________________
सोलसपरमक्खरबीय
રાક્ષસ, યુદ્ધ અને રાજયના ભયોને जगुत्तमो जोओ। નસાડી મૂકે છે. सुयबारसंगसायरमहत्थऽ
તાત્પર્ય : “મરિહાન-થi’ની પુશ્વત્થ-પરમભ્યો રૂલ . ચોત્રીસમી ગાથામાં નવકારને અભેદ્ય नासेइ चोर-सावय-विसहर- કવચ, પરમખાતિકા, પરમ અસ્ત્ર, પરમ નેત્ર-17-વંથUTયારું . ભુવનરક્ષા, (અહીં ‘પરમ ભુવન” અને चिंतिज्जंतो रक्खस-रण
પરમ રક્ષા” એવો અર્થ પણ ઘટી શકે છે) રાયમાડું માવેT | રૂદ્દ | પરમ જ્યોતિ, પરમ શૂન્ય (ધ્યાન),
અર્થ : આ પંચનમસ્કાર એ પરમ પરમ બિંદુ, પરમ નાદ, પરમ તારા, અભેદ્ય કવચ છે, પરમ ખાતિકા (ખાઇ- પરમ લવ અને પરમ માત્રા રૂપ જેમ કહ્યો ખાડી) છે, પરમ અસ્ત્ર છે, પરમ ભવન છે, તેમજ ‘નવો વિ મત્તા' - એવો રક્ષા છે, (પરમ) જ્યોતિ છે, (પરમ) શૂન્ય પાઠાંતર હોવાથી “વિ'-'પ' શબ્દથી છે, (પરમ) બિંદુ છે, (પરમ) નાદ છે, કલા, લય, પદ, સિદ્ધિ તથા પરમ કલાદિ (પરમ) તારા છે, (પરમ) લવ છે અને ધ્યાનો પણ નવકારમાં અંતભૂત છે - (પરમ) માત્રા છે. (જ્યોતિ આદિને પણ એવો સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ થાય છે. ‘પરમ' લગાડવાથી ‘પરમ જ્યોતિ “પરમ નવકાર એ “અભેદ્ય કવચ' વગેરે શૂન્ય’ વગેરે ધ્યાન-ભેદોનું સૂચન થાય છે.) કેમ છે - તે ટૂંકમાં વિચારીએ -
(આ નવકાર) સોળ પરમાક્ષર રૂપ (૧) અભેદ્ય કવચ : “નમસ્કારબીજો' (ન્ન હિં તે ફ્રિ દ્ધ માં જિં ચક્ર'ધ્યાન-એ અભેદ્ય છે. કોઇથી ૨ ૩ ચં ચં સાં ફૂ) અને સોળ પરમ ભેદી-તોડી ન શકાય એવા “અભેદ્ય બિંદુઓ છે ગર્ભમાં જેના – એવો લોકોત્તમ કવચ-બશ્નર’ સમાન છે. યુદ્ધના મેદાનમાં (મંત્રાક્ષરોનો) યોગ છે અથવા સોળ લોખંડી બશ્વરબદ્ધ સુભટોને શત્રુઓનાં પરમાક્ષર રૂપ “બીજો’ અને ‘બિંદુઓ' તીક્ષ્ણ-શસ્ત્રો પણ ભેદી-છેદી શકતાં જેની મધ્યે રહે છે - એવો ઉત્તમ-યોગ છે નથી, તેમ “નમસ્કાર-ચક્રને ધારણ અને દ્વાદશાંગ રૂપ શ્રુત-સાગરનો મહાર્થ, કરનારને તથા તેનું ચિંતન-ધ્યાન અપૂર્વાર્થ અને પરમાર્થ છે.
કરનારને, તેના અચિંત્ય પ્રભાવે શરીર (ઉપરોક્ત) ભાવપૂર્વક સ્મરણ ઉપર કોઇ બાહ્ય-શસ્ત્રો કે મન ઉપર કરાયેલો આ મંત્ર ચોર, હિંસક પ્રાણીઓ, અશુભ-વિકલ્પ રૂપ આંતર-શસ્ત્રો વિષધર સર્પ, જળ, અગ્નિ, બંધન, (શત્રુઓ)ની અસર થતી નથી.
ધ્યાન વિચાર (સવિવેચન) • ૧૯૮