________________
(૪૨)
કયા કયા ગુણોએ કરીને શોભે છે ? તે સાંભળી હેમચંદ્રાચાર્યજીએ કહ્યું કે, હે રાજકુમાર ! સવ તથા શીલ એ બન્ને ગુણોથી રાજા શોભે છે. તે સાંભળી કુમારપાળે ત્યાં પરસ્ત્રી ભોગવવાનું નામ લીધું.
ત્યારબાદ કુમારપાળ ત્યાંથી પિતાના મહેલમાં જઈ વિચારવા લાગ્યા કે, ખરેખર આ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્ય મહાપ્રભાવિક પુરૂષ છે.
સિદ્ધરાજને પુત્ર ન હોવાથી તે હમેશાં અત્યંત દિલગિર રહેતો હતો, અને વિચાર , જેને ઘેર પુત્ર નથી, તેને ઘેર હમેશાં અંધારું જ છે. લાખ ગમે દ્રવ્ય હેય, તોપણ જેને પુત્ર ન હોય તે ખરેખર નિર્ધનજ કહેવાય. વળી મારું આવું ઋદ્ધિસંપન્ન રાજ્ય પુત્રવિના કોણ ભોગવશે ? એવી રીતે ઉદાસ થઈને તે હેમચંદ્રાચાર્ય પાસે આવ્યો અને પૂછવા લાગ્યું કે, હે મુનીંદ્ર ! મને પુત્ર થશે કે નહીં? તે આપ જેવું હોય તેવું કહો તે જ વખતે આચાર્યજીએ અંબાદેવીનું ધ્યાન ધર્યું, ત્યારે તેણીએ પ્રત્યક્ષ થઈ કહ્યું કે, તેને પુત્ર થશે નહીં. પછી આચાર્યજીએ સિદ્ધરાજને કહ્યું કે, હે રાજન! તમોને પુત્ર થશે નહીં, પણ તમારું આ સધળું રાજ્ય કુમારપાળ ભોગવશે. તે સાંભળી સિદ્ધરાજને મનમાં ઘણે ખેદ થયે, પણ તે વાત તેણે કોઈની પાસે પણ પ્રકાશી નહીં. છેવટે રાજસભામાં આવી કેટલાક પંડિતોને બેલાવી તેણે તેઓને પૂછયું કે, હે પંડિતરાજો ! મને પુત્ર થશે કે નહીં ? તેઓએ પણ નિમિત્તશાસે જોઈ કહ્યું કે, હે રાજન્ તમને પુત્ર થશે નહીં, અને તમારા રાજ્યને કુમારપાળ માલિક થશે. તે સાંભળી રાજાને દિલગિર થતો જોઈ, એક બ્રાહ્મણ પંડિત કહ્યું કે, હે રાજન! તમે ખુલ્લે પગે અહીંથી ગંગા નદી પર જાઓ, અને ત્યાંથી જળ લાવીને તે જળથી સેમેશ્વર મહાદેવની પૂજા કરો અને તેમ કરતાં જે ભાગ્યમાં હશે તો તમોને પુત્ર થશે. તે સાંભળી રાજાએ ગંગામાંથી પાણી લાવી સોમેશ્વર મહાદેવની પૂજા કરી. એવી રીતે છ માસ સુધિ પૂજા કરીને રાજાએ હાથ જોડી મહાદેવને વિનંતિ કરી કે, હે ઈશ્વર! તમે મારી આશા સંપૂર્ણ કરે? ત્યારે મહાદેવે કહ્યું કે, હે રાજન! તમારાં ભા
માં પુત્ર નથી, તે હું શી રીતે દેઈ શકું ? તે સાંભળી ઉદાસ થઈને સિદ્ધરાજ પિતાને સ્થાનકે આવ્યો.
એવી રીતે રાજાને ઉદાસ થતો જોઈ એક દહાડે રાણીએ તેને પૂછ્યું કે, હે સ્વામી! આપ ઉદાસ થઈને કેમ બેઠા છો ? રાજાએ પોતાને મને ગત અભિપ્રાય જણાવ્યાથી રાણું પણ શોકાતુર થઇ વિલાપ કરવા લાગી. છેવટે
Aho ! Shrutgyanam