________________
બદલે ગમે ત્યાં આંટાફેરા કરીને જીંદગી બરબાદ કરે છે ! ક્યારેક તો પોતાના જીવનમાં દેવ - ગુરુ કે ધર્મ તત્ત્વને સ્વીકારવાની તૈયારી જ બતાવતો નથી ! આવી વિપરીત પરિસ્થિતિને પેદા કરનાર મિથ્યાત્વ મોહનીય નામનું દર્શન મોહનીય કર્મ છે.
(૨) સંસારમાં કેટલાંક જીવો એવાં હોય છે કે જેમને દેવ - ગુરુ કે ધર્મ પ્રત્યે રુચિ કે અરુચિ, બેમાંથી કાંઈ હોતું નથી ! જેમ નાળિયેરી દ્વીપમાં રહેલાં માનવોએ નાળિયેર સિવાય ખાવાની કાંઈપણ ચીજ કદી ય જોઈ ન હોવાથી તેને જયારે પૂછવામાં આવે છે, બોલ ભાઈ ! તને અનાજનો ખોરાક ભાવે કે નહિ? તો તે શું જવાબ આપે?
“હેં! અનાજ કોને કહેવાય? તેનો ખોરાક વળી શું? અમે તો કદી જોયેલ નથી. તેથી શી રીતે કહીએ કે ભાવે કે નહિ? અમને તો તે ખોરાક પ્રત્યે રાગ પણ નથી ને દ્વેષ પણ નથી.
બસ આ જ રીતે જિનેશ્વર પરમાત્માએ જણાવેલ “તત્ત્વો પ્રત્યે ગમો કે અણગમો, એકે ય ન થવા દેનાર કર્મ મિશ્ર મોહનીય નામના દર્શન મોહનિય કર્મ તરીકે ઓળખાય છે.
(૩) જે વસ્તુનો મૂળભૂત સ્વભાવ જે હોય તે તેનામાં રહે જ. તે ક્યારે ય તેનાથી છૂટો ન પડે. ટૂંક સમય માટે કદાચ અન્ય કારણ આવતાં તે સ્વભાવ ઢંકાઈ જાય તેવું બને ખરું, પણ છેવટે તો તે સ્વભાવ પ્રગટ થયા વિના પ્રાયઃ ન રહે.
જે કપડું સફેદ છે, તે ભલે ને આજે કાળાશ પામ્યું, સમય જતાં, ધોવાતાં ધોવાતાં તે પાછું સફેદાઈ પામ્યા વિના ન રહે.
તેમ મિથ્યાત્વમોહનીય કર્મના દલિકો પણ આત્માની વિશુદ્ધિ વડે ધોવાઈને જ્યારે શુદ્ધ બને છે ત્યારે તે સમ્પત્ય મોહનીય કર્મ તરીકે ઓળખાય છે. આ સમ્પત્ય મોહનીય કર્મનો ઉદય થાય ત્યારે આત્માને જિનવચન પ્રત્યે રૂચિ જાગે છે. શ્રદ્ધા પેદા થાય છે.
આ ત્રણે પ્રકારના દર્શન મોહનીયકર્મમાં મિથ્યાત્વ મોહનીય કર્મ સૌથી વધારે ભયંકર ગણાય છે. આ મિથ્યાત્વ મોહનીયકર્મના ઉદયે જીવ મિથ્યાત્વ પામે છે.
મિથ્યાત્વ: જે વસ્તુ જેવી છે તે વસ્તુને તેવી ન માનતા, વિપરીત માનવી કે કહેવી તે મિથ્યાત્વ. મિથ્યાત્વ એટલે ઊંધી માન્યતા.
જેમ પીળીયો થયેલો હોય, તો સફેદ શંખ પણ પીળો દેખાય. લીલા ચશ્મા પહેર્યા હોય તો સૂકું ઘાસ પણ લીલુંછમ દેખાય, તેમ મિથ્યાત્વ પેદા થયું હોય તો સાચું પણ ખોટું જણાય અને જે ખોટું હોય તે સાચું જણાય !
આ મિથ્યાત્વ પણ પાંચ પ્રકારનું છે. aaaaaaaa ૪૩ અને કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨ )