________________
વિભંગદર્શન નથી, પણ અવધિદર્શન જ છે. આમ, અવધિજ્ઞાન કે વિભંગજ્ઞાન પૂર્વે જે દર્શન થાય છે, તે અવધિદર્શન કહેવાય. આ અધિદર્શનને રોકનારું કર્મ અવધિદર્શનાવરણીય કર્મ કહેવાય.
(૪) કેવળ દર્શનાવરણીય કર્મ : રૂપી કે અરૂપી, તમામે તમામ પદાર્થોના સામાન્ય બોધને કેવળદર્શન કહેવાય. તેને રોકનારા કર્મને કેવળ દર્શનાવરણીય કર્મ કહેવાય.
કેવળજ્ઞાનની સાથે કેવળદર્શન પણ ઉત્પન્ન થાય છે. આ કેવળદર્શનથી વિશ્વના તમામે તમામ પદાર્થોનું અક્રમથી - એકી સાથે દર્શન થાય છે.
કેવળજ્ઞાનીને પ્રથમ સમયે કેવળજ્ઞાનનો ઉપયોગ હોય છે. પછીના સમયે કેવળદર્શનનો. પછી કેવળજ્ઞાનનો, પછી કેવળદર્શનનો. આ રીતે સમયે સમયે કેવળજ્ઞાન - કેવળદર્શનનો ઉપયોગ બદલાતો રહે છે.
કેવળજ્ઞાનીને કેવળજ્ઞાન અને કેવળ દર્શન, બંનેનો ઉપયોગ એકી સાથે હોય છે, તેવો પણ એક મત છે.
જિનભદ્રગણિક્ષમાશ્રમણ તથા સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિજીના ઉપર જણાવેલા બે મતો છે. પણ જુઓ તો ખરા કમાલ ! આ બંને મહાપુરુષો એટલા બધા ભવભીરું હતા, પરલોક દૃષ્ટિવાળા તથા પાપભીરુ હતા કે, પોતાના મતો જણાવવા છતાં ય તેઓએ ક્યાંય હઠાગ્રહ ન કર્યો. કદાગ્રહમુક્ત તેમનો આત્મા હતો. તેથી ‘‘કદાચ તેઓ પણ સાચા હોય’' તેવી વિચારણા તેઓ ધરાવતા હતા અને તેથી પોતાનો મત પુષ્ટ કર્યા પછી પણ ‘‘સાચું તત્ત્વ તો કેવળજ્ઞાની જાણે” તેમ જણાવ્યું.
આ ઉપરથી આપણે પણ ઘણું શીખવા જેવું છે. બહુ જલદીથી બીજાની વાતોને એકાંતે અસત્ય જાહેર કરતાં હજારવાર વિચાર કરવો જોઈએ, એમાંય જ્યારે કેવળજ્ઞાનીનો વિરહ છે, આપણું જ્ઞાન મર્યાદિત છે, ક્ષયોપશમ મર્યાદિત છે, પૂર્વના મહાપુરુષોની સામે આપણે સાવ વામણા છીએ ત્યારે તો કદી ય બીજાને એકદમ જૂઠા કહી દેવાની હિંમત તો શી રીતે કરી શકાય?
કદાચ આપણને આપણી માન્યતા સો ટકા સાચી જણાતી હોય તો ય, જો સામેની માન્યતા ધરાવનાર આત્માઓ વર્તમાનકાલીન શિષ્ટ પુરુષો હોય, ભવભીરું હોય તો તેમની માન્યતાનો આડેધડ વિરોધ કરવાની હિંમત શી રીતે કરાય? જો જ્ઞાનીની દૃષ્ટિએ તે માન્યતા કદાચ એકદમ સાચી હશે તો તેને જોરશોરથી ખોટી કહેનારા આપણું ભાવિ કેવું ભયંકર નિર્માણ થશે ? તેની પણ ગંભીરતાથી વિચારણા કરી લેવા જેવી છે.
જો પાપનો ભય લાગતો હોય, પરલોક નજર સમક્ષ તરવરતો હોય, મોક્ષની #BBIELLE* ૨૫ કર્મનું કમ્પ્યુટર ભાગ-૨