Page Text
________________
અનાજ આપવાની બાહેંધરી આપે છે, વાદળાં ધરતીને પાણી આપે છે, ધરતી આકાશને વાદળાંના સર્જનની બાહેંધરી આપે છે. માણસ માણસને પ્રેમ આપે છે, માણસને એ પ્રેમના બદલામાં જીવન જીવવાનો ઉત્સાહ મળી રહે છે.
બસ, આ જ ગણિત સમજી લેજે સંપત્તિના સવ્યયની બાબતમાં. માણસ સન્માર્ગે સંપત્તિ વાપરતો રહે છે અને સન્માર્ગ માણસને ક્યારેય દરિદ્રતાનો શિકાર ન બનવાની બાહેંધરી આપે છે. માણસ સંપત્તિના સદ્વ્યય દ્વારા કો'કનાં આંસુ લૂછે છે અને લૂછાયેલા એ આંસુ માણસને કાયમ માટે હસતો રાખવાની બાહેંધરી આપે છે. માણસ સંપત્તિના સવ્યય દ્વારા કો'કને મોતના મુખમાં ધકેલાતો બચાવી લે છે અને અભયદાનનું કરેલું એ સુકૃત માણસના અકુદરતી મોતની સંભાવના પર ચોકડી લગાવી દે છે.
એટલું જ કહીશ તને કે જે ખેડૂત વાવણી વખતે શ્રેષ્ઠ જ વાવે છે એને લણણી વખતે પસ્તાવાનો વખત આવતો નથી. મળેલ સંપત્તિનો આ જનમમાં જે શ્રેષ્ઠ સદુપયોગ કરે છે એને પરલોકમાં રોવાનો વખત નથી આવતો.
અલબત્ત, આકાશ જેમ અનંત છે તેમ માણસની મૂર્ખાઈ પણ અનંત છે. એ સંપત્તિ મૂકીને મરે છે પણ સામે ચડીને કો'કને આપવા તૈયાર થતો નથી. અંત સમયે સંપત્તિ છોડવાના ખ્યાલે એ રડે છે પણ જીવન જીવતા સંપત્તિના સદ્વ્યય દ્વારા એ હસતો રહેવા તૈયાર નથી. ઇચ્છું છું કે આવી મૂર્ખાઈનો તારા જીવનમાં વહેલી તકે અંત આવી જાય.
અમારા પરલોકને અમે સદ્ધર બનાવવા તૈયાર નથી, એ અમારી અનંત મૂર્ખાઈ જ છે. પણ, લાગે છે કે આપના તરફથી મળી રહેલ બહુમૂલ્ય માર્ગદર્શનથી આજે નહીં તો કાલે પણ, આ મૂર્ખાઈનો અંત જરૂર આવશે. પણ, મનમાં એક વાત હજી નથી બેસતી કે દાનના આટઆટલા લાભો જાણવા છતાં, સમજવા છતાં, સાંભળવા છતાં એના અમલ માટે હૃદયમાં એવો કોઈ પ્રચંડ ઉત્સાહ કેમ નથી જાગતો?
| દર્શન, એક અગત્યની બાબત તરફ તારું ખ્યાન દોરું? માણસને ‘ગતિ'માં જેટલો રસ છે એટલો રસ “દિશા” માં નથી. ‘પુરુષાર્થ’ માટે એ જેટલો તત્પર છે એટલો ‘સમ્યક' માટે એ તત્પર નથી. “પહોંચવાની’ એને જેટલી ઉતાવળ છે એટલી ઉતાવળ એને “બનવાની’ નથી. આનું જ આ પરિણામ આવ્યું છે કે આજનો માણસ દોડ્યો છે ઘણો પણ દોટની દિશા પસંદ કરવામાં એ મોળો પુરવાર થયો છે. પદાર્થવૃદ્ધિના ક્ષેત્રે સફળતાને વરેલો આજનો માણસ, પ્રસન્નતાની અનુભૂતિની બાબતમાં વામણો પુરવાર થયો છે. પ્રતિષ્ઠા જમાવવામાં ફાવી ગયેલો આજનો માણસ, પોતાનું જીવન જમાવવાની બાબતમાં કંગાળ પુરવાર થયો છે.
શું કહું તને? વિજ્ઞાન પાસે “ગતિ છે પણ “દિશા” તો ધર્મ પાસે જ છે. “પુરુષાર્થની વાત વાતાવરણમાં છે પણ “સમ્યફની ઓળખ તો શિષ્ટ પુરુષો પાસે જ છે. “પહોંચવાની બાબતમાં તાકાત આગળ છે પણ ‘બનવાની વાત તો અંતઃકરણ પાસે જ છે.
તું 'દાન' માટે ઉલ્લસિત થવા માગે છે ને ? ‘ગતિ'ને બદલે ‘દિશા'ને પ્રાધાન્ય આપતો જા. માત્ર પુરુષાર્થ'ને જ ગૌરવ આપવાને બદલે ‘સમ્યક પુરુષાર્થને મહત્ત્વ આપતો જા, ‘પહોંચવાની બાબતમાં જ આંધળિયા કરવાને બદલે ‘બનવા’ની બાબતનું નિરીક્ષણ કરતો જા. તું દાન કર્યા વિના રહી નહીં શકે. દાન માટેની તકો તું ઝડપતો તો રહીશ જ પણ આગળ વધીને કહું તો દાન માટેની તકો તું શોધતો ફરીશ. શક્તિઓના દુર્બયથી તો તું બચતો રહીશ જ પણ શક્તિઓના સવ્યય માટે તું તત્પર જ રહીશ. કારણ? તીવ્ર ગતિને જ્યારે સમ્યફ દિશા મળે છે ત્યારે જીવન પ્રસન્નતાથી કેવું તરબતર બની જાય છે, એનો તને અલ્પ પણ અનુભવ થઈ ચૂક્યો જ હશે.
CE
--
મહારાજ સાહેબ,
આપ સાચા છો. મોત નિશ્ચિત છે એ જાણવા છતાં અને પરલોકમાં કાણી કોડી ય સાથે લઈ જવામાં સફળતા નથી મળવાની એ જાણવા છતાં અમે અમારા હાથમાં રહેલ સંપત્તિનો સવ્યય કરવા દ્વારા અમારા મોતને અમે મંગળમય બનાવવા તૈયાર નથી,
પડે
પ૪
| SR No. | 008889 |
| Book Title | Bij Ne Ketar Joi Che |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ratnasundarsuri |
| Publisher | Ratnasundarsuriji |
| Publication Year | |
| Total Pages | 46 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Discourse |
| File Size | 171 KB |