________________
૧૪૧
૫ / ૧ / ૧૨૦, ૧૦૧
• વિવેચન - ૧૨૦, ૧૦૧ -
ગાથાર્થ કહ્યો જ છે. વિશેષ વૃત્તિ આ પ્રમાણે-દકવાર એટલે જળ કુંભ,fufહત - ઢાંકેલ, નાસાએ - Dષણી, પછક - કાષ્ઠ પીઠાદિ, લોઢ- શિલાપુત્રક, લેપ - માટીનો લેપ. તે સ્થગિત કે લિમને શ્રમણાર્થે ખોલીને આપે, પોતાના માટે ખોલીને નહીં, આ રીતે આપેલું ન કહ્યું.
• સુત્ર - ૧૨૨ થી ૧૨૯ -
(૧૨) મનિ આ જાણી લે કે સાંભળી લે કે આ આશાન, પાન, ખાદિમ, સ્વાદિમ દાનાથે તૈયાર કરેલ છે. (૧૩) તેવા પ્રકારના ભોજન - પાન સયતોને અકથ્ય છે, તે દેનારીને નિષેધ કરીને કહે કે મને આવા પ્રકારના આહારાદિ ન કહ્યું. એ જ પ્રમાણે (૧ર૪, ૧૫) પુજાર્ચે તૈયાર કરેલ ન કહ્યું. (૧૨૬, ૧૨૭) વનપકોને માટે તૈયાર કરેલ ન કહ્યું. (૧૨૮, ૧ર૯) શમણાના નિમિત્ત તૈયાર કરેલ હોય તે ન કહ્યું.
• વિવેચન : ૧૨ થી ૧ર૯ :
અશન - ઓદનાદિ, નાક - ઓસામણ આદિ, ખાધ - લાડુ વગેરે, સ્વાધ - હરડે આદિ, તે આમંત્રણ આદિથી જાણે અથવા બીજા પાસે સાંભળે કે આ આહાર દાનાર્થે - સાધુવાદ નિમિત્તે જે પાખંડીને કે દેશાંતરથી આવતા વણિફ આદિને આપે છે, તેવા આહાર - પાનના દાનાર્થે પ્રવૃત્ત હોય તો તે સંયતોને કલ્પતા નથી. જો એ પ્રમાણેનું દાન આપે તો તેનો નિષેધ કરીને કહે કે મને તે પ્રકારનું કલ્પતું નથી.
એ પ્રમાણે “પુજાર્ચે આપે - X- શિષ્ટકુળોમાં વસ્તુતઃ પુજાર્થે જ રાંધવાદિ પ્રવૃત્તિ થાય છે, માટે ત્યાં ભિક્ષા ન જ ગ્રહણ કરે. તેઓ પિતૃકર્મ આદિની રસોઈ સિવાય તુચ્છ માણસ માફક થોડી રસોઈ બનાવતા નથી એવી શંકાનો ઉત્તર આપતા કહે છે. પોતાને ખાવા જેટલું રાખી તે શિષ્ટજનો બાકી દેવા યોગ્ય પૂજાથે જ કાઢી મૂકેલ હોય તો તે આપે તો તે લેવું ન કહ્યું, પણ પોતાના નોકરાંદિ માટે પણ હોય તો તેમાંથી સાધુને લેવાનો નિષેધ નથી. કેમકે તેમાં આરંભ દોષ નથી, આરંભ દોષ લાગે તેવા ઇચ્છાનુસાર દાનનો જ નિષેધ છે ઇત્યાદિ - *- - -
વનપક એટલે કૃપણ, તેને માટે બનાવેલ હોય તો સાધુ કહે કે અમને આ પ્રકારે આહાર લેવો ન કહ્યું. શ્રમણ અર્થાત્ નિર્ચન્થ, શાક્ય આદિ, તેમના માટે બનાવેલ હોય તે પણ લેવાનો નિષેધ કરે.
• સૂત્ર - ૧૩૦, ૧૩૧ -
(૧૩૦) સાધુ - સાળી દેશિક, હીતકૃત, પૂતિકર્મ, ચાહત, આધ્યવતર, પ્રામિત્વ અને મિત્રજાત આહાર ન લે. (૧૩૧) સંયમી સાધુ શક્તિ આહારનો ઉદ્ગમ પૂછે કે આ કોના માટે કોણે બનાવેલ છે ? ઉત્તર સાંભળીને નાશકિત અને શુદ્ધ આહાર ગ્રહણ કરે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
