Page Text
________________
નથી તો એ ઊડાવતા, નથી તો એ સન્માર્ગે વાપરતા. તને હું એટલું જ કહીશ કે સંગ્રહિત થતા પૈસા કાયમ તાજા જ રહે અને એને સંઘરનારો વાસી બની જાય એવી ‘ભેગું કરો’ ની વૃત્તિનો શિકાર તું ક્યારેય ન બનતો.
દર્શન,
જગતમાં કેટલાક જીવો એવા છે કે જેઓએ પોતાના જીવનમાં એક જ વૃત્તિને કેન્દ્રસ્થાને રાખી છે, ‘ભેગું કરો.’ ‘ખબર નથી કે આપણી આવતી કાલ કેવી આવશે. કાળ ખરાબ છે, સરકાર બેકાર છે, માણસો ભરોસાપાત્ર નથી, બજારનાં કાંઈ ઠેકાણાં નથી, આપણી યુવાની કાંઈ કાયમ ટકવાની નથી. સગા દીકરાઓ પર વિશ્વાસ રાખી શકાય તેમ નથી, ખરચે જ રાખીએ તો તો કુબેરનો ભંડાર પણ ખાલી થઈ જાય છે, દાન કર્યો જ રાખીએ તો તો સંપત્તિ ઓછી થતી જ જાય છે. માટે બને એટલું ભેગું કરતા ચાલો. મૂડી પડી હશે તો ગમે ત્યારે કામ લાગશે. મૂડી હાથમાં હશે તો સગો દીકરો ય વશમાં રહેશે. મૂડી પર પ્રભુત્વ હશે તો સમાજમાં ય વટભેર ઊભા રહી શકાશે. માટે ન તો ભોગમાં લાંબા-પહોળા થાઓ કે ન તો દાનમાં લાંબા-પહોળા થાઓ. એક જ કામ રાખો, ‘ભેગું કરો.”
હા, સંગ્રહ માટેની આ જાલિમ લાલસામાં જ વ્યસ્ત જીવો સતત તનાવમાં અને ભયમાં જ જીવતા હોય છે. સંસાર ચલાવવા કેટલીક જગ્યાએ તો એમને સંપત્તિ ખરચવી. જ પડતી હોય છે અને જ્યાં આવા ખરચવાના પ્રસંગો આવે છે ત્યાં એ જીવો તનાવમાં આવી જાય છે અને એવા પ્રસંગો સિવાયના સમયમાં પણ ‘કંઈક ખરચવું પડે એવા પ્રસંગો તો નહીં આવી પડે ને ?” આ ખ્યાલે એ જીવો ભયમાં જીવતા હોય છે. આવા જીવોને બહારથી દુશ્મનો પેદા નથી કરવા પડતા, એમના પરિવારના સભ્યોજ એમના દુશમન બની જતા હોય છે. આવા જીવો સાથે બહારના લોકો સંબંધ ઓછો પછી કરે છે, પહેલાં તો પરિવારના સભ્યો જ સંબંધ ઘટાડી નાખે છે.
શું કહું તને? પરાયા એવા પૈસાને પોતાનાં કરવા જતાં પોતાનો જ ગણાતો પરિવાર પરાયો બની જાય એના જેવી આ જીવનની બીજી કરુણતા કઈ હોઈ શકે ?
પણ ના, આવા જીવો એ કરુણતાને ય પચાવી [2] જતા હોય છે. નાનકડો બાબો જેમ આલબમના ફોટાઓ જોઈ જોઈને જ ખુશ થતો હોય છે તેમ ભેગું કરવાની મનોવૃત્તિવાળા જીવો એકઠી કરેલ સંપત્તિ જોઈ જોઈને જ ખુશ થતા હોય છે. સંપત્તિને
દર્શન,
કેટલાક જીવો આ જગતમાં એવા છે કે જેઓએ પોતાના જીવનમાં એક પ્રકારની ઉદાત્તવૃત્તિને કેન્દ્રસ્થાને રાખી છે અને એ વૃત્તિ છે ‘ઘટાડતા જાઓ'ની પુણ્યયોગે આપણને જે કાંઈ મળ્યું છે એ બધું ય આખરે જો અહીંયાં જ રહી જવાનું હોય અને આપણે એકલાએ જ પરલોકમાં રવાના થઈ જવાનું હોય તો પછી શા માટે હાથમાં રહેલ સામગ્રીઓનો સદુપયોગ ન કરતા રહેવું? શા માટે સંપત્તિનો સન્માર્ગે સવ્યય કરતા ન રહેવું ?
કબૂલ, આપણે સંસાર લઈને બેઠા છીએ માટે આપણને સામગ્રીની અને સંપત્તિની જરૂર છે પણ જરૂરિયાત કરતાંય જે વધુ છે એને તો કમ સે કમ સન્માર્ગે વાપરીએ ! કારણ કે જે મેળવીએ છીએ એનાથી તો ગુજરાન ચાલે છે પણ જે આપીએ છીએ એનાથી તો જિંદગી ચાલે છે. દયાથી કદાચ જીવન ચાલે છે પણ પ્રેમથી તો જીવન જામે છે.
પશુઓના જગતમાં ક્યાં છે આ સમજ ? ક્યાં છે આ સમ્યફ આચરણ ? ના, આપણે સર્વસ્વનો ત્યાગ ન કરી શકીએ તો ય શક્યનો ત્યાગ તો કરતા જ રહેવું છે અને એમ કરવા દ્વારા મળેલ આ ઉત્તમ કોટિના માનવજીવનને સાર્થક કરી જ લેવું છે. હા, આ વૃત્તિમાં રમનારા જીવોની એક વિશેષતા એ હોય છે કે તેઓ સર્વત્ર આવકાર પામતા હોવાના કારણે સદાય પ્રસન્નતા જ અનુભવતા હોય છે.
દર્શન, પ્રસન્નતાનું રહસ્ય તારા ખ્યાલમાં છે? બાહ્યથી જે ભાર ઓછો કરે છે અને આભ્યન્તરથી જે તનાવમુક્ત રહે છે એ પોતાની પ્રસન્નતા અકબંધ રાખી શકે છે. અને તને કદાચ ખબર નહીં હોય પણ હકીક્ત એ છે કે તનાવનો આધાર ભાર જ છે. ટ્રેનમાં
| SR No. | 008889 |
| Book Title | Bij Ne Ketar Joi Che |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnasundarsuri |
| Publisher | Ratnasundarsuriji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 46 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Discourse |
| File Size | 171 KB |