Gyansara

SR No.: 008912
Original Sutra Author: N/A
Author: Bhadraguptasuri
Publisher: Mahavir Jain Aradhana Kendra Koba
Publication Year: 2008
Total Pages: 553
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Spiritual
File Size: 16 MB

Page 387

યોગ
૩૩૯ स्थानाधयोगिनस्तीर्थोच्छेदाद्यालम्बनादपि।
સૂત્રધાને મહાપ રૂાવાર્થી પ્રક્ષતે દારિદ્ાી અર્થ સ્થાનાદિ યોગરહિતને “તીર્થનો ઉચ્છેદ થાય, ઇત્યાદિ આલંબનથી પણ ચૈત્યવંદનાદિ સૂત્ર શિખવવામાં મોટો દોષ છે, એમ આચાર્યો કહે છે. | વિવેચન : કોઈ પણ વસ્તુના આદાન-પ્રદાનમાં યોગ્યતા-અયોગ્યતાનો વિચાર કરવો આવશ્યક હોય છે. આપનારની અને લેનારની યોગ્યતા પર આપવા-લેવાના વ્યવહારની શુદ્ધિ રહી શકે છે.
આપનાર યોગ્ય હોય પણ લેનાર અયોગ્ય હોય, આ આપનાર અયોગ્ય હોય પણ લેનાર યોગ્ય હોય, જ આપનાર અયોગ્ય અને લેનાર અયોગ્ય હોય,
આ ત્રણેય પ્રકારો શુદ્ધ નથી. એ આપનાર યોગ્ય હોય અને લેનાર યોગ્ય હોય તે પ્રકાર શુદ્ધ છે. સામાયિકસૂત્ર, ચૈત્યવંદનસૂત્ર, પ્રતિક્રમણ સૂત્ર ઇત્યાદિ સૂત્રો આપવાની અહીં ચર્ચા કરવામાં આવી છે. સૂત્રો કોને આપવા? સૂત્રોના અર્થ કોને સમજાવવા?--આ પ્રશ્ન છે. પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી એમના પૂર્વકાલીન પ્રામાણિક આચાર્યોની સાક્ષી આપવા સાથે આ પ્રશ્નનું સમાધાન કરે છે.
જે વ્યક્તિને સ્થાન વગેરે, ઈચ્છા વગેરે, કે પ્રીતિ વગેરે કોઈ યોગ પ્રિય નથી, કોઈ યોગની આરાધના જે કરતો નથી, તેને સૂત્રદાન ન આપી શકાય.
પ્રશન : આજના કાળે આવા યોગ પ્રિય કે યોગઆરાધક મનુષ્યો, સંધમાં પણ મળવા મુશ્કેલ છે. સોમાં પાંચ મળે તો પણ ઘણા! તો ચૈત્યવંદનાદિ સૂત્રો શું એ બે-પાંચને જ આપવાં? બીજાઓને ન આપવામાં આવે તો ધર્મશાસનનો વિચ્છેદ નહીં થઈ જાય? ગમે તે રીતે અવિધિથી પણ કોઈ ધર્મક્રિયા કરતો હોય, તો ન કરનારા કરતાં તો સારો ને?
સમાધાન : સર્વપ્રથમ ધર્મ-શાસન-તીર્થને સમજો! તીર્થ કોને કહેવાય? જિનાજ્ઞારહિત માણસોનો સમૂહ તે તીર્થ નથી. જિનાજ્ઞાનો પક્ષપાત, જિનાજ્ઞા પ્રત્યે પ્રીતિ તો હોવી જોઈએ. શાસ્ત્રજ્ઞા-જિનાજ્ઞા પ્રત્યે આદર-પ્રીતિબહુમાનવાળા સાધુ-સાધ્વી-શ્રાવક-શ્રાવિકાનો સમુદાય તે શાસન છે, તે તીર્થ છે! આવાઓને સૂત્રદાન આપવામાં કોઈ દોષ નથી. પણ અવિધિને ઉત્તેજન ન આપી શકાય. અવિધિથી ધર્મક્રિયાઓ કરનારાઓની પીઠ ન થાબડી