________________
૧૫૩
૫ / ૨ / ૨૦૪ થી ૨૦૫ - કોઈ ગૃહસ્થાદિ કદાચ ન વાંદે તો કોપે નહીં. રાજાદિ કોઈ વાંદે તો અભિમાન ન કરે. x
• સૂત્ર - ૨૦૬ થી ૨૧૦ -
(૨૦૬, ૨૦૭) કદાચ કોઈ સાધુ સરસ આહાર પ્રાપ્ત કરીને લોભથી છુપાવી દે, ક્યાંક મને મળેલો આહાર ગર જોઈને વય લઈ લેશે, મને નહીં આપે. એમ પોતાના સ્વાર્થને જ મોટો માનનાર સ્વાદ લોલુપ સાધુ ઘણાં પાપ કરે છે, સંતોષ ભાવ રહિત થઈ, નિવસિ પામતા નથી.
(૨૦૮ થી ર૧૦) કદાચ કોઈ સાધુ વિવિધ પ્રકારના પાન અને ભોજન પામીને, સરસ પદાર્થ એકાંતે ખાઈ જાય અને વિવર્ણ તથા નીરસ આહાર લઈને આવે છે, જેથી શ્રમણો એવું જાણે કે આ મુનિ મોક્ષાથી છે, સંતુષ્ટ છે, પ્રાંતાહાર સેવી છે, રૂક્ષ વૃત્તિથી સંતુષ્ટ છે. ચોથો પૂજાથ, યશ - કીર્તિ પામવાનો અભિલાષી, માન - સન્માનની કામના કરનાર સાધુ ઘણાં પાપોને ઉપાર્જ અને માયાશલ્યને કરનાર થાય છે.
• વિવેચન - ૨૦૬ થી ૨૧૦ -
વપક્ષની ચોરીના પ્રતિષોધન માટે કહે છેઃ- કોઈ અત્યંત જધન્ય, ઉત્કૃષ્ટ આહાર પામીને, આસક્તિથી “હું જ ખાઈ જવું” એથી અંતપ્રાંતાદિ આહારથી ઢાંકી દે છે. શા માટે? જો આ આહાર બતાવીશ તો આચાર્યાદિ પોતે જ લઈ લેશે. હવે આનો દોષ કહે છેપોતાના માટે જ ઘણાં પાપ પ્રધાન છે જેને તે આત્માર્થગુર્લબ્ધ થઈ ક્ષદ્ર ભોજનમાં ઘણાં પાપ માયા વડે કે દારિદ્ર વડે કરે છે. આ પરલોક સંબધી દોષ છે, આલોક સંબંધી દોષ કહે છે. આવા કોઈ આહારથી આલોકમાં પણ વૃતિન પામે. અનંત સંસારીપણાને પામે છે. એ પ્રમાણે પ્રત્યક્ષ અપહાર કહો. હવે પરોક્ષ કહે છે - કદાચ કોઈને પૂર્વવત્ આવા વિવિધ પાન - ભોજન મળે તો માર્ગમાં સારો - સારો આહાર ખાઈલે અને વર્ણાદિ રહિત અમ્બખલ આદિ, વિગત રસ - ઠંડા ભાત વગેરે વસતિમાં લાવે.
તે આવું શા માટે કરે ? બાકીના સાધુઓ એમ જાણે કે આ સાધુ મોક્ષાર્થી છે, લાભ - અલાભને સમાનપણે સેવે છે. અસાર અને રૂક્ષ ભોજન ખાઈને સંતોષ માને છે. આ પણ બધું શા માટે કરે? તે કહે છે- પૂજાયેં. આમ કરતાં બંને પક્ષમાં પૂજા થશે તેમ માને. ચશને પામવાને. માન- સન્માનની ઇચ્છાથી એ પ્રમાણે કરે. તેમાં માન - વંદન, અમ્યુત્થાનાદિ નિમિત્ત, કમાન – વસ્ત્ર, પાત્રાદિ લાભ નિમિત્ત. એવો તે ઘણાં જ પ્રધાન સંકલેશના યોગથી વર્તે છે, તેના ભારે પાપકર્મની આલોચનાન કરીને ભાવશલ્ય કરે છે.
• સૂત્ર - ૨૧૧ થી ૨૧૬ -
(૨૧૧) પોતાના સંયમની રક્ષા કરતો સાધુ દારૂ, મેરક કે બીજા કોઈ પ્રકારના માદક રસ આત્મસાક્ષીથી ન પીએ. (૨૧) મને કોઈ જાણતું - જોતું નથી ચોમ વિચારી એકાંતમાં એકલો દારુ પીએ છે, તે ચોર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org