________________
(૩૧) ધરાજે પણ ઘણા માનપૂર્વક હરપાળને નગરશેઠ સ્થાપ્યો.
ગુજરાતમાં આવેલા ઉંદિરા નામના ગામમાં સાજન નામનો એક વણિક વસતો હત; દૈવયોગે તે નિર્ધન થવાથી અત્યંત ખેદ પામવા લાગે. એક દહાડો તેની કુલદેવીએ તેને સ્વમમાં કહ્યું કે, હે સાજન ! અહીંથી તું ખંભાત જા ? ત્યાં તને ઘણું દ્રવ્ય મળશે. એવી રીતની દેવવાણી સાંભળી હવંત થએલો સાજનદે ત્યાંથી ખંભાત તરફ ચાલવા લાગ્યો. માર્ગમાં સકરપુર નામના ગામમાં એક રંગારી ભાવસારને ઘરમાં ઉતર્યો. તે ઘરની પાસે તેણે એક સોનામહેરની કડા જોઈને રંગારીને બતાવી કહ્યું કે, આ દ્રવ્ય - મારું છે, માટે તમે સંભાળી લો ? તે સાંભળી રંગારીએ વિચાર્યું કે, આ જોએ મેં ઘણીવાર બેદી જોયું, પણ મને દ્રવ્ય મળ્યું નહીં, માટે ખરેખર આ દ્રવ્ય આ ભાગ્યશાળી માણસના ભાગ્યનું છે, એમ વિચાર તેણે સાજદેને કહ્યું કે, આ દ્રવ્ય તમારા ભાગ્યનું છે, માટે તે તમેજ ગ્રહણ કરે ? રંગારીના તેવાં વચન સાંભળી સાજદેએ વિચાર્યું કે, આ દ્રવ્ય મારે સિદ્ધરાજને સમર્પણ કરવું. એમ વિચારિ સિદ્ધરાજ પાસે જઈ સઘળે વૃત્તાંત કહી સંભલાવી તે દ્રવ્ય તેને સમર્પણ કર્યું. સિદ્ધરાજે પણ તેને શુદ્ધ ભાવક જાણ તેની પ્રશંસા કરી તેને સોરઠ દેશના સ્માતરિકે સ્થાયે.
એક દહાડે તે સાજનદે ગિરનારજીના પવિત્ર પર્વત પર ચડ્યો, પણ ત્યાં શ્રી નેમિનાથ પ્રભુ આદિકનાં જિનમંદિરોને જીર્ણ થએલાં જોઈ તેને સંતાપ થ, અને વિચાર્યું કે, જે હું આ જિનમંદિરોને ઉદ્ધાર ન કરાવું, તો ખરેખર મારાં જીવતર ધિકાર છે. એમ વિચારિ સોરઠ દેશની ઉપજતરિકે આવેલી સાડીબાર ક્રોડ સોનામહોરો ખર્ચીને તેણે ત્યાં જિનમંદિરને ઉદ્ધાર કરાવ્યું. પછી તેણે વિચાર્યું કે, રાજાનું દ્રવ્ય ખરચી મેં આ જીર્ણોદ્ધાર તે કરાશે, પણ તેથી કદાચ જે રાજ ગુસ્સે થશે, અને તે દ્રવ્ય જે પાછું માગશે, તો તેને ઉપાય પેહેલેથી શોધી રાખવો જોઈએ, કે જેથી આગળ જતાં પશ્ચાતાપ થાય નહીં. એમ વિચારિતે વણથલી નામના ગામમાં આવ્યા, તે ગામમાં ઘણું લક્ષાધિપતિ જૈનો રહેતા હતા. તે જૈન શાહુકારોને બોલાવી તેણે સધળો વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યો ત્યારે કેટલાક કુપણો માંહોમાંહે એકબીજાના કાનમાં વાતો કરવા લાગ્યા કે, સાજનદેને આવડી લાફાલાફ શા માટે કરવી જોતી હતી? પહેલાં વિચાર કર્યા વિના જ રાજાનું દ્રવ્ય ખરચી, હવે જે ભીખ માગવા આવ્યો છે, તેથી તેને શું શરમ થતી નથી? કેટલાક ગંભીર માણસોએ
Aho ! Shrutgyanam