________________
૫ | ૨ | ૧૮૯ થી ૧૯૯
સૂત્ર - ૧૮૯ થી ૧૯૯ -
પાન
(૧૮૯, ૧૯૦) જો કોઈ દાતા ઉત્પલ, પક્ષ, કુમુદ, માલતી કે અન્ય કોઈ સચિત પુષ્પનું છેદન કરીને ભિક્ષા આપે તો તે ભોજન સંયમી સાધુને માટે અકલ્પ્ય થાય છે. તેથી દેનારીને તેનો નિષેધ કરીને કહે કે મને આ પ્રકારે આહાર કલ્પતો નથી. (૧૯૧, ૧૯૨) જો કોઈ દાતા ઉક્ત ઉત્પાદિનું સંમર્દન કરીને આહાર આપે તો પણ ન કલ્પ, સાધુ તે આહારનો નિષેધ કરે.
#
(૧૯૩, ૧૯૪) અપરિણત કમલકંદ, પલાશ કદ, કુમુદનાલ, ઉત્પલનાલ, કમલતંતુ, સરસવનાલ, અપક્વ ઇસુખંડ કે વૃક્ષ, તૃણ અને બીજી લીલી વનસ્પતિના કાયા નવા પ્રવાલનો ત્યાગ કરે. (૧૯૫) તરુણી, તાજી અથવા એકવાર ભુંજેવી કાચી કૂલી દેનારી સ્ત્રીને સાધુ નિષેધ કરે કે આવા પ્રકારે આહાર મને ન કલ્પે. (૧૯૬ થી ૧૯૯) આ જ પ્રમાણે ઉકાળ્યા વિનાના બોર, વાંસ-કરીર, કાશ્યપનાલિકા, અપક્વ તલપાપડી, કદંબનું ફળ . - ચોખાનો લોટ, વિકૃત ધોવાણ, નિવૃત જળ, તિલકૂટ, પોઈ, સાગ અને સરસવની ખલી એ બધાં અપક્વ ન લે. અપક્વ અને શસ્ત્ર અપરિણત કોળું, બીજોરુ, મૂળા, મૂળાના કંદને મનથી પણ ન ઇચ્છે. આ પ્રમાણે જ ફળનું ચૂર્ણ, બીજનું ચૂર્ણ, બહેડા, પિયાલ ફળ પણ અપક્વ જાણીને ત્યાગ કરે.
૦ વિવેચન ૧૮૯ થી ૧૯૯
પરપીડા પ્રતિષેધ અધિકારથી આ કહે છેઃ- (સૂત્રાર્થ કહ્યો જ છે, વિશેષ વૃત્તિ આ પ્રમાણે છે:-) ઉત્પલ - નીલોત્પલાદિ, પદ્મ - અરવિંદ માગદંતિકા - મલ્લિકા, સચિત્ત - શાલ્મલીપુષ્પરાદિ, સંલુચ્ચય - છેદીને આપે છે. સંમર્દન - પૂર્વે છેદેલા જ અપરિણતનું મર્દન. - X + X - · શાલૂક - ઉત્પલ કંદ, વિરાલિકા - પલાશકંદ. પર્વપલ્લિ - પ્રતિ પર્વે વલ્લિ અથવા કંદ. મૃણાલિકા - પદ્મિની કંદથી નીકળેલ. સર્પપનાલિકા - સિદ્ધાર્થકમંજરી, અનિવૃત્ત - સચિત. આ સચિત્ત ગ્રહણ બધે જ જોડવું.
-
૧૫૧
ww
-
પ્રવાલ
પલ્લવ, ભૃણ - મધુર તૃણાદિ. બીજી પણ હરિત આર્યકાદિ જો અપરિણત હોય તો તેનું વર્જન કરે. તાણ - અસંજાત, છિવાડી – માગ આદિની ફલી (શીંગ) આમ - અસિદ્ધ, સચેતન. સકૃત્ - એકવાર. કોલ - બદર, અસ્વિન્ત - ઘણાં જળના યોગથી વિકારાંતરને પામેલ. વેણુક - વાંસ કરેલા, કાસવાલિઅ શ્રીપર્ણીના ફળ તથા તિલપર્પટ - પીસેલા તલયુક્ત. નીમ - કાચા લીંમડાની લીંબોડીને
ત્યાગે.
Jain Education International
એ પ્રમાણે જ તાંદુલપિષ્ટ - ચોખાનો લોટ, વિકટ - શુદ્ધ જળ, તથા તપેલ પછી શીતીભૂત થયેલ. રામવૃિત્ત - ત્રણ ઉકાળા વગરનું. પૂરીિયિાક - સરસવનો ખોળ. એ બધું કાચુ હોય તો તજી દે.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org