Page Text
________________
૧/- ૧ આર્ય પૂર્વે કહેલ છે. અહીં સાધુઓ એ ધર્મનો નિર્દેશ છે. શેષ સાધ્ય ધર્મ છે. આ પ્રતિજ્ઞા નિર્દેશ છે. હવે હેતુ નિર્દેશ કહે છે - જે હેતુ અહિંસાદિમાં પારમાર્થિક હોય તેવા નિરુપચરિત અર્થોમાં. “આદિ' શબ્દથી મૃષાવાદાદિ વિરતિ લેવી. બીજા કહે છે - સભાવથી નિરુપચરિત સર્વ દુઃખના ક્ષયને માટે પ્રયત્ન કરે છે
- o - હવે પ્રતિજ્ઞા શુદ્ધિ કહે છે. • નિયુક્તિ - ૬૪ - વિવેચન
જે પ્રકારે જિન શાસનમાં નિશ્ચયથી રક્ત એવા સાધુધર્મ પાળે છે - છ જવનિકાય પરિણાનાથ સાધુઓ કરવું - કાવવું આદિ પરિવર્જનથી રક્ષણ કરે છે. અકલંક ધર્મ પાળે છે. તે પ્રમાણે અન્ય તીર્થિકો પાળતા નથી. જે રીતે સાધુઓમાં પરિપાલના ઉપાય દેખાય છે. તે બીજામાં દેખાતો નથી. અહીં “ઉપાય' ગ્રહણ કરવાથી શાસ્ત્રોક્ત ઉપાય જ અહીં વિચારવો, પુરૂષ અનુષ્ઠાન નહીં. કાપુરુષો પણ વિતણકારી હોય છે.
• નિયતિ - ૫ - વિવેચન
અન્ય ધર્મમાં પણ “ધર્મ' શબ્દ રૂઢ હોવાથી તેને તેઓ જેમ-તેમ પ્રશંસે છે. ત્યારે તે કેમ ન માનવો? આ તમારું કહેવું અયોગ્ય છે. અન્યના બતાવેલ અનુષ્ઠાનચરકાદિ ધર્મ સાવધ છે. જિનેશ્વરે તેને પ્રશંસેલ નથી. તથા છ જવનિકાયના પરિજ્ઞાનાદિનો પણ તેમને અભાવ હોવાથી પ્રશંસનીય નથી. ગ્રન્થ વિસ્તાર ભયથી વિશેષ કહેતા નથી.
• નિયુક્તિ - ૯૬ : વિવેચન
અન્યમાં “ધર્મ' શબ્દ ઉપચારથી જાણવો, પણ પરમાર્ચથી તો જિનશાસનમાં છે. જેમકે સિંહ શબ્દનું પ્રાધાન્ય સિંહમાં જ છે. ઉપચારથી માણવક આદિમાં છે. કોઈ શુરવીર બળવાન અને ક્રોધી હોચ તો તે સિંહની ઉપમાને પામે, પણ ઉપચાર ધર્મ ન ગણીને અહિંસા નામક ધર્મ જ લેવો.
• ભાષ્ય - ૧ : વિવેચન
આ ઉક્ત બતાવેલ પ્રતિજ્ઞાની શુદ્ધિ છે. અહિંસાદિ પાંચમાં પણ હેતુ સદ્ભાવ વડે વર્તે છે. તેની પૂર્વે વ્યાખ્યા કરી છે. પણ શુદ્ધિ કહેવાને માટે ભાષ્યકારે ફરી લીધેલ છે. તેથી કહે છે - હેતુની વિશુદ્ધિ, વિષય વિભાસાનું વ્યવસ્થાપન કરવું તે વિશુદ્ધિ. આ ત્યાં પ્રયોગ છે.
• ભાષ્ય - ર - વિવેચના
જેનાથી ભોજન, પાન, ઉપકરણ, વસતિ, શયન, આસનાદિ માટે પ્રયત્ન કરે છે. કઈ રીતે? જેથી પ્રાસુક, ન કરેલ, ન કરાવેલ ન અનુમોદેલ, અનુષ્ટિ એવી વસ્તુ ભોગવવાનો આચાર છે, જેમનો તેવા. તેમાં “અસુ' - પ્રાણ, જેમાંથી પ્રાણ ચાલ્યા ગયા છે, તે પ્રાસુક - નીવ, તે કહેલ પણ હોય, તેથી કહે છે - અકૃતા. તે કરાવેલ પણ હોય, તેથી કહ્યું - અકારિત, તે અનુમત પણ હોય તેથી અનનુમત કહ્યું છે. ઉદ્દેશથી કરેલ
પણ હોય, તેથી કહ્યું અનુદ્દિષ્ટ. આ પરિજ્ઞાનનો ઉપાય બતાવેલો છે. તે સકલ પ્રદાનાદિ Jain Education International For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009079 |
| Book Title | Agam 42 DashVaikalik Sutra Satik Gujarati Anuvad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Deepratnasagar |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 242 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Agam 42, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 5 MB |