________________
(૨૬) મહેલ પિતાની રમણીક ભાથી સર્વ લોકોનું ધ્યાન ખેંચતો હતો. જો જગોએ મોટી મોટી દાનશાળાઓ, તથા ધર્મશાળાઓ બાંધેલી હતી. વળી જાણે આકાશની સાથે વાતો કરતાં હોય નહીં, તેવાં ઉચાં જિનમંદિરએ નમરીની શોભામાં વધારો કર્યો હતો. દરવાજા પાસે એક મનહર વિશાળ તળાવ બાંધવામાં આવેલું હતું; તેની અંદર પ્રફુલ્લિત થએલાં કમળાપર બેસી ગુંજારવા કરતા ભમરાઓને મનોહર નાદોથી તે સરોવર હમેશાં ગાજી રહ્યું હતું. શાળે શણગાર સજીને તૈયાર થએલી મનોહર સુંદરીઓ મસ્તક પર સુવર્ણના કળશો લઈને, પગમાં પહેરેલા ઝાંઝરના મનહર નાદથી કામી પુરૂષોના મનને ક્ષોભ પમાડતી થકી તે સરેવરમાં સાહેલીઓ સાથે હમેશાં જળ ભરીને આવતી હતી. તેઓને અત્યંત સ્વરૂપવાળાં મુખ જોઈને જાણે લજજાથી હોય નહીં જેમ તેમ ચંદ્ર તો દિવસે ઝાંખો થઈ ગયો હતો. તે સ્ત્રીઓનાં હરિણી સરખાં સુંદર નેત્રોમાંથી નીકળતા લાંબા કટાક્ષો દરેક ક્ષણે કામી પુરૂષના હૃદયને ભેદવામાં ખરેખર મદનબાણોની ઉપમાને ધારણ કરતાં હતાં, અને તે કટાક્ષબાણોના આધાતોથી વીંધાએલા પુરૂષો જાણે ત્યાંથી આગળ પગલું ભરવાને અશક્ત થયા હોય નહીં, તેમ તે સ્ત્રીઓને નિહાળતા થકા ત્યાં જ સ્થિર રહેતા હતા. તે તળાવની આસપાસ વિવિધ પ્રકારનાં વસે આવી રહેલાં હતાં. તે વૃક્ષો પર બેઠેલાં નાના પ્રકારનાં પક્ષિઓ પોતાના મધુર સ્વરોથી જાણે તે તળાવની પંથિઓપ્રિતે પ્રશંસા કરતાં હેય નહીં તેમ જણાતાં હતાં. - હવે તે નગરીમાં એક દહાડો એક પરદેશી સ્ત્રીભરતારનું જેડલું આવી રાવ્યું. તે સ્ત્રી ભરતાર બને ચાટે ચાટે ફરીને નગરની શોભા નિહાળતાં હતાં. સંધ્યાકાળે થએલી લોકોની ગડદીમાં તેઓ બન્ને વિખુટાં પડી જવાથી તે સ્ત્રી અત્યંત દુઃખ પામવા લાગી. છેવટે તે સ્ત્રી રાજદરબારમાં જઈ રાજાને કહેવા લાગી કે, હે રાજન્ ! તમારા નગરમાં અમો પરદેશી સ્ત્રી ભરતાર ભૂલા પડ્યા છીએ. મેં મારા ભરતારની ઘણી શોધ કરી, છતાં હજુ તે મને સાંપડે નહીં માટે કૃપા કરી મારા તે ભરતારની શોધ કરાવી આપે. મારા તે ભરતારનું નામ રાગો છે, તેમ તે જમણી આંખે કાણે છે. તે સાંભળી રાજાએ તેણીને ધીરજ આપી ગામમાં ડેરે વગડાવ્યું કે, જેઓનું નામ રાણા હોય, અને વળી જેઓ જમણી આંખે કાણા હોય તેઓએ રાજા પાસે તુરત હાજર થવું. તેવી રીતને ડેરો સાંભળી રાણું નામ અને જમણી આંખે કાણા એવા નવસો ને નવાણું પુરૂષ રાજદરબારમાં એકઠા થયા. ત્યારે રાજાએ તે સ્ત્રીને
Aho ! Shrutgyanam