Prashamrati

SR No.: 008922
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhadraguptasuri
Publisher: Mahavir Jain Aradhana Kendra Koba
Publication Year: 2008
Total Pages: 610
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Religion
File Size: 10 MB

Page 587

પડે.
પ્રશમરતિ, રહેશે શું? જેમ ધાન્યનો કોઠાર ભરેલો હોય, એમાંથી થોડું થોડું ધાન્ય ઓછું થતું જાય તો કાલાન્તરે ખાલી થઈ જાય છે. તેવી રીતે ઓછામાં ઓછો, છ મહિને એક એક જીવાત્મા તો મોક્ષે જાય જ છે-એવો નિયમ છે ને? કાળ અનંત છે...તેથી સંસારમાં ભવ્ય જીવો રહેશે જ નહીં.
ઉત્તર : આવી કલ્પના કરવાની જરૂર નથી. જેવી રીતે ભવિષ્યકાળ અનંત છે, અને આકાશ અનંત છે તેવી જ રીતે ભવ્ય જીવો અનંત છે. ભૂતકાળ અને ભવિષ્યકાળ સરખા છે! ભૂતકાળમાં એક નિગદના અનંતમા ભાગે ભવ્ય જીવો મોક્ષે ગયા છે અને ભવિષ્યકાળમાં પણ તેટલા જ મોક્ષે જશે, માટે ક્યારેય આ સંસાર ભવ્ય જીવોથી ખાલી થઈ જવાનો નથી! યાદ રાખો કે ભવ્ય જીવો કાળ અને આકાશની જેમ અનંત છે!
બીજી વાત : ૨૧જેટલા ભવ્ય જીવો છે, જેમની મોક્ષે જવાની યોગ્યતા છે, તે બધા જ જીવો મોક્ષે જાય જ-એવો નિયમ નથી, મોક્ષગમનની યોગ્યતા હોય, પરંતુ યોગ્ય સામગ્રી મળે તો જ મોક્ષે જાય. જેમ સોનું-પાષાણ કે લાકડું-આ બધામાં મૂર્તિ બનવાની યોગ્યતા છે, પરજુ કંઈ બધું સોનું મૂર્તિ નથી બનતું, બધા જ પાષાણ મૂર્તિઓ નથી બની જતી કે બધા લાકડાની પ્રતિમા નથી બની જતી. જેને યોગ્ય સામગ્રી મળે છે, તેની જ મૂર્તિ બને છે.
અથવા-અનાદિ-સંયુક્ત સોનું અને માટી, યોગ્ય સામગ્રી મળે તો જ જુદાં પડે છે. સામગ્રી ન મળે તો અનંતકાળે પણ જુદાં ન પડે! તાત્પર્ય એ છે કે યોગ્યતા હોય, પરંતુ યોગ્ય સામગ્રી મળે તો જ કાર્ય થાય, ન મળે તો કાર્ય ન થાય. અયોગ્યતાવાળાને યોગ્ય સામગ્રી મળે, છતાં કાર્યસિદ્ધિ નથી થતી.
ભવ્ય જીવને, યોગ્ય સામગ્રી મળે તો મોક્ષે જાય. * અભવ્ય જીવને યોગ્ય સામગ્રી મળે છતાં તે મોક્ષે ન જ જાય,
જ ભાવોની અપેક્ષાએ “ભવ્યત્વ' અને અભિવ્યત્વનાં સમાવેશ “પારિવામિક ભાવમાં કરવામાં આવેલ છે. અર્થાત્ ભવ્યત્વ-અભવ્યત્વ ભાવશે, કર્મના ઉદયથી કે ઉપશમથી, ક્ષયથી કે ક્ષયોપશમથી પેદા થતા નથી. અનાદિસિદ્ધ આત્મદ્રવ્યના અસ્તિત્વથી જ સિદ્ધ છે.
२१४. भण्णइ भव्यो जोग्गो न य जोगत्तेण सिज्झई सव्यो।
जह जोग्गम्मिवि दलिए सव्वत्थ न कीरए पडिमा।। २१५. तह जो मोक्खो नियमा सो भव्वाणं न इयरेसिं । - विशेषावश्यक भाष्ये