________________
પરમાત્માનું જ્ઞાનપૂર્વક શરણ ગ્રહણ શત્રુઓને જેઓએ સર્વથા નિર્મૂળ કરી કરવાથી તેમનામાં રહેલા શુદ્ધ ધર્મનું નાખ્યા છે અને અનંત જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, બહુમાન થાય છે અને તેથી શરણાગત આનંદ અને વીર્ય આદિ અનંત ગુણોથી સાધકમાં પણ તેવો જ શુદ્ધ ધર્મ પ્રગટે છે. સંપન્ન છે, આવું પરમાત્માનું સ્વરૂપ છે.
પરમાત્માના આલંબન સિવાય કોઇ પરમાત્માના સાકાર અને નિરાકાર પણ સાધક પોતાના શુદ્ધ સ્વરૂપને પામી એમ બે પ્રકાર છે. શકતો નથી. એટલે મુમુક્ષુ સાધકોએ સર્વ (૧) સદેહ અવસ્થામાં પૃથ્વીતલ પ્રથમ પરમાત્માના સ્વરૂપને જાણવું જોઇએ ઉપર વિચરી ઉપદેશ દ્વારા જ્ઞાનનો પ્રકાશ અને તેમનું સદા ધ્યાન કરવું જોઇએ. ફેલાવતા સર્વજ્ઞ, વીતરાગ શ્રી તીર્થંકર
પરમાત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ પરમાત્મા એ સાકાર પરમાત્મા છે અને
સાધકે જેમને પોતાના પરમ ધ્યેય તરીકે (૨) ઘાતી-અઘાતી સર્વ કર્મોનો સંપૂર્ણ સ્વીકાર્યા છે, ત્રાણ, પ્રાણ, શરણ, આધાર ક્ષય કરી, મન-વાણી અને શરીરથી માન્યા છે, તે પરમાત્મા પરમ જ્યોતિ રહિત બનેલા પરમ જ્યોતિર્મય, નિરંજન, સ્વરૂપ છે. પરમેષ્ઠી-પરમ પદે અવસ્થિત નિરાકાર, સચ્ચિદાનંદમય, પૂર્ણ શુદ્ધ છે, નિરંજન છે, અજન્મા છે, સનાતન સ્વરૂપને પામેલા, પૂર્ણ ગુણી સિદ્ધ નિત્ય છે. શંભુ અને સ્વયંભૂ છે, જિન- પરમાત્મા એ નિરાકાર પરમાત્મા છે. વીતરાગ છે. જેમનામાં વિજ્ઞાન, આનંદ પ્રસ્તુત ગ્રંથમાં બંને પ્રકારના અને બ્રહ્મ એકાત્મતાને પ્રાપ્ત થયા છે. જેઓ પરમાત્માના સ્વરૂપનો નિર્દેશ કરવા સાથે શુદ્ધ છે, બુદ્ધ છે, સકળ ઉપાધિ અને સર્વ ભિન્ન ભિન્ન પદ્ધતિથી તેમના ધ્યાનમાં વિકારોથી સર્વથા રહિત છે, જે વ્યક્તિરૂપે સ્થિરતા, એકાગ્રતા અને લીનતા પ્રાપ્ત મોક્ષમાં બિરાજમાન છે અને શક્તિરૂપે સર્વ કરવાના ઉપાયો પણ બતાવવામાં આવ્યા છે. જીવ-જગતમાં વ્યાપક છે, જ્યાંથી વાણી વીતરાગ, અરિહંત, જિન, શંભુ, પાછી ફરે છે અને જ્યાં મનની ગતિ થતી બુદ્ધ, મહાદેવ વગેરે નામો ઉપરોક્ત શુદ્ધ નથી, તે પરમાત્માનું અકળ, અગમ્ય સ્વરૂપવાળા પરમાત્માના જ વાચક છે. સ્વરૂપ માત્ર શુદ્ધ અનુભવ ગમ્ય છે. તેથી કોઇ પણ નામથી જે ભક્તાત્મા
જેઓ સ્પર્શ, રસ, ગંધ, વર્ણ અને તેમનું સ્મરણ, વંદન, પૂજન, કીર્તન, શબ્દથી રહિત છે, શુદ્ધ ચૈતન્ય સ્વરૂપ છે ધ્યાન વગેરે - તેમના જેવું પૂર્ણ, શુદ્ધ અને સમસ્ત જગતના જીવોને ત્રસ્ત કરનારા સ્વરૂપ પ્રાપ્ત કરવાના લક્ષ્યથી કરે છે, તે રાગ-દ્વેષ આદિ ૧૮ મહાદોષો-આંતર ક્રમશઃ તેવા શુદ્ધ સ્વરૂપને અવશ્ય પ્રાપ્ત
ધ્યાન વિચાર (સવિવેચન) • ૨૪