________________
(૨૫)
તું તે ધી આ૫? ત્યારે વાણુએ કહ્યું કે, અરે !! લુચ્ચાઓ!! શું તમારા બાપની મત્તા છે? જુઓ નહીં મળે. તે સાંભળી ભયભીત થએલા તે માણસોએ વનરાજ પાસે જઈ તે વૃત્તાંત કહી સંભળાવ્યો. ત્યારે વનરાજે તે વણિકને પિતાની પાસે બોલાવી તે ઘી માગ્યું. ત્યારે તે વણિકે કહ્યું કે, હે મહારાજ! તમો તો રાજ્યને ગ્ય જણાઓ છે, છતાં અહીં વનમાં કેમ ભટક્યા કરો છો? કેમકે રાજહંસની બેઠક કંઈ ખાબેરી પાસે શેભતી નથી તે સાંભળી વનરાજે વિચાર્યું કે, આ વણિક મહા ચતુર છે, માટે જો તે મારો પ્રધાન થાય, તે મારું કાર્ય તુરત સિદ્ધ થાય. એમ વિચારી તેણે વણિકને કહ્યું કે, જો તું મારે પ્રધાન થઈ મારી પાસે રહે છે, તારી બુદ્ધિના બળથી હું મારું પરાક્રમ દેખાડી આપું. તે સાંભળી તે મહા બુદ્ધિમાન વણિક પણ તે વનરાજની સાથે રહી તેને પ્રધાન થ.
એટલામાં ભુવડના માણસે ગુજરાતમાં ખંડણી ઉઘરાવવાને આવ્યા, અને તે ખંડણી ઉઘરાવી ચાવીસ લાખ સોનામહોરો તથા ચારસો ઘોડા અને હાથીઓ લઈને પોતાના દેશ તરફ જવા લાગ્યા. એટલામાં તે વનરાજના પ્રધાન વણિકે તેઓને લુંટી લીધા. ત્યાર બાદ તે દ્રવ્યની મદદથી વનરાજે કેટલુંક લશ્કર એકઠું કર્યું, અને તે વણિકની મદદથી તેણે કેટલાક રાજાઓને જીતી લીધા. ભુવડે પણ વનરાજને પ્રબળ જાણીને તેના પર હુમલો કર્યો નહીં, અને તેથી છેવટે સઘળે ગુજરાત દેશ વનરાજના કબજામાં આવ્યું. પછી તેણે પિતાના પ્રધાનને કહ્યું કે, હવે આપણે રાજધાની માટે નગર વસાવવું છે, માટે કઈક ઉત્તમ જગ્યાની શોધ કરે? એટલામાં એક ગેવાળે આવીને વણિક પ્રધાનને કહ્યું કે, હું તમને નગર વસાવવા માટેની એક ઉત્તમ ભૂમિ બતાવું. પછી વનરાજ, પ્રધાન અને તે ગોવાળ ત્યાંથી નીકળી વનમાં ગયા. તે વખતે ગોવાળની સાથે એક કુતરો હતો, તે કુતરાને જોઈ ત્યાં વનમાં રહેલા એક સસલાએ તેના પર હુમલો કર્યો, અને તેથી કુતરો ભય પામીને નાશી ગયે. એવી રીતનું આશ્ચર્ય જોઈ વનરાજે ત્યાં નગર વસાવવા માટે નિશ્ચય કર્યો.
પછી ત્યાં શુભ દિવસે અને શુભ મુહુર્ત વનરાજે નગર વસાવ્યું તે નગરને વિસ્તાર બાર ગાઉને હતે. ફરતે અત્યંત રળીઆમણે કિલ્લો હતો ચટામાં ઝવેરી, વણકરે, નાણાવટીઓ, ગાંધીઓ તથા વૈોની મેટી મોટી દુકાને હતી. અઢાર જાતિના લોકો ત્યાં વસતા હતા. સર્વ લેકે પિતપિતાને વ્યવહાર શુદ્ધ મનથી ચલાવતા હતા. શહેરના મધ્ય ભાગમાં આવેલે રાજ
Aho ! Shrutgyanam