ષ સમાન છે. અઢાર ભાર વનસ્પતિમાં તારી તુલના કરનાર કોઈ પણ વૃક્ષ નથી. ખરેખર પુણ્યશાલી પુરૂષને જ આમ્રફળાનું ભજન મળે છે. એવી રીતે આમ્રવૃક્ષના ગુણોનું કીર્તન કરીને કુમારપાળ તેનાં ફળો ખાવા લાગ્યા. એટલામાં તે આમ્રવનનો રક્ષા કરનાર ભાળી ત્યાં આવી ચડ્યો, અને કુમારપાળને આમ્રફળો ખાતા જોઈ કેટલીક ગાળે આપી કહેવા લાગ્યો. કે, અરે દુષ્ટ! આ આમ્રફળો રાજાની માલિકીના છે, અને તેઓનું તે ભક્ષણ કર્યું છે, માટે તેને ઘણે માર ખાવો પડશે. એટલું કહી તે માળી કુમારપાળને ઘણાજ અપશબ્દો કહેવા લાગ્યો. આથી કુમારપાળને ક્રોધ ચડ્યો, અને તુરત તેને પકડીને ત્યાં બાંધી રાખ્યો,
આગળ ચાલતાં કુમારપાળને એક ગી મલ્યો; અને તેણે તેના - ગનું કારણ પૂછવાથી તેણે જણાવ્યું કે, મારી મનહર સ્ત્રીને રાજાએ લેખ લીધી છે, અને તે કારણથી વિરહ વેદનાએ મેં પેગ ગ્રહણ કર્યો છે. જેમ રામચંદ્રજી સીતાને વિયેગથી રહ્યા છે, તેમ હું વિરહવંદનાથી હમેશાં રહ્યા કરું છું. આ જગતમાં કોઈ પણ મારા દુઃખનું નિવારણ કરનાર મળે નહી, તેથી મેં વિચાર્યું છે કે, જ્યારે કુમારપાળ ગાદીએ બેસશે, ત્યારે એ મહા ઉપકારી પુરૂષ મારા દુ:ખનું નિવારણ કરશે. તે સાંભળી કુમારપાળે કહ્યું કે, હે યોગીં! હુંજ તે કુમારપાળ છું. અને આ સમયે નિર્ભાગી નિવડ છું, કે હું તારા દુઃખનું નિવારણ કરી શકતો નથી. આશા ધારણ કરીને આવેલ માણસ જેની પાસેથી નિરાશ થઈને જાય છે, તેના જીવતરને ખરેખર ધિક્કારજ
૧ જયપુર નગર શ્રી ઋષભદેવ પ્રભુના જય નામના પુત્ર વસાવ્યું છે.
Aho ! Shrutgyanam