________________
૨૨/૨/૧ થી ૧૦/૮૨૪
જીવો મૂળરૂપે ઉત્પન્ન થાય એ પ્રમાણે મૂલાદી દશ ઉદ્દેશકા સંપૂર્ણ ‘તાલવર્ગ'ની માફક કહેવા.
• સૂત્ર-૮૨૫ -
વર્ગ-૩, ઉદ્દેશકો-૧ થી ૧૦
— x = X = x -- * -
ભગવન્ ! અગસ્તિક, હિંદુક, બોર, કપિક, અંબાડક, માતૃલિંગ, બિલ્વ, આમલક, ફણસ, દાડિમ, અશ્વત્થ, ઉંબર, વડ, ન્યગ્રોધ, નંદિવૃક્ષ, પિપ્પલ, સતર, પ્લાવૃક્ષ, કાકોદુબરી, કુત્તુંભરી, દેવદાલિ, તિલક, લકુચ, છૌઘ, શિરીષ, સતવર્ણ, દધિપણું, લોધક, ધવચંદન, અર્જુન, નીપ, કુટજ કદંબ આ બધાંના મૂળરૂપે જે જીવ ઉત્પન્ન થાય છે, તે ભગવન્ ! એ પ્રમાણે ‘મૂલ' આદિ દશ ઉદ્દેશા ‘તાલ વર્ગ સમાન બીજ સુધી જાણવા.
સ્પ્રે વર્ગ-૪, ઉદ્દેશક-૧ થી ૧૦
— * — * - * — * -
• સૂત્ર-૮૨૬ :
ભગવન્ ! વાર્જીંગણ, અલ્લકી, પોડકી ઈત્યાદિ જેમ પ્રજ્ઞાપનામાં છે, તેમ ગાથાનુસાર જાણવા યાવત્ ગંજાટલા, વાસી અંકોલ, આમાં જે જીવો મૂળરૂપે ઉત્પન્ન થાય છે એ પ્રમાણે અહીં પણ “મૂલ’ આદિ દશ ઉદ્દેશા ‘બીજ' પર્યન્ત [‘તાલવર્ગ' માફક] વંશવર્ગ માફક કહેવા.
વર્ગ-૫-ઉદ્દેશક-૧ થી ૧૦
— * - * — x — * -
૨૩
• સૂત્ર-૮૨૭ -
ભગવન્ ! સિરિયક, નવમાલિક, કોરંટક, બંધુજીવક, મોજ આદિ પ્રજ્ઞાપનામાં પહેલાં પદમાંની ગાથાનુસાર યાવત્ નલિની, કુ, મહાજાતિ સુધી કહેવા. આ જીવો મૂળરૂપે ઉત્પન્ન થાય એ પ્રમાણે અહીં પણ ‘મૂલ’ આદિ દશ ઉદ્દેશા ‘શાલી' વર્ગ માફક સંપૂર્ણ કહેવા.
. વર્ગ-૬-ઉદ્દેશક-૧ થી ૧૦ ઈં
— * — * - * — * -
• સૂત્ર-૮૨૮ :
ભગવન્ ! પૂસફલિકા, કાલિંગી, તુંબી, પુષી, એલા, વાલુંકી એ પ્રમાણે વલ્લીવાચક પદો પવણાની ગાથાનુસાર કહેવા. ‘તાલવર્ગ સમાન યાવત્ દધિફોલ્લઈ, કાકલી, સોકલી, અર્કબોદિ આ જે જીવો મૂળરૂપે ઉત્પન્ન થાય. આ પ્રમાણે “મૂળ' આદિ દશ ઉદ્દેશા ‘તાલવર્ગ સમાન કહેવા. વિશેષ એ કે - ફળ ઉદ્દેશામાં અવગાહના જઘન્યથી ગુલનો અસંખ્ય ભાગ અને ઉત્કૃષ્ટથી ધનુપૃથકત્વ, સ્થિતિ જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટી વર્ષ પૃથત્વ કહેવી. બાકી પૂર્વવત્.
૨૪
ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/પ
• વિવેચન-૮૨૩ થી ૮૨૮ઃ [ઉદ્દેશા-૧ થી શું
અહીં શતક પછી શતવત્ બધું વ્યાખ્યાયિત કરવું. જે સૂત્ર સિદ્ધ જ છે. અહીં વૃદ્ધોક્ત ગાથા છે – પત્ર, પ્રવાલ, પુષ્પ, ફળ, બીજનો ઉત્પાદ થાય, પ્રશસ્ત રસ-વર્ણ-ગંધવાળા વૃક્ષોના પત્ર, પ્રવાલ, પુષ્પ, ફળ, બીજમાં થાય.
મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ શતક-૨૩નો ટીકાનુસાર અનુવાદ પૂર્ણ