________________
સુખનાં સાધનો દ્વારા દુઃખો દૂર ન થાય. તે માટે તો દુઃખોનું જે મૂળ કારણ છે તેને જ દૂર કરવું પડે. જેણે દુઃખો લાવનાર કારણને ઓળખી લીધું, તેને ઉખેડીને ફેંકી દીધું, તેણે ક્યારે ય કોઈ દુ:ખો અનુભવવાનાં નથી. તેણે તો સદા માટે અનુભવવાનાં છે આત્માના ધરના સાચાં સુખોને.
જીવનમાં દુઃખો લાવવાનું કામ કરે છે આ વેદનીય કર્મ. તેને જ્યાં સુધી દૂર કરવામાં ન આવે ત્યાં સુધી જીવનમાં દુઃખો આવતાં જ રહેવાનાં. તેના ઉદયે ક્યારેક સંસારના કહેવાતાં ભૌતિક સુખો પણ મળે, પરન્તુ તે ભૌતિક સુખો પણ હકીકતમાં તો દુઃખરૂપ જ છે ને ? કારણ કે તેને મેળવવામાં કેટલાં બધાં દુઃખ ! મેળવ્યા પછી તેની રક્ષા કરવામાં કેટલાક દુઃખો ! તે ચાલ્યા ન જાય તેની કેટલી ચિન્તાઓ ! અને, તે ચાલ્યા જાય ત્યારે તેના વિયોગનું દુઃખ તો કેટલું બધું ભયંકર ! શી રીતે આ ભૌતિક સુખોને ય સુખ રૂપ કહી શકાય ?
પરિણામમાં દુઃખ લાવનારાં આ ભૌતિક સુખો કે તાત્કાલિક દુ:ખી કરતાં દુઃખો, બંનેને લાવવાનું કામ કરે છે આ વેદનીય કર્મ ! આત્માના ઘરના આનંદ રૂપ સાચા સુખને અટકાવવાનું ય કામ કરે છે આ વેદનીય કર્મ. માટે ડાહ્યા માણસે આ વેદનીય કર્મને ખતમ કરવાની મહેનત કરવી જોઈએ. પણ વેદનીય કર્મના ઉદયથી પ્રાપ્ત થયેલા ભોગસુખોની ઝાકઝમાળમાં કદી પણ મોહાવું ન જોઈએ.
આ વેદનીય કર્મ મધ લીંપેલી તલવારની ધાર જેવું છે. મધની આસક્તિના કારણે ચાટવાનું મન થાય, પણ મધની મીઠાશ માણતાં, તે તલવારની તીક્ષ્ણ ધાર જીભને છેદી નાંખે. ભયંકર પીડા પેદા થાય. જેની તાકાત આ પીડાને સહન કરવાની હોય તે જ આ મધ લીંપેલ તલવારને ચાટવા તૈયાર થાય !
વેદનીય કર્મ મધ જેવા મીઠાં ભૌતિક સુખો આપી દે, પણ જ્યાં તે સુખો ભોગવવા જાઓ ત્યાં તેના પરિણામ રૂપે દુર્ગતિઓનાં કાતિલ દુઃખો તમને ભેટ આપી દે. તાકાત છે તે દુર્ગતિના ભયંકર દુઃખોને સહન કરવાની ? જો ના, તો મહેરબાની કરીને વેદનાયકર્મનાં ઉદયે મળનારાં ભૌતિક સુખોમાં લલચાવાનું બંધ કરી દો. સામેથી ભૌતિક સુખો આવે તો તેને ય લાત મારવાની હિંમત કરો.
સનતકુમાર વગેરે અનેક ચક્રવર્તીઓએ પોતાને મળેલા છએ ખંડના ચક્રવર્તીપણાના સુખને તણખલાની જેમ છોડીને સાધુજીવન સ્વીકાર્યું હતું, તે શું આપણે નથી જાણતા ? શાલિભદ્ર, ધનાજી વગેરે અનેક શ્રીમંત શેઠિયાઓએ પોતાની કરોડો સોનામહોરોની સંપત્તિને એક જ ધડાકે છોડીને પરમાત્માના શાસનનું સાધુત્વ સ્વીકાર્યું હતું, તે આપણાથી ક્યાં અજાણ્યું છે !
TELE
૩૪ કર્મનું કમ્પ્યુટર ભાગ-૨