________________
જેનો જો તેઓ ઉપયોગ મૂકે તો રાજાના મનના ભાવો તરત જાણી શકે. તેમણે તરત જ્ઞાનનો ઉપયોગ મૂક્યો. રાજાના મનમાં રહેલો તે ખોટો અર્થ તરત તેમના ધ્યાનમાં આવી ગયો.
તેથી રાજાના પુછાયેલા પ્રશ્નનો જવાબ આપતાં ગુરુભગવંત બોલ્યા, “હે રાજન ! તમે પૂછેલા વાક્યનો અર્થ તમારા મનમાં એ છે કે, “બિલ્લી બેઠી બેઠી ચણા ખાય છે !' બરોબરને?”
અત્યાર સુધી ઘણા પંડિતોને આ વાક્યનો અર્થ પૂછવા છતાં ય કોઈએ આ જવાબ આપ્યો નહોતો. પહેલી જ વાર, પોતાના મનમાં રહેલો જવાબ સાંભળીને રાજા તો આશ્ચર્યમાં પડી ગયો. હર્ષવિભોર બનીને તેણે ગુરુભગવંતને ધન્યવાદ આપવા સહ રાજપુરોહિત પદ સ્વીકારવા વિનંતી કરી.
પણ ગુરુભગવંતે જણાવ્યું કે, “હે રાજન ! મેં તો તારા મનમાં રહેલો અર્થ જણાવ્યો છે, પણ તે અર્થ સાચો નથી. તે વાક્યનો સાચો અર્થ તો છે: “તે જ્ઞાન જ નથી કે જે હોતે છતે રાગ વગેરે દોષો માઝા મૂકે છે.”
આ સાંભળતાં જ રાજા ફરી આશ્ચર્ય પામ્યો. આચાર્ય ભગવંત પાસેથી બધી વાતો સાંભળીને તેનું સમાધાન થયું. પેલા પંડિતના કારણે પોતાનાથી કેટલા બધા સાચા પંડિતોને અન્યાય થયો છે તે જાણીને રાજાને દુ:ખ પણ થયું. તેણે બધા પંડિતોને બોલાવીને તેમનો સત્કાર કર્યો. આ આચાર્ય ભગવંત મનઃ પર્યવજ્ઞાની હતા, માટે જ મનના વિચારો જાણી શક્યા અને પંડિતોને યોગ્ય ન્યાય અપાવી શક્યા.
કેવળજ્ઞાનાવરણીય કર્મ : કેવળજ્ઞાનને પ્રગટ થતું જે અટકાવે તે કેવળજ્ઞાનાવરણીય કર્મ,
કેવળજ્ઞાન = સંપૂર્ણજ્ઞાન, પરિપૂર્ણ જ્ઞાન. જેમને પણ આ કેવળજ્ઞાન પ્રગટ થાય છે તે કેવળજ્ઞાની મહાત્મા, કેવળજ્ઞાનના પ્રભાવે, સાક્ષાત્ આત્મા દ્વારા, પાંચ ઈન્દ્રિય કે મનની જરા ય સહાય લીધા વિના, એકી સાથે, અક્રમથી ત્રણે કાળના, ઉર્ધ્વલોક, અપોલોક અને તિરસ્કૃલોકના, રૂપી - અરૂપી તમામે તમામ પદાર્થો, અને તેના તમામ તમામ પર્યાયોને ઉપયોગ મૂક્યા વિના જાણી શકે છે!
કેવળજ્ઞાનનો આ તે કેવો વિશિષ્ટ પ્રભાવ ! કોઈ મર્યાદા તેને ન નડે. આ તો ત્રણે ય કાળનું જાણે! ત્રણેય લોકનું જાણે !! તે ય એકી સાથે !!!
અવધિજ્ઞાન અને મનઃ પર્યવજ્ઞાન પણ પાંચ ઈન્દ્રિય કે મનની સહાય વિના થાય છે, પણ તે જ્ઞાનથી જાણવા માટે ઉપયોગ તો મૂકવો જ પડે છે ! ઉપયોગ મૂકવામાં ન આવે તો તે જ્ઞાન કાંઈ ન જાણી શકે ! જ્યારે આ કેવળજ્ઞાન તો કેવું જોરદાર ! કે તેમાં
http
ઇJagat
મા
-૨