Page Text
________________
ઉત્તરાયચન મૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ/૩ છે, તેથી આ અધ્યયનને “મોક્ષમાર્ગગતિ' નામક અધ્યયન જાણવું. નામ નિક્ષેપો કહ્યો. હવે સૂવાનુગમમાં સૂત્ર કહેવું જોઈશે. એ સૂત્ર આ છે -
• સૂત્ર - ૧૦૬ -
જ્ઞાનાદિ ચાર કારણોથી યુક્ત, જ્ઞાન-દર્શન લક્ષણ સ્વરૂપ, જિનભાષિત, સમ્યફ મોક્ષમાર્ગની ગતિને સાંભળો.
• વિવેચન - ૧૦૭૬ -
મોક્ષ - આઠ પ્રકારના કર્મનો ઉચ્છેદ, તેનો માર્ગ- ઉક્ત સ્વરૂપ, તેથી ગતિ, તે મોક્ષમાર્ગગતિ તીર્થકરે કહેલ તેને અવિત સાંભળો. તે કહેવાનારા ચાર કારણોથી સંયુક્ત છે. આ ચાર કારણો કર્મક્ષય રૂપ મોક્ષના જ છે, ગતિ તેની પછી ભાવિત છે, તો તેમાં કોઈ વિરોધ ન આવે તેવી શંકાનો ઉત્તર આપે છે - વ્યવહારથી કારણ અને કારણનું કારણ કહેવાથી આદોષ છે - x x x- તેવા ચાર કારણો છે, જેનું લક્ષણ જ્ઞાન અને દર્શન છે. તેનાથી અવશય મુક્તિ થવાની છે, તેથી તેને મૂળ કારણ રૂપે દશવિલ છે. અથવા મોક્ષ - ઉક્ત સ્વરૂપ, માર્ગ- શુદ્ધ, ગતિ- પ્રાપ્તિ. તેને જ્ઞાન - દર્શન અથ વિશેષ - સામાન્ય ઉપયોગરૂપ અસાધારણ સ્વરૂપ જેનું છે તે. • • • •
હવે મોક્ષમાર્ગને કહે છે - • સૂત્ર - ૧૦૭ -
વરદશ જિનવરોએ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તપને મોક્ષમાર્ગ બતાવેલ છે.
• વિવેચન - ૧૦૩૭ -
જેના વડે વસ્તુતત્ત્વ જણાયdજ્ઞાન. અને તે જ્ઞાનાવરણના ક્ષય કે ક્ષયોપશમથી સમુત્પન્ન મતિ આદિ ભેદથી સમ્યજ્ઞાન જ છે. જેમાં તત્ત્વ દેખાય છે, તે દર્શન. આ પણ સખ્ય રૂપ જ છે. તે દર્શન મોહર્નીયના ક્ષય અને ક્ષયોપશમ વડે સમુત્પાદિત, અહંત અભિહિત જીવાદિ તત્ત્વયિ લક્ષણ રૂપ શુભ ભાવ સ્વરૂપ છે. ચરે છે- જાય છે, જેના વડે મુક્તિમાં તે ચાસ્ત્રિ. આ પણ સમ્યફ રૂપ જ છે. તે ચારિત્રમોહ્નયના ક્ષયાદિથી ઉત્પન્ન સામાયિકાદિ ભેદથી સત્ ક્રિયા પ્રવૃત્તિ અને અસત્ ક્રિયા નિવૃત્તિરૂપ છે. પૂર્વ ઉપાત્ત કર્મોને ખપાવવાથી તપ - તે બાહ્ય વ્યંતર ભેદ ભિન્ન છે, અહંતુ વચનાનુસારી હોય તે જ સમ્યફ પણે ઉપાદેય છે. - x-x- આ સમુદિત પણે મુક્તિમાર્ગ છે.
આ જ‘માર્ગ છે. કેમકે તે મુક્તિને પ્રાપ્ત કરાવે છે. તેને સમસ્ત વસ્તુ વ્યાપિતાથી આવ્યભિચારીતાથી જોવાના આચારવાળાએવા વરદશ તીર્થકરે કહેલ છે. અહીંચાત્રિના ભેદપણે છતાં પણ તપનું જે પૃથક ઉપાદન કર્યું તે આનો જ “પણ” પ્રતિ અસાધારણ હેતુત્વ દર્શાવવાનું છે. હવે આનું જ અનુવાદ દ્વારથી ફળને દર્શાવવા કહે છે -
• સૂગ - ૧૦૮ -
જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર અને તપના આ માર્ક ઉપર આરૂઢ જીવ સદ્ગતિને પ્રાપ્ત કરે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009080 |
| Book Title | Agam 43 Uttaradhyayana Sutra Satik Gujarati Anuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 678 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 43, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 12 MB |