________________
૮૦
શ્રી નવતત્ત્વ પ્રકરણ આ પાપતત્ત્વના ૮૨ ભેદમાં ૫ જ્ઞાનાવરણીય, ૯દર્શનાવરણીય, ૧ વેદનીય, ૨૬ મોહનીય, ૧ આયુષ્ય, ૧ ગોત્ર, ૫ અન્તરાય, અને ૩૪ નામકર્મના ભેદ છે. તે પાપતત્ત્વના ૮૨, અને પુણ્યતત્ત્વના ૪૨ ભેદ મળીને ૧૨૪ કર્મભેદ થાય છે, પરંતુ વર્ણચતુષ્ક બન્ને તત્ત્વમાં ગણવાથી ૧ વર્ણચતુષ્ક બાદ કરતાં શેષ ૧૨૦ કર્મનો બંધ આ બન્ને તત્ત્વમાં સંગૃહીત કર્યો છે. માટે બંધાયેલી શુભ-અશુભ કર્મ પ્રકૃતિઓ પુણ્ય-પાપતત્વ છે.
સ્થાવરદશક थावर सुहुम अपज्जं, साहारणमथिरमसुभदुभगाणि । दुस्सरणाइज्जजसं थावरदसगं विवज्जत्थं ॥२०॥
સંસ્કૃત અનુવાદ स्थावरसूक्ष्मापर्याप्त, साधारणमस्थिरमशुभदुर्भाग्ये । दुःस्वरानादेयायशः स्थावरदशकं विपर्ययार्थम् ॥२०॥
શબ્દાર્થ થાવર = સ્થાવર
તુસર = દુઃસ્વર સુહુમ = સૂક્ષ્મ
બગાડ્રા = અનાદેય પન્ન = અપર્યાપ્ત
મગ = અપયશ સાહાર = સાધારણ
થાવર = સ્થાવર દશક થર= અસ્થિર
(સ્થાવર આદિ ૧૦ ભેદ). અસુમ = અશુભ
વિવન્નત્યં = (ત્રસદશકથી) કુમfખ = દૌર્ભાગ્ય
વિપરીત અર્થવાળું છે.
અન્વય અને પદચ્છેદ થાવર, , પન્ન, સફાઈ, માથાં, અસમ, તુમion दुस्सर, अणाइज्ज, अजसं, थावर दसगं, विवज्ज अत्थं ॥२०॥
ગાથાર્થ સ્થાવર-સૂક્ષ્મ-અપર્યાપ્ત-સાધારણ-અસ્થિર-અશુભ-દૌર્ભાગ્ય-દુઃસ્વરઅનાદય-અને અપયશ એ સ્થાવર દશક, વિપરીત અર્થવાળું છે.
વિશેષાર્થ જેનાથી હાલવા-ચાલવાની શક્તિનો અભાવ એટલે એક સ્થાને સ્થિર રહેવાપણું પ્રાપ્ત થાય તે સ્થાવર, જેનાથી ઇન્દ્રિયના વિષયમાં ન આવે એવું સૂક્ષ્મપણું
