________________
ઉપયોગ મૂકવાની ય જરૂર નહિ. વગર ઉપયોગ કેવળજ્ઞાન તમામ દ્રવ્યોને તેના તમામ પર્યાયો સાથે જાણી શકે!
જેમ સોફા ઉપર બેસીને, સામે રહેલા ટી. વી. ના પડદા ઉપર વેસ્ટ ઇન્ડીઝ કે શ્રીલંકામાં રમાતી ક્રિકેટ મેચ જોઈ શકાય, તે જ રીતે કેવળજ્ઞાની સ્પષ્ટપણે ત્રણે લોકના, ત્રણે કાળના તમામ પદાર્થોને એકી સાથે (ક્રમ વિના) ઉપયોગ મૂક્યા વિના જોઈ શકે.
કેવળજ્ઞાનાવરણીય કર્મનો સંપૂર્ણ નાશ થાય ત્યારે આ કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થાય છે. આ કેવળજ્ઞાનના કોઈ પેટાભેદ નથી. તે એક જ પ્રકારનું છે.
મતિજ્ઞાનાવરણીય વગેરે ચાર જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ક્ષયોપશમ થાય છે. આ ક્ષયોપશમ ઓછોવત્તો અનેક પ્રકારનો થતો હોવાથી મતિજ્ઞાન, શ્રુતજ્ઞાન વગેરે ચારેય જ્ઞાનો અનેક પ્રકારનાં હોય છે. પણ કેવળજ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ક્ષયોપશમ થતો નથી. તેનો તો ક્ષય થાય છે. માટે એક સંપૂર્ણજ્ઞાન પેદા થાય છે. મતિજ્ઞાન વગેરે ચારે જ્ઞાનોને ક્ષાયોપથમિક જ્ઞાન કહેવાય છે જયારે કેવળજ્ઞાનને ક્ષાયિક જ્ઞાન કહેવાય છે.
આ કેવળજ્ઞાન જયારે પ્રગટ થાય છે, ત્યારે બાકીનાં ચાર જ્ઞાનો રહેતાં નથી. આત્મામાં એક માત્ર કેવળજ્ઞાન રહે છે. (કેવળ = એક) કેવળજ્ઞાન થવાથી આત્મા બધું જાણવા લાગે છે, માટે તે સર્વજ્ઞ કહેવાય છે.
જે વખતે કેવળજ્ઞાનાવરણીય કર્મનો ક્ષય થાય છે, તે જ વખતે બાકીના ચાર જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો પણ સંપૂર્ણ ક્ષય થાય જ છે. પણ સૂર્યના પ્રકાશમાં જેમ ચંદ્ર તથા તારા વગેરેનું તેજ અભિભૂત થવાથી તેઓ દિવસે દેખાતા નથી, તેમ પ્રગટ થયેલાં તે જ્ઞાનો કેવળજ્ઞાનના પ્રકાશમાં અભિભૂત થવાથી જણાતા નથી; તેવો એક મત છે.
કેવળજ્ઞાન એટલે મોક્ષનો પાસપોર્ટ. આ કેવળજ્ઞાન જેમણે મેળવ્યું, તેમનો તે જ ભવે મોક્ષ થાય. તેમણે હવે સંસારમાં ક્યાંય રઝળવાનું ન હોય. વિશ્વના સર્વ પદાર્થો તેમની જાણમાં આવી જાય. તેમનાથી છૂપું આ દુનિયામાં કાંઈ ન રહે.
મોહનીય કર્મનો સંપૂર્ણ નાશ કરનારને જ ટૂંક સમયમાં જ્ઞાનાવરણીય કર્મનો સંપૂર્ણ નાશ થતાં કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે. જે આત્મા મોહનીયકર્મનો નાશ કરતો નથી તેમને કેવળજ્ઞાન પણ મળતું નથી. માટે કેવળજ્ઞાન કે મોક્ષ મેળવવા પણ મોહનીય કર્મનો નાશ કરવાની જ સાધના કરવી જરૂરી છે.
કિ
૨૩ 3
કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૨
: