Page Text
________________
૧૨
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ - કવિ- કોઠા ફળ, મલિગ - બીજોરું, મૂલક - પાંદળાવાળો, મૂળનો કાંદો.
એ બધાં અપકવ અને અશાસ્ત્ર પરિણત હોય - સ્વકાય શસ્ત્રાદિથી વિધ્વસ્ત થયેલ ન હોય, અનંતકાયનાત્વથી ગુરુત્વ જણાવવા મૂળો - તેના પાન અને કંદ બંને લીધા. ફલમન્થ - બોરનું ચૂર્ણ, બીજમન્થ - ચવ આદિનું ચૂર્ણ ઇત્યાદિ - x-x- અપરિણત હોય તો તેનો ત્યાગ કરે.
• સૂત્ર - ૨૦૦ થી ૨૦૩ -
(૨૦૦) ભિક્ષ સમાન ભિક્ષાયય કરે. ઉચ્ચ-નીચ કુળોમાં જાય. પરંતુ નીચ કુળ છોડીને ઉચ્ચ કુળમાં ન જાય. (૨૧) પંડિત સાધુ દીનતા રહિત થઈને ભિક્ષાની એષણા કરે. ન મળે તો વિષાદ ન કરે, સરસ ભોજનમાં અમૂર્થિત રહે. માવાને જાણનાર મુનિ ઓષણામાં રત રહે. (૨૦૨) ગૃહસ્થના ઘર અનેક પ્રકારના પ્રચુર ખાધ તથા સ્વાધ આહાર હોય. પણ ન આપે તો પંડિત મુનિ કોપ ન કરે. પણ એમ વિચારે કે ગૃહરણ આપે કે ન આપે, તેની ઇચ્છા. (૨૦૩) સંયમી સાધુ પ્રત્યક્ષ દેખાતા છતાં પણ શયન, આસન, વસ્ત્ર, ભોજન અને પાન ન દેનાર પર ક્રોધ ન કરે,
• વિવેચન - ૨૦૦ થી ૨૦૩ -
સમુદાને - ભાવભેક્ષ્યને આશ્રીને ભિક્ષવિચરે. ક્યાં? સદા ઉચ્ચ-નીચ કુળોમાં. અગર્વિતત્વ છતાં વૈભવની અપેક્ષાથી પ્રધાન કે પ્રધાન ઘરો. ક્રમાનુસાર સર્વકાળ ભિક્ષાર્થે વિચરે પણ નીચ કુળોને છોડીને વૈભવની અપેક્ષાથી વધુ લાભાર્થે ઋદ્ધિવાળા કુળોમાં ન જાય. અન્યથા આસક્તિ કે લોકમાં લઘુતાનો પ્રસંગ આવે. વળી - અદીના - દ્રવ્ય દૈન્ય સ્વીકારીને પ્લાન વદન. ન મળવા છતાં વિષાદ ન કરે. પંડિત - સાધુ, ભોજનમાં અમૃદ્ધ રહે. માત્રાજ્ઞ - આહારની માત્રા પ્રતિ એષણારત અર્થાત્ ઉદ્ગમ, ઉત્પાદના, એષણા પ્રતિ પક્ષપાતી. એ પ્રમાણે ભાવના કરે - બહુ - પ્રમાણથી પ્રભૂત. પરગૃહ - અસંયતાદિના ઘર. વિવિઘ - અનેક પ્રકારના ખાદિમ, સ્વાદિમા હોવા છતાં ન આપે તો સાધુ રોષ ન કરે. ગૃહસ્થની ઇચ્છા હોય તો આપે. બાકી સૂત્રાર્થમાં કહ્યું.
• સૂત્ર - ૨૦૪, ૨૦૫ -
(૨૦૪) સ્ત્રી કે પરપ, બાલ કે વજ વંદના કરતા હોય તો તેની પાસે કોઈ પ્રકારે યાચના ન કરે, આહાર ન આપે તો તેને કઠોર વચન પણ ન કહે. (૨૦૫) વદન ન કરે, તો તેના ઉપર કોપ ન કરે, વંદન કરે તો અહંકાર ન કરે. આ રીતે ભગવંતની આજ્ઞાનું અન્વેષણ કરનાર મુનિનું શામક્સ અખંડ રહે છે.
• વિવેચન - ૨૦૪, ૨૦૫ -
સ્ત્રી કે પુરુષ, અપિ શબ્દથી નપુસંક પણ લેવા. તરુણ કે વૃદ્ધ કહેવાથી મધ્યમ વયના પણ લેવા. વંદન કરે તો આ ભદ્રક છે, માની યાચના ન કરે. અન્ન આદિના અભાવે કે માંગેલ ન આપે તો કઠોર શબ્દો ન કહે. કે - ફોગટ શું વંદન કરે છે ?• *
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 009027 |
| Book Title | Agam Satik Part 36 Dashvaikalik Sutra Gujarati Anuwad 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Dipratnasagar, Deepratnasagar |
| Publisher | Shrutnidhi Ahmedabad |
| Publication Year | |
| Total Pages | 242 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_dashvaikalik |
| File Size | 5 MB |