Page Text
________________
જેમ વટેમાર્ગુ નિર્દોષ હોવા છતાં ય ચોરોની સાથે સંબંધ બાંધવાના કારણે તેમની પણ ચોર જેવી હાલત થઈ. તેમ નોકષાયો એટલા બધા ખતરનાક ન હોવા છતાં ય કષાયોની સાથે સંબંધ બાંધતા હોવાથી, કષાયોને ખેંચીને લાવતા હોવાથી ખૂબ જ ભયંકર છે. તેમનાથી પણ જેટલા બને તેટલા દૂર રહેવું જોઈએ.
આ નોકષાયોને પેદા કરે છે નોકષાય મોહનીય કર્મ. નોકષાયો નવ હોવાથી નોકષાય મોહનીય કર્મ પણ નવ પ્રકારનું છે. તેમાંના પહેલાં છ નોકષાયો ‘હાસ્યાદિષટ્ક’ તરીકે તથા છેલ્લા ત્રણ નોકષાયો ‘ત્રણ વેદ’ તરીકે પ્રસિદ્ધ છે.
છ
(૧) હાસ્ય મોહનીય કર્મ : આ કર્મના ઉદયે જીવને નિમિત્ત મળે કે ન મળે તોપણ હસવું આવે છે. આપણે આ દુનિયામાં જોઈએ છીએ કે કેટલાક માણસો સહજ રીતે હસ હસ જ કરતા હોય છે. તેમના મુખ ઉપર સદા હાસ્ય ફરકતું હોય છે. રમૂજી સ્વભાવ તેઓનો હોય છે. તેની પાછળ આ હાસ્યમોહનીય કર્મનો ફાળો છે.
ક્યારે ક તો આ હાસ્ય મોહનીય કર્મના ઉદયે જીવ કોઈપણ જાતના કારણ વિના ખડખડાટ હસતો હોય છે. તેવા સમયે તે બધાની વચ્ચે હાંસીને પાત્ર બને છે. લોકો તેને પાગલમાં પણ ખપાવી દે છે.
સામાન્ય રીતે આપણે ગંભીરતા દાખવવાની છે. સમજુ અને સજ્જન માણસ તમને ક્યારેય ખડખડાટ હસતો જોવા નહિ મળે. જયાં જરૂર જણાશે ત્યાં જરાક સ્માઈલ કરી દેશે, મોટું મલકાવી દેશે પણ હસાહસ નહિ કરે. બહુ હસવું તે સારું તો નથી જ. તેનાથી આપણી છાપ છીંછરા, તુચ્છ ને જોકર જેવી ઊભી થાય છે,
હસતી વખતે નવું હાસ્ય મોહનીય કર્મ પણ બંધાય છે. તે ઉદયમાં આવે ત્યારે વગર નિમિત્તે પણ હસવું પડે છે.
ઘણી વાર જોકરવેડા, મીમીક્રી, પશુ – પંખીના અવાજો જોક્સ વગેરે દ્વારા આપણે બીજાને હસાવવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ પણ તે વખતે આ વાત ભૂલી જઈએ છીએ કે તે લોકોને હસાવવા દ્વારા નવું હાસ્ય મોહનીય કર્મ તેમને અને આપણને, બંન્નેને બંધાય છે ! જો આ વાત યાદ રહે તો નિષ્કારણ બીજાની મશ્કરી - હાંસી કરવાનું કે પટ્ટી ઉતા૨વાનું થાય છે, તે બંધ થયા વિના ન રહે.
ઘણી વાર હસવામાંથી ખસવું થઈ જાય છે. મશ્કરી કરવા જતાં કાયમ માટેના અબોલા થઈ જાય છે. ક્યારેક તો આપણે હસવા હસવામાં કરેલી મશ્કરી સામેવાળાને આપઘાત કરવા મજબૂર બનાવે છે. આવું કાંઈ ન બને તે માટે પહેલેથી જ કોઈની ઠા - મશ્કરી ન કરવાનો સંકલ્પ કરવો જોઈએ. બિનજરૂરી બોલવાનું બંધ કરવું જોઈએ. (૨) શોક મોહનીય કર્મ : શોક પેદા કરાવવાનું કામ આ કર્મ કરે છે. આ કર્મના 糕 * ૬૬ કર્મનું કમ્પ્યુટર ભાગ-૨
T
| SR No. | 008957 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 2 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 5 MB |