Karmanu Computer Part 2 3

SR No.: 008957
Original Sutra Author: N/A
Author: Meghdarshanvijay
Publisher: Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal
Total Pages: 226
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Karma
File Size: 5 MB

Page 27

IT દર્શનાવરણીય, ઠંડી
દર્શન = જોવું. જોવાની શક્તિને રોકે તે દર્શનાવરણીય કર્મ કહેવાય.
ચામડીની સ્પર્શ કરવાની શક્તિ, જીભનીસ્વાદ કરવાની શક્તિ, નાકની સુંઘવાની શક્તિ, આંખની જોવાની શક્તિ તથા કાનની સાંભળવાની શક્તિને ઓછાવત્તા અંશે રોકવાનું કાર્ય આ દર્શનાવરણીય કર્મનું છે.
આ કર્મના જુદા જુદા નવ પટાભેદો છે. (૧) અચક્ષુ દર્શનાવરણીય (૨) ચક્ષુદર્શનાવરણીય (૩) અવધિ દર્શનાવરણીય (૪) કેવળ દર્શનાવરણીય તથા પાંચ પ્રકારના નિદ્રાદિ દર્શનાવરણીય કર્મ.
(૧) અચક્ષુદર્શનાવરણીય કર્મ: આંખ સિવાયની બાકીની ચાર ઈન્દ્રિયો તથા મનની જોવાની – અનુભવવાની જે શક્તિ છે, તેને ઢાંકવાનું કાર્ય આ કર્મ કરે છે.
કાન હોવા છતાં ય આ કર્મ બહેરાશ લાવે છે. નાક હોવા છતાં ય સૂંઘવાની શક્તિ ખતમ કે ઓછીવત્તી કરે છે. જીભ હોવા છતાંય તે સ્વાદને પરખવા બરોબર સમર્થ બનતી નથી. ઈન્દ્રિયોમાં ખોડખાંપણ લાવવાનું કાર્ય આ અચક્ષુદર્શનાવરણીય કર્મનું છે.
(૨) ચક્ષુ દર્શનાવરણીય કર્મ:ચક્ષુ = આંખ, આંખ હોવા છતાં ય આ કર્મનો ઉદય થતાં જોવાની શક્તિમાં રૂકાવટ પેદા થાય છે. તેજ ઓછું થાય છે. ચશ્માના નંબર, ઝામર, મોતીયો, વગેરેના કારણે થતી જોવાની તકલીફમાં આ કર્મ પણ કારણ છે. આ કર્મનો ઉદય થતાં આંધળા - કાણા પણ બનવું પડે છે. આમ, જોવાની બાબતમાં તકલીફ ઊભી કરવાનું કાર્ય આ ચક્ષુદર્શનાવરણીય કર્મનું છે.
(૩) અવધિ દર્શનાવરણીય કર્મઃ જ્ઞાન એટલે જાણવું તો દર્શન એટલે જોવું. કોઈ પણ પદાર્થનો સામાન્ય બોધ થવો તે દર્શન અને વિશેષ બોધ થવો તે જ્ઞાન.
તેથી જ્ઞાન હંમેશાં દર્શનપૂર્વક થાય છે. મતિજ્ઞાન તથા શ્રુતજ્ઞાન જે થાય છે, તેની પૂર્વે અચક્ષુદર્શન કે ચક્ષુદર્શન અવશ્ય થાય છે. જો મતિજ્ઞાન કે શ્રુતજ્ઞાન ચક્ષુરિન્દ્રિયથી થતું હોય તો તે પૂર્વે ચક્ષુદર્શન હોય, અને જો તે અન્ય ઈન્દ્રિયથી થતું હોય તો તે પૂર્વે અચસુદર્શન હોય.
પરન્તુ અવધિજ્ઞાન થવા પૂર્વે જે દર્શન હોય તે અવધિદર્શન કહેવાય છે. રૂપી પદાર્થોનો સામાન્ય બોધ તે અવધિદર્શન અને વિશિષ્ટ બોધ તે અવધિજ્ઞાન. મિથ્યાત્વી જીવોના અવધિજ્ઞાનને વિર્ભાગજ્ઞાન કહેવાય છે. તેની પૂર્વે જે દર્શન થાય છે, તેનું નામ
૨૪ કલાક કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨ :
'
છે.