________________
૧૪૨
દશવૈકાલિકમૂલસૂત્ર-સટીક અનુવાદ • વિવેચન - ૧૩૦, ૧૩૧ -
ઉદ્દેશીને કરાયેલ તે દેશિક - ઉદ્દિષ્ટ કૃત કર્માદિ ભેદે છે. ક્રીકૃત - દ્રવ્ય અને ભાવથી કયકીત ભેદે. પૂતિકર્મ - સંભવતા આધાકર્મના અવયવ સંમિશ્ર રૂપ. અહત - સ્વ ગામેથી લાવેલ આદિ, અધ્યવપૂરક - પોતાને માટે બનાવેલમાં ઉમેરવા રૂપે. પ્રામિત્ય - સાધુ માટે છીનવીને દેવા રૂપ. મિશ્રજાત - પહેલાંથી જ ગૃહસ્થ અને સંયત માટે મિશ્ર રાંધેલ. આવો આહાર સાધુ વર્ષે. -૦- હવે સંશયને દૂર કરવા કહે છે - ઉદ્ગમ તેની ઉત્પત્તિ રૂપ તે શકિત અશનાદિના સ્વામી કે નોકરને પૂછે આ કોના માટે કે કોણે બનાવેલ છે ? ઇત્યાદિ. શુદ્ધ જાણે તો લે, અન્યથા દોષ લાગે.
૦ સુણ - ૧૩૨ થી ૧૩૯ -
(૧૩૨) જે આશન, પાન, ખાધ, સ્વાધ, પુષ્ય અને હરિત દુવદિથી ઉજિગ્ન હોય. (૧૩૩) તે ભોજન • પાન સાયમીને આપ્યું છે. દેનારીને તેનો નિષેધ કરીને કહે કે મને આવો આહાર કલ્પતો નથી.
એ જ પ્રમાણે (૧૩૪) જે શન દિ સહિપાણી, ઉસિંગ કે. પનક ઉપર રાખેલ હોય, (૧૩પ) તેવા ભોજન - પાન સંતને ન કહ્યું (૧૩૬) જે રાશનાદિ અગ્નિ ઉપર નિશ્ચિમ કે સ્પર્ધિત હોય, તો તેવા સંઘઠ્ઠા વાળા (૧૩૭) ભોજન - પાન સયતને ન કહ્યું. એ જ પ્રમાણે સૂલામાંથી લધણ કાઢીને, અનિ ઉજવાલિત કરીને, પ્રજવાલિત કરીને, અનિને ઠંડો કરીને, આજનો ઉભાર જોઈને તેને થોડો ઓછો કરીને અથવા પાણી નાંખીને અથવા અનિને નીચે ઉતારીને આપે તો તેવા ભોજન - પાન સંતને માટે અકણ છે. દેનારીને નિર્ણય કરીને કહે કે - મને આવો આહાર ન કહ્યું,
• વિવેચન - ૧૩૨ થી ૧૩૯ -
ગાથાર્થ સ્પષ્ટ કહેલ છે. વિશેષ વૃત્તિ આ પ્રમાણે - પુષ્ય એટલે જાઈ, પાટલ આદિ. - - - જળ ઉપર નિક્ષિત બે ભેદે - અનંતર અને પરંપર. અનંતર તે નવનીત પૌગલિક આદિ, પારંપર- પાણીના ઘડા ઉપર મૂકેલ દહીં આદિનું વાસણ. - x xરોજસ - અનિકાય, તેનો સંઘટ્ટો કરીને, જેટલામાં હું ભિક્ષા આપું, તેટલામાં અતિશય આતાપથી ઉદ્વર્તે નહીં. એમ વિચારી સંઘઠ્ઠાપૂર્વક આપી દે. - - - ઉfકકય જેટલામાં હું ભિક્ષા આપું, તેટલામાં ઠરીન જાય માટે અગ્નિને ઉત્સિંચિત કરીને વહોરાવે. - x x- ઉજ્જાલય - એક વખત ઇંધણ ઉમેરે. પાક્કાલિય - વારંવાર ઇંધણ ઉમેરે. કિલ્લાવિય - દાહના ભયથી અગ્નિને બૂઝાવે. ઊરિસંચિય – અતિ ભરેલમાંથી ઉભરાવાના ભયે થોડું કાઢીને આપે. રિસ્સચય - અતિ ભરેલમાંથી થોડું પાણી ઉમેરીને તેમાંથી વહોરાવે. ઓવરિય - તે જ અગ્નિ ઉપર મૂકેલ વાસણથી વહોરાવે. ઓયારિચ - દાહના ભયથી દાનાર્થે ઉતારીને આપે. અહીં કે બીજા સાધુ નિમિત્ત યોગથી અપાય તે ન કલ્પે તેથી સાધુ દેનારીને પ્રતિષેધ કરે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org