Page Text
________________
સાથે અનંતા જીવો રહે છે.
આમ કુલ શરીર અસંખ્યાતા હોવાથી તેના આકારો પણ અસંખ્યાતા પ્રકારના થાય. છતાં ઘણી બધી સમાનતાને ધ્યાનમાં લઈને આ અસંખ્યાતા પ્રકારોને કુલ છ પ્રકારમાં વહેંચવામાં આવ્યા છે. તે છ પ્રકારો છ સંસ્થાન તરીકે પ્રસિદ્ધ છે. (૧) સમચતુરગ્ન સંસ્થાન (૨) ન્યઝોધ પરિમંડળ સંસ્થાન (૩) સાદિ સંસ્થાન (૪) વામન સંસ્થાન (૫) કુન્જ સંસ્થાન અને (૬) હુંડક સંસ્થાન.
(A) સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન -સમ = સરખા, ચતુર = ચાર, અસ્ત્ર = છેડા | બાજુ જે આકૃતિની ચાર બાજુ સરખી હોય તે આકૃતિને સમચતુરસ (ચોરસ) કહેવાય.
પદ્માસને બેઠેલા પુરુષના (૧) જમણા ઢીંચણથી ડાબા ખભા સુધીનું (૨) ડાબા ઢીંચણથી જમણા ખભા સુધીનું (૩) હથેળીથી કપાળ સુધી અને (૪) બે ઢીંચણ વચ્ચેનું અંતર સરખું થાય તો તેની આ ચારેય બાજુ સરખી થવાથી તે માણસ સમચતુરગ્ન સંસ્થાનવાળો કહેવાય.
સમચતુરગ્ન સંસ્થાનવાળા જીવના આ ચાર જ અંગો સમપ્રમાણ હોય તેવું નહિ, પણ તેના બધા જ અંગો સમપ્રમાણ એટલે કે પ્રમાણસર હોય. તે કારણે તેનું તે શરીર દર્શનીય બને. આકર્ષક બને. વારંવાર તેને જોવાનું મન થાય.
હસ્તરેખા શાસ્ત્ર, જ્યોતિષ શાસ્ત્ર વગેરે જેમ શાસ્ત્રો છે તેમ એક સામુદ્રિક શાસ્ત્ર પણ છે; જેમાં શરીરના અવયવોની વાતો આવે છે. તેમાં લક્ષણ, અપલક્ષણનું સ્વરૂપ આવે છે. તે સામુદ્રિક શાસ્ત્ર પ્રમાણે તમામે તમામ અવયવો જેમના સપ્રમાણ હોય તે સમચતુર સંસ્થાન કહેવાય.
તમામ દેવોને આ સમચતુરગ્ન સંસ્થાન હોય છે. ચક્રવર્તી, તીર્થકરો, ગણધરો વગેરેને પણ આ સમચતુરસ્ત્ર સંસ્થાન હોય છે. આ સંસ્થાનના કારણે તેમનું રૂપ ઘણું અદ્ભૂત હોય છે. આવું સુંદર મજાનું સમચતુરગ્ન સંસ્થાન જે કર્મના ઉદયથી મળે તે કર્મનું નામ સમચતુરગ્ન સંસ્થાન નામકર્મ છે.
() ન્યગ્રોધ પરિમંડળ સંસ્થાન - ન્યગ્રોધ એટલે વડનું ઝાડ. વડનું ઝાડ તો જોયું છે ને? ઉપરના ભાગમાં તે કેવું સુંદર ઘટાદાર હોય છે? પણ નીચે જુઓ તો વડવાઈઓ જેમ તેમ લટકતી હોય છે ! થડ પણ બેડોળ આકાર ધરાવે છે ! બસ, તે જ રીતે જે શરીરમાં નાભીથી ઉપરનો ભાગ લક્ષણવાળો પ્રમાણસર હોય અને નીચેનો ભાગ લક્ષણરહિત હોય, પ્રમાણસર ન હોય, બેડોળ હોય તે શરીરને આ બીજા નંબરના જોધપરિમંડળ સંસ્થાનવાનું કહેવાય. ન્યગ્રોધપરિમંડળ સંસ્થાનું નામકર્મના ઉદયથી જીવોને આ સંસ્થાન પ્રાપ્ત થાય છે.
બાઇ ૩૧ ૨ કર્મનું કમ્યુટર ભાગ-૩
| SR No. | 008957 |
| Book Title | Karmanu Computer Part 2 3 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Meghdarshanvijay |
| Publisher | Akhil Bharatiya Sanskrutirakshak Dal |
| Publication Year | |
| Total Pages | 226 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Karma |
| File Size | 5 MB |