________________
ઉદયે જીવ બેચેન બને છે. ગમગીની તેને ઘેરી વળે છે. કાંઈ તેને ગમતું નથી. મોટું તેનું સોગિયું બની જાય છે. જાણે કે દિવેલ પીને ઊભો થયો ન હોય તેવું તેનું મુખ કોઈને ય જોવું ગમતું નથી.
શોક કરવાથી કાંઈ વળતું નથી. ગયેલી ચીજ શોક કરવાથી કાંઈ પાછી ફરતી નથી. મરેલો માનવ પણ શોક કરવાથી કાંઈ જીવતો થયો નથી. તીર્થકરો, ચક્રવર્તીઓ, વાસુદેવો, પ્રતિવાસુદેવો, બલદેવો વગેરે ધુરંધરોએ પણ યમરાજની સામે ઝૂકી જવું પડ્યું છે, કોઈ જ બચી શક્યું નથી. મોતે સહુને ભરખી લીધા છે. પછી દીકરા - દીકરી કે પત્નીના મોતે રડારોળ કરવાની શી જરૂર? તેની પાછળ શોક કરવાથી શું વળે?
પેલી કીશા ગૌતમી ! તેનો એકનો એક દીકરો મૃત્યુ પામ્યો. પણ દીકરો તેને એટલો બધો લાડકો હતો કે તે સ્ત્રી તેને મરી ગયેલો માનવા જરા તૈયાર નહોતી, ખભે ઊંચકીને ફરતી હતી. “હમણાં રીસાઈ ગયો છે. માંદો પડ્યો છે. રીસ ઊતરશે એટલે બોલવા - ચાલવા લાગશે.” તેવું તે માનતી હતી.
વારંવાર તે દીકરાને સમજાવે છે. તેને ચૂમીઓ ભરે છે. છાતી - સરસો ચાંપે છે. ડોક્ટરો – વૈદો અને હકીમો પાસે લઈ જાય છે. પણ મધું શી રીતે બોલે?
જો કોઈ ભૂલેચૂકે પણ તેના પુત્રનું મોત થયાની વાત કરે તો અકળાઈ જાય છે. તેની તરફ ગુસ્સો કરે છે. પોતાના પુત્રને હરતો ફરતો કરવા તમામ પ્રયત્નો કરવાની તૈયારી છે.
કોઈકે તેને સમાચાર આપ્યા કે ગામની બહાર ગૌતમ બુદ્ધ પધાર્યા છે. તેઓ તારા દીકરાને સાજો કરી દેશે. તેમની પાસે જા.” અને તે દીકરાને લઈને પહોંચી બુદ્ધ પાસે! જઈને તેણીએ પોતાની વાત કરી.
ગૌતમબુદ્ધ બધી વાત સમજી ગયા. માતાના રોમરોમમાં વધી રહેલું પુત્ર પ્રત્યેનું વાત્સલ્ય તેમનાથી છાનું ન રહ્યું. આ વાત્સલ્ય જ માને વાસ્તવિકતા સ્વીકારતા અટકાવે છે.
અહીં બળનું કામ નથી, બુદ્ધિનું કામ છે. અહીં સખ્તાઈનું કામ નથી, પ્રેમનું કામ છે. અહીં કઠોરતા નહિ પણ કોમળતા જરૂરી છે. તે વાત ગૌતમબુદ્ધની નજરમાં બરોબર આવી ગઈ.
તેમણે કહ્યું, “બહેન ! ચિંતા ન કરો. તમારા પુત્રને હું હમણાં સાજો કરી દઉં. પણ તે માટે મારે એક પ્રયોગ કરવો પડશે. તે પ્રયોગ કરવા રાઈના દાણાની જરૂર પડશે.”
કીસા : “મહાત્માજી ! હું ક્યારની બધાને કહું છું કે મારો દીકરો જીવે છે, પણ કોઈ માનતું જ નથી. તમે જ મને બરોબર સમજી શક્યા છો. હું હમણાં જ રાઈના દાણા લઈ a a
૬૭ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨ ૩