________________
પાયાલિઃ ‘પાયાલિ’ પદનો અર્થ ‘પાતાળ' થતો હોવા છતાં અહીં અધોલોક કરવાનો છે. અધોલોકમાં ભવનપતિ દેવોના ૭,૭૨,૦૦,000 ભવનો આવેલા છે, જે દરેકમાં એકેક ચૈત્ય છે. તેથી અધોલોકમાં કુલ સાત કરોડ બોત્તેર લાખ જિનાલયો થયા. તે દરેક ચૈત્યોને પાયાલિ' પદ બોલતી વખતે નજર સમક્ષ લાવવાના છે.
માણુસેલોએ ઃ મનુષ્યલોક અર્થ થતો હોવા છતાં અહીં ‘તીર્થ્યલોક' અર્થ કરવો. તીર્કાલોકમાં વ્યંતરોના અસંખ્યાતા નગરો આવેલા છે. જેમાં અસંખ્યાતા જિનાલયો છે. તેજ રીતે સૂર્ય, ચન્દ્ર, ગ્રહ, નક્ષત્ર, તારા વગેરે જ્યોતિષ્ક દેવોના વિમાનો પણ તીર્કાલોકમાં આવેલા છે. સમગ્ર તીર્હાલોકમાં આવા અસંખ્યાતા વિમાનો જ્યોતિષ્મ દેવોના છે, જે દરેકમાં એકેક ચૈત્ય છે. આવા અસંખ્યાતા ચૈત્યો તીર્આલોકમાં જ્યોતિષ્ક દેવલોકના થયા.
તે સિવાય પણ નંદીશ્વરદ્વીપ, રુચકદ્વીપ, મેરુપર્વત વગેરે સ્થળોએ કુલ ૩૨૫૯ ચૈત્યો આવેલા છે.
‘માણુસે લોએ’ પદો બોલતી વખતે આ વ્યંતર-જ્યોતિષ્કના અસંખ્યાતાઅસંખ્યાતા જિનાલયો તથા અન્ય ૩૨૫૯ ચૈત્યો નજર સમક્ષ લાવવાના છે. તેમને વંદના કરવાની છે.
જાઈ જિણબિંબા, તાઈ સવ્વાઈ વંદામિ : ઊર્ધ્વલોકમાં ૧,૫૨,૯૪,૪૪,૭૬૦ જિનપ્રતિમાઓ છે . અધોલોકમાં ૧૩,૮૯,૬૦,૦૦,૦00 જિનપ્રતિમાઓ છે. તીર્આલોકમાં વ્યંતર-જ્યોતિ દેવલોકના અસંખ્યાતા ચૈત્યોમાં અસંખ્યાતી જિનપ્રતિમાઓ છે અને તે સિવાયના ૩૨૫૯ જિનચૈત્યોમાં ૩,૯૧,૩૨૦ જિનપ્રતિમાઓ છે, તે બધી મળીને, ૧૫,૪૨,૫૮,૩૬,૦૮૦ જિનપ્રતિમાઓ તથા વ્યંતર-જ્યોતિષીની અસંખ્યાતી જિનપ્રતિમાઓ અને તે સિવાયના પણ અશાશ્વતા દેરાસરોની જિનપ્રતિમાઓ ઘણી છે. તે તમામ જિન પ્રતિમાઓને નજર સમક્ષ લાવીને વંદના કરવાની છે.
ત્રણે લોકના સર્વ ચૈત્યો અને તેમાં બિરાજમાન તમામ જિનપ્રતિમાઓ નજર સમક્ષ લાવીને ભક્તિના ભાવ ઉભરાવવાના છે. ઉત્કટ બહુમાનભાવ પેદા કરવાનો છે. કૃતજ્ઞતાભાવને વિકસાવવાનો છે. અનંતાનંત પાપકર્મોનો ખૂરદો બોલાવવા વારંવાર વંદના કરવાની છે.
૮ - ડ સૂત્રોના રહસ્યોભાગ-૨ મી
