Prashamrati

SR No.: 008922
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhadraguptasuri
Publisher: Mahavir Jain Aradhana Kendra Koba
Publication Year: 2008
Total Pages: 610
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Spiritual, & Religion
File Size: 10 MB

Page 188

૧૬૭
નીચ ગોત્રકર્મ શાથી બંધાય? જેવો બળવાન બીજો કોઈ નહીં! મારી બુદ્ધિની આગળ ભલભલા બુદ્ધિશાળીઓ પાણી ભરે! મારું જ્ઞાન અદ્વિતીય....મારા જ્ઞાનની તોલે કોઈ ન આવે....! તમે તમારી પોતાની પ્રશંસા ગાવાનું બંધ કરી દો. એ માટે તમારી મનોવૃત્તિઓ બદલો, “મારા કરતાં ઘણા મહાપુરુષો ચઢિયાતા છે....એ મહાપુરુષોનાં બળ, બુદ્ધિ, જ્ઞાન આદિની આગળ હું કંઈ નથી.' આ વિચારને દઢ કરો.
બીજા મનુષ્યોનાં બળ, બુદ્ધિ, જ્ઞાન વગેરેની ભર્સના ન કરો. બીજા જીવોને ઉતારી ન પાડો. “આનામાં કોઈ બુદ્ધિ નથી, મૂર્ખ છે.....આનામાં કોઈ શક્તિ નથી, સાવ નિર્બળ છે. આ તો નીચ કુળમાં જન્મેલો છે. આ તો સાવ અભાગી છે. ફલાણો માણસ સાવ અજ્ઞાની છે....કોઈ જ્ઞાન નથી એની પાસે આવો અવર્ણવાદ ન કરો. કોઈ પણ જીવાત્માને તુચ્છતાની દૃષ્ટિથી ન જુઓ, તિરસ્કારની દૃષ્ટિથી ન જુઓ.
એવી રીતે તમારી પ્રશંસા તમે સાંભળો નહીં. વારંવાર સ્વપ્રશંસા સાંભળવાથી માનકાય' પુષ્ટ થાય છે. 8 ની કલ્પનાં થાય દઢ છે. ક્યારેક સ્વપ્રશંસા સાંભળવી પડે તો એમાં તણાઈ ન જાઓ. પ્રશંસકને કહો : ‘તમને મારામાં ગુણો દેખાય છે તે તમારી રાષ્ટિને આભારી છે, બાકી મારામાં મને એવો કોઈ વિશિષ્ટ ગુણ દેખાતો નથી.'
કોઈ માણસ કોઈ બીજાના અવર્ણવાદ કરતો હોય, તમે એ સાંભળો નહીં. બીજા જીવોની નિંદા સાંભળવાથી એ જીવો પ્રત્યે અણગમો-તિરસ્કાર પેદા થાય છે. પછી તમે પણ ધીરે ધીરે અવવાદ કરતા થઈ જશો. “માન કપાય'ને ખોરાક મળી જશે માટે જીવોના અવવાદ કરો નહીં અને સાંભળો પણ નહીં. આ માટે તમારે ખૂબ જાગ્રત રહેવું પડશે. જે સંસારમાં ને દુનિયામાં તમે જીવો છો; એ દુનિયામાં સ્વપ્રશંસા અને પરનિંદાનાં પડઘમ વાગી રહેલાં છે! એનાથી તમારે અલિપ્ત રહેવાનું છે.
બી. ગોઝાડ શાથી બંધાય? परपरिभवपरिवादादात्मोत्कर्षाच्च वध्यते कर्म ।
नीर्चगाँत्रं प्रतिभवमनेकभवकोटिदुर्मोचम् ।।१०० ।। અર્થ : બીજાના પરાભવ (નિરસ્કાર) થી અને પરિવાદ (અવર્ણવાદ) થી, તથા પોતાના ઉત્કર્ષથી નીચગાત્ર કર્મ કાં કે ભવામાં પણ ન છૂટે તેવું ભવે ભવે બંધાય છે. ૧૦૦ વિવેવન : તમે જાણો છો ને કે વિચાર, વાણી અને વર્તનથી કમ બંધાય