Agam Satik Part 09 Bhagavati Sutra Gujarati Anuwad 1

SR No.: 009000
Original Sutra Author: N/A
Author: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Total Pages: 109
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_bhagwati
File Size: 1 MB

Page 116

3|-|/194 213 સંધ્યાપભ મહાવિમાનની નીચે સમાન્સપતિદિશ અસંખ્ય હજાર યોજના અવગાહ્યા પછી શકના સોમ લોકપાલની સોમા નામે રાજધાની છે. તે લંબાઈપહોળાઈથી એક લાખ યોજન એટલે જંબૂદ્વીપ જેટલી છે. કિલ્લા આદિનું પ્રમાણ વૈમાનિકોના કિલ્લા આદિના પ્રમાણથી અડધું કહેવું યાવતું પીઠબંધ સુધી કહેવું પીઠબંધની લંબાઈ-પહોળાઈ 16,ooo યોજન, ઘેરાવો 50,597 યોજનથી કંઈક અધિક છે. સાદોની ચાર પરિપાટી કહેવી, બીજી નથી. શકેન્દ્રના સોમ લોકપાલની આજ્ઞા-ઉપપાત-વચન-નિર્દેશમાં આ દેવો રહે છે - સોમકાયિકો, સોમદેવકાયિકો, વિધતકમાર વિધુતકુમાર, અગ્નિકુમાર, અનિકુમારી, વાયુકુમાર, વાયુકુમારી, ચંદ્રો, સૂર્યો, ગ્રહો, નામો, તારાઓ. તેવા પ્રકારના બીજા પણ બધા દેવો તેમની ભકિતમાં-પક્ષમાં-cતાબામાં રહે છે. આ બધાં દેવો શકેન્દ્રના સોમ લોકપાલની આજ્ઞા યાવતું નિર્દેશમાં રહે છે. - જંબુદ્વીપના મેર પર્વતની દક્ષિણે જે આ ઉત્પન્ન થાય છે - ગ્રહદંડો, ગ્રહમુસલો, ગ્રહગર્જિતો, એ પ્રમાણે ગ્રહયુદ્ધો, ગ્રહ શૃંગાટકો, ગ્રહપસવ્યો, અભો, અભવૃક્ષો, સંદયા, ગાંધર્વનગરો, ઉકપાતો, દિગ્દાહો, ગરવો, વિજળી, ધૂળવૃષ્ટિ, સૂપો, યાલિતો, ભૂમિકા, મહિકા, રજોદ્ધાત, ચંદ્રગ્રહણ, સૂર્યગ્રહણ, ચંદ્રપરિવેષો, સૂર્યપરિવેષો, પ્રતિચંદ્રો, પ્રતિસૂર્યો, ઈન્દ્રધનુષ, ઉદકમસ્ય, કહિસિત, અમોઘ, પૂવવાયુ, પરિમવા યાવતુ સંવર્તક વાયુ, ગામ દાહો યાવ4 સંનિવેદાહો, પ્રાણ-જન-flન-કુaષયો, વ્યસનભૂત અનાર્ય તથા તેવા પ્રકારના બીજ, તે બધાં શક્રેન્દ્રના સોમ લોકપાલથી અજ્ઞાત, અષ્ટ, અકૃત, અમુય, અવિજ્ઞાત નથી અથવા તે બધાં સોમકાયિક દેવોથી અજાણ્યા નથી. શકેન્દ્રના સોમ લોકપાલને આ દેવો અપત્યરૂપ અભિમત છે - ગાક, વિકાલક, લોહિતાક્ષ, શનૈશ્ચર, ચંદ્ર, સૂર્ય, શુક, બુધ, ગુરુ, રાહુ.. શક્રેન્દ્રના સોમ લોકપાલની મિભાગસહ પલ્યોપમની સ્થિતિ છે. તેના અપત્યરૂપ અભિમત દેવોની સ્થિતિ એક પલ્યોપમની છે. સોમ લોકપાલ આવી મહાદ્ધિવાળો છે. * વિવેચન-૧૯૪ - ઘણાં યોજનો પછી યાવત્ શબ્દથી આ પ્રમાણે જાણવું - ઘણાં સેંકડો યોજન, ઘણાં હજારો યોજન, ઘણાં લાખો યોજન, ઘણાં ક્રોડ યોજન, ઘણાં કોટાકોટિ યોજના સુધી ઉંચે દુર ગયા પછી સૌધર્મ કહે છે, તે પૂર્વ-પશ્ચિમ લાંબો, ઉત્તર-દક્ષિણ પહોળો, અર્ધચંદ્ર સંસ્થાન સંસ્થિત, સૂર્યની કાંતિના સમૂહ જેવા વર્ણવાળો, અસંખ્ય યોજના કોડાકોડી લંબાઈ-પહોળાઈવાળો, અસંખ્ય કોડાકોડી યોજન પરિધિથી છે. તેમાં 3૨લાખ વિમાનાવાસો કહ્યા છે, તે બધાં રનમય, નિર્મળ ચાવતુ પ્રતિરૂપ છે. તે સૌધર્મકથના બહુમધ્ય દેશ ભાગે જઈને-સૂર્યાભ વિમાનની વક્તવ્યતા છે, તે મુજબ અહીં કહેવી. કેટલી કહેવી? નવા ઉત્પણ સોમ લોકપાલના રાજ્યાભિષેક સુધી કહેવી. અહીં કહી નથી. * x * વૈમાનિકોના સૌધર્મ વિમાનમાં રહેલ મહેલ, કિલ્લા, દ્વારાદિના માપ કરતા સોમલોકપાલની નગરીમાં અધુ માપ કહેવું. અહીં સુધમસભાદિ સ્થાનો નથી. 218 ભગવતી-અંગસૂત્ર સટીકઅનુવાદ/૧ કેમકે તે સ્થાનો સોમના ઉત્પત્તિ સ્થાને હોય છે. સોમના પરિવારભૂત દેવો તે સોમકાયિક, સોમ લોકપાલના સામાનિક દેવો અને તેના પરિવારરૂપ તે સોમદેવકાયિક, -x- સોમનું ભક્તિ-બહુમાન કરનારા તે તત્તવો. સોમને પ્રયોજનમાં સહાયક તે તાવ. સોમની ભાર્યાની માફક અત્યંત વશ અથવા સોમ તેનું પોષણ કરે છે માટે તાવો - x * Tહંદુ - મંગલાદિ ત્રણ, ચાર ગ્રહોની જે તિર્થી દંડ જેવી શ્રેણી છે. ઇમુસત્ર * ગ્રહોની ઉtd શ્રેણિ. પ્રfનત - ગ્રહોનો અવાજ, પ્રદુ યુદ્ધ - એક દક્ષિણ અને ઉક ઉત્તરમાં એક નક્ષત્રમાં બે ગ્રહોનું રહેવું. પ્રદ ઈંટ - શીંગોડા આકારે ગ્રહોનું રહેવું. છઠ્ઠાપસવ્ય - ગ્રહોની વાંકી ચાલ. - x - fધર્વનર - આકાશમાં વ્યંતરે કરેલ નગરાકાર આકૃતિ. ૩પતિ - રેખા અને પ્રકાશવાળું તારની પેઠે જે ખરૂં. ાિઇ * મોટા નગરના ઉજાસની જેમ કોઈ એક દિશામાં નીચે અંધકાર, ઉપર પ્રકાશ. ગૃપા * શુક્લપક્ષે એકમ આદિ ત્રણ દિવસ, જે વડે સંધ્યાના છેડા ઢંકાય. પક્ષીણ - આકાશમાં વ્યંતરકૃત ભડકા. ધૂમ - ધૂમવર્ણ, કવિ - આપાંડુર, નોધ્યાત - દિશાનું રજસ્વલત્વ. પડવં - બીજા ચંદ્રો. રામજી - ઈન્દ્રધનુના ખંડો, પfસત - વિજળીનો ઝબકારો, પ્રમોદ - સૂર્ય ઉદય-અસ્ત સમયે સૂર્યના કિરણના વિકારજન્ય લાલ કે કાળા ઉંચા કરેલા ગાડાના આકારના લિંસોટા, પૂર્વાદિ વાયુ પ્રતીત છે. * x - x - [વાયુના નામોની નોંધ મૂળ વૃત્તિ મુજબ જાણવી.] હમણાં કહેલ ગ્રહ દંડાદિના પાયિક ફળને દશવિતા કહે છે - બળના ક્ષય, લોકમરણ... તેના ફળરૂપે પ્રાણક્ષયાદિ જ છે એટલું જ નહીં, પણ જે બીજા પણ પ્રાણક્ષયાદિ સમાન છે, અપત્તિરૂપ અને પાપરૂપ છે, તે બધાં ઉપદ્રવો તેના ફળરૂપે છે. તે બઘાં ઉપદ્રવો સોમ લોકપાલથી અજાયા નથી. માતા પદો-અનુમાનથી અજાણ્યા, પ્રત્યક્ષાપેક્ષાએ નહીં જોયેલ, બીજાથી અણસાંભળેલ, મનની અપેક્ષાએ યાદ ન કરેલ, અવધિ અપેક્ષાએ અવિજ્ઞાત. માવળ * પુત્ર સ્થાનીય દેવો, બન્નય - અભિમત વસ્તુ કરનાર હોવાથી. * X - X * અંગારકાદિ દેવો પુત્ર જેવા છે. * x * x - * સૂત્ર-૧૫ થી 198 : [195] દેવેન્દ્ર દેવરાજ શકના યમ લોકપાલનું વરશિષ્ટ નામે મહાવિમાન ક્યાં આવેલ છે? ગૌતમાં સૌંધમવિલંસક મહાવિમાનની દક્ષિણે સૌધર્મકતાથી અસંખ્ય હજાર યોજના ગયા પછી કેન્દ્રના ચમ લોકપાલનું વરશિષ્ટ નામક મહાવિમાન છે. તે 1 લાખ યોજન લાંબુ-પહોળું છે, ઈત્યાદિ ‘સોમ'ના વિમાન માફક યાવત અભિષેક, રાજધાની, પ્રસાદ પંક્તિ સંબંધે પણ એ જ રીતે સમજવું. શક્રેન્દ્રના યમ લોકપાલની આજ્ઞામાં ચાવતુ આ દેવો રહે છે. તે આ - ચમકાયિક, યમદેવકાયિક, પ્રેતકાયિક, પ્રેતદેવકાયિક, અસુરકુમાર, અસુરકુમારી, કંદમાં નકપાલ, અભિયોગો અને તેના બીજ બધાં દેવો તેની ભક્તિવાળા, પક્ષવાળા, તાળે રહેનારા છે. - 4 -